"รวมกาย เวทนา จิต ให้เป็นหนึ่ง
กายก็ดี เวทนาก็ดี จิตก็ดี ยกขึ้นสู่เมือง
ขึ้นของ...ไตรลักษณ์ ให้กลมกลืนกัน
เป็นเชือกสามเกลียว
เป็นเป้าอันเดียวกัน
ไม่ต้องแยก ไม่ต้องเรียง ไม่ต้องขยาย
เห็นอยู่ ณ.ซึ่งหน้าสติซึ่งหน้าปัญญา
พร้อมกับลมออก-เข้า
ไม่มี อันใดก่อน ไม่มี อันใดหลัง
ติดต่ออยู่ พิจารณา อยู่...ไม่ขาดสาย
อย่าได้ลืมลมออก-เข้า
เพราะลมออก-เข้า เป็นแม่เหล็กอาจารย์เดิม
ลมจะละเอียดสักเพียงใด อย่า...ได้ลืมเลย
เพราะจิตจะฟุ้งซ่าน เป็นว่าวเชือกขาด ข้อนี้
สำคัญมากนักหนา
ชั่วขณะลมออกเป็นชาติหนึ่ง
ลมเข้าเป็นชาติหนึ่งๆ ของส่วนกายสังขาร
ส่วนจิตสังขาร นั้น...เป็นชาติอันละเอียด
เร็วนัก เกิด-ดับ ติดต่อกันเร็วนัก
อนิจจา อันละเอียดมากมายแท้ๆ
เมื่ออนิจจาละเอียดเข้าสักเพียงไร ก็ดี
ทุกขา อนัตตา ก็ละเอียดเข้าเป้าเดียวกัน
ขณะเดียวกัน ถ้าส่งส่ายไปทางอื่น
ก็ยิ่งตื่น ไม่เห็นชัดได้ เชื่อตนเองไม่สนิทได้
ย่อม ขบถตนคืนอีก
ผู้ที่ทิ้งกรรมฐานเดิม ที่ตนตั้งไว้
ย่อม ไปตามนิมิตภายนอกต่างๆ นานา
นิมิต แปลว่าเครื่องหมาย สารพัดจะรู้
จะหมายไป
อานาปานสติเป็นกรรมฐาน
ในพระพุทธศาสนาชั้นที่หนึ่ง เป็นยอดแห่งกรรมฐานทั้งปวงด้วย ผู้เจริญชำนาญแล้ว
จะดึงกรรมฐาน และวิปัสสนาภาวนา
ปัญญามารวมเข้า ก็ได้ ไม่ขัดข้อง ไม่แสลงเลย เช่นนิโรธความดับตัณหา
เป็นธรรมอันละเอียด จะดึงเข้ามาให้เห็นพร้อมกับลมออก-เข้า ก็ได้ทั้งนั้น...
ยาขนานเดียวแก้โรคได้ทั้งล้านๆ อย่าง
ก็คือ...พระอานาปานสตินี้ ไม่แยบคายใน
อานาปานสติแล้ว...
ไฉนจะเห็นเจตสิก ที่เกิด-ดับได้ง่ายๆ เล่า?
เพราะตามลมเข้า-ออกไม่ถึงจิต
และเจตสิก เมื่อไม่เห็นความเกิด-ดับได้ละเอียด ไฉนจะเห็นไตรลักษณ์ละเอียดเล่า
นิพพิทา ความเบื่อหน่ายคลายหลง
จะเปิดประตู และหน้าต่างช่องใดให้ปรากฏ
แก่ตาปัญญาญาณเล่า ย่อมเป็นไปไม่ได้
ทั้งโลกอดีต ทั้งโลกอนาคต ทั้งโลกปัจจุบันด้วย
พระบรมศาสดาเทศนาสั่งสอน
ด้วยทรงพระมหากรุณาธิคุณ อันหาประมาณมิได้ จนครบ ๔๕พระพรรษา ก็หนักเน้นลง...
ในไตรลักษณ์ มากกว่า...พระพุทธภาษิตอื่นๆ
เพราะ...
เป็นธรรมอันจะหลุดพ้น ได้ง่าย."
________________________________________
หลวงปู่หล้า เขมปัตโต
วัดบรรพตคีรี (ภูจ้อก้อ) บ้านแวง
อ.หนองสูงใต้ จ.มุกดาหาร.
