22.
สปฺปุริสภูมิ ยทิทํ กตญฺตา กตเวทิตา
การรู้คุณคนและตอบแทนบุญคุณ เป็นคุณธรรมพื้นฐานของคนดี
[Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้1. การรู้คุณคน (กตัญญู)
ในทางพระพุทธศาสนา การรู้คุณคนเรียกว่า กตัญญู มาจากคำว่า กตะ แปลว่า ทำแล้ว, และ ญู แปลว่า รู้ ซึ่งหมายถึง การรู้ว่าใครเคยทำคุณงามความดีหรือช่วยเหลือเรามา การรู้คุณคนเป็นสิ่งที่แสดงถึงสติปัญญาและความละเอียดอ่อนทางจิตใจ เพราะไม่ใช่ทุกคนที่จะมองเห็นความดีหรือคุณค่าของสิ่งที่ผู้อื่นทำให้
2. การตอบแทนบุญคุณ (กตเวที)
การตอบแทนบุญคุณเรียกว่า กตเวที มาจากคำว่า กตะ แปลว่า ทำแล้ว, และ เวที แปลว่า การทำ, ซึ่งหมายถึง การกระทำตอบสนองต่อสิ่งดีๆ ที่ผู้อื่นทำให้ เป็นการแสดงออกที่เห็นได้ชัดเจนถึงความสำนึกในบุญคุณที่ได้รับ การตอบแทนนี้ไม่จำเป็นต้องเป็นสิ่งของเสมอไป อาจเป็นการแสดงความเคารพ การช่วยเหลือกลับ หรือการทำความดีเพื่อให้ผู้ให้เกิดความปลื้มใจ
พระพุทธเจ้าทรงยกย่องความกตัญญูและกตเวทีว่าเป็นคุณธรรมพื้นฐานของคนดี หรือที่เรียกว่า "เครื่องหมายของคนดี" (กตัญญู-กตเวทีธรรม) เพราะคุณธรรมคู่นี้เป็นรากฐานสำคัญที่ทำให้สังคมอยู่ร่วมกันได้อย่างสงบสุข เมื่อทุกคนต่างรู้จักคุณค่าของผู้อื่นและพร้อมที่จะตอบแทนความดีซึ่งกันและกัน สังคมก็จะเต็มไปด้วยความเมตตาและเกื้อกูล
สรุปว่า การจะเป็นคนดีที่แท้จริง ต้องเริ่มจากการเห็นคุณค่าในความดีของผู้อื่น และรู้จักตอบแทนบุญคุณความดีผู้นั้น เช่น บุญคุณของพ่อแม่ ปู่ย่าตายาย ญาติสนิทมิตรสหาย ครูบาอาจารย์ เจ้านายหรือคนที่เคยช่วยเหลือเรามาในคราก่อนๆ เป็นต้น
คุณธรรมหมายบ่งชี้......คนดี
ระลึกบุญคุณมี.............บ่เว้น
ครานั้นท่านปรานี.........เคยช่วย
ด้วยมุ่งตอบแทนเน้น....สุขล้นผลบุญ
รู้คุณคนย่อมสร้าง........ไมตรี
คอยตอบแทนสิ่งดี.......ใหญ่น้อย
กตัญญูกตเวที.............ธรรมเลิศ
ใจเพริศงามหยดย้อย...สุขคล้อยพลอยดี.
คุณธรรม พื้นฐาน ขานคนดี
รู้บุญคุณ ท่านมี นี้หนักหนา
คอยตอบแทน ครานั้น ท่านเมตตา
กรุณา พาช่วย ด้วยหวังดี
กตัญญู กตเวที ศรีสง่า
ธรรมล้ำค่า พาเลิศ ประเสริฐศรี
บุญกุศล ดลหทัย ใคร่เปรมปรีดิ์
เพราะไมตรี ตอบแทน แสนสุขใจ.


[คติธรรม] การรู้คุณคนและตอบแทนบุญคุณ เป็นคุณธรรมพื้นฐานของคนดี
การรู้คุณคนและตอบแทนบุญคุณ เป็นคุณธรรมพื้นฐานของคนดี
[Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้
คุณธรรมหมายบ่งชี้......คนดี
ระลึกบุญคุณมี.............บ่เว้น
ครานั้นท่านปรานี.........เคยช่วย
ด้วยมุ่งตอบแทนเน้น....สุขล้นผลบุญ
รู้คุณคนย่อมสร้าง........ไมตรี
คอยตอบแทนสิ่งดี.......ใหญ่น้อย
กตัญญูกตเวที.............ธรรมเลิศ
ใจเพริศงามหยดย้อย...สุขคล้อยพลอยดี.
คุณธรรม พื้นฐาน ขานคนดี
รู้บุญคุณ ท่านมี นี้หนักหนา
คอยตอบแทน ครานั้น ท่านเมตตา
กรุณา พาช่วย ด้วยหวังดี
กตัญญู กตเวที ศรีสง่า
ธรรมล้ำค่า พาเลิศ ประเสริฐศรี
บุญกุศล ดลหทัย ใคร่เปรมปรีดิ์
เพราะไมตรี ตอบแทน แสนสุขใจ.