อยากพ้นทุกข์ ให้คิดแบบนี้ ไม่ต้องคิดเยอะ
กายก็ดี เวทนาก็ดี จิตก็ดี ยกขึ้นสู่เมือง
ขึ้นของ...ไตรลักษณ์ ให้กลมกลืนกัน
เป็นเชือกสามเกลียว
เป็นเป้าอันเดียวกัน
ไม่ต้องแยก ไม่ต้องเรียง ไม่ต้องขยาย
เห็นอยู่ ณ.ซึ่งหน้าสติซึ่งหน้าปัญญา
พร้อมกับลมออก-เข้า
ไม่มี อันใดก่อน ไม่มี อันใดหลัง
ติดต่ออยู่ พิจารณา อยู่...ไม่ขาดสาย
อย่าได้ลืมลมออก-เข้า
เพราะลมออก-เข้า เป็นแม่เหล็กอาจารย์เดิม
ลมจะละเอียดสักเพียงใด อย่า...ได้ลืมเลย
เพราะจิตจะฟุ้งซ่าน เป็นว่าวเชือกขาด ข้อนี้
สำคัญมากนักหนา
ชั่วขณะลมออกเป็นชาติหนึ่ง
ลมเข้าเป็นชาติหนึ่งๆ ของส่วนกายสังขาร
ส่วนจิตสังขาร นั้น...เป็นชาติอันละเอียด
เร็วนัก เกิด-ดับ ติดต่อกันเร็วนัก
อนิจจา อันละเอียดมากมายแท้ๆ
เมื่ออนิจจาละเอียดเข้าสักเพียงไร ก็ดี
ทุกขา อนัตตา ก็ละเอียดเข้าเป้าเดียวกัน
ขณะเดียวกัน ถ้าส่งส่ายไปทางอื่น
ก็ยิ่งตื่น ไม่เห็นชัดได้ เชื่อตนเองไม่สนิทได้
ย่อม ขบถตนคืนอีก
ผู้ที่ทิ้งกรรมฐานเดิม ที่ตนตั้งไว้
ย่อม ไปตามนิมิตภายนอกต่างๆ นานา
นิมิต แปลว่าเครื่องหมาย สารพัดจะรู้
จะหมายไป
อานาปานสติเป็นกรรมฐาน
ในพระพุทธศาสนาชั้นที่หนึ่ง เป็นยอดแห่งกรรมฐานทั้งปวงด้วย ผู้เจริญชำนาญแล้ว
จะดึงกรรมฐาน และวิปัสสนาภาวนา
ปัญญามารวมเข้า ก็ได้ ไม่ขัดข้อง ไม่แสลงเลย เช่นนิโรธความดับตัณหา
เป็นธรรมอันละเอียด จะดึงเข้ามาให้เห็นพร้อมกับลมออก-เข้า ก็ได้ทั้งนั้น...
ยาขนานเดียวแก้โรคได้ทั้งล้านๆ อย่าง
ก็คือ...พระอานาปานสตินี้ ไม่แยบคายใน
อานาปานสติแล้ว...
ไฉนจะเห็นเจตสิก ที่เกิด-ดับได้ง่ายๆ เล่า?
เพราะตามลมเข้า-ออกไม่ถึงจิต
และเจตสิก เมื่อไม่เห็นความเกิด-ดับได้ละเอียด ไฉนจะเห็นไตรลักษณ์ละเอียดเล่า
นิพพิทา ความเบื่อหน่ายคลายหลง
จะเปิดประตู และหน้าต่างช่องใดให้ปรากฏ
แก่ตาปัญญาญาณเล่า ย่อมเป็นไปไม่ได้
ทั้งโลกอดีต ทั้งโลกอนาคต ทั้งโลกปัจจุบันด้วย
พระบรมศาสดาเทศนาสั่งสอน
ด้วยทรงพระมหากรุณาธิคุณ อันหาประมาณมิได้ จนครบ ๔๕พระพรรษา ก็หนักเน้นลง...
ในไตรลักษณ์ มากกว่า...พระพุทธภาษิตอื่นๆ
เพราะ...
เป็นธรรมอันจะหลุดพ้น ได้ง่าย."
________________________________________
หลวงปู่หล้า เขมปัตโต
วัดบรรพตคีรี (ภูจ้อก้อ) บ้านแวง
อ.หนองสูงใต้ จ.มุกดาหาร.