[คติธรรม] ไม่พึงอาศัยผู้อื่นยังชีพ

กระทู้คำถาม

12. นาญฺญํ นิสฺ สาย ชีเวยฺย

ไม่พึงอาศัยผู้อื่นยังชีพ

[Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้"ไม่พึงอาศัยผู้อื่นยังชีพ" ในทางพระพุทธศาสนาสามารถอธิบายได้ดังนี้ครับ
หลักธรรมนี้มุ่งสอนให้เรามีความเป็นตัวของตัวเองและพึ่งพาตนเองได้ (อัตตาหิ อัตตโน นาโถ) ซึ่งเป็นหัวใจสำคัญของการดำเนินชีวิตในพระพุทธศาสนา โดยสามารถแยกออกเป็น 2 ระดับ คือ

1. การพึ่งพาตนเองในทางโลก
หมายถึงการพึ่งพาตนเองในด้านการทำมาหากิน เลี้ยงชีพ และการใช้ชีวิตประจำวัน ไม่ควรเบียดเบียนหรือเป็นภาระของผู้อื่น ควรทำงานเลี้ยงดูตนเองด้วยกำลังกายและสติปัญญาที่ตนเองมี พระพุทธองค์ทรงยกย่องผู้ที่ขยันหมั่นเพียร ไม่เกียจคร้าน และรู้จักสะสมทรัพย์อย่างถูกวิธี

2. การพึ่งพาตนเองในทางธรรม
เป็นการพึ่งพาตนเองในด้านจิตใจและปัญญา เพื่อการหลุดพ้นจากทุกข์ คำสอนของพระพุทธเจ้าเป็นเหมือนแผนที่ที่ชี้ทางให้เราเห็น แต่ผู้ที่จะเดินไปตามทางนั้นคือตัวเราเอง เราต้องลงมือปฏิบัติด้วยตัวเอง ไม่ว่าจะด้วยการภาวนา การเจริญสติ หรือการเรียนรู้หลักธรรม หากเรามัวแต่รอพึ่งพาผู้อื่นให้มานำทางให้โดยไม่ลงมือปฏิบัติด้วยตัวเอง เราก็จะไม่มีวันเข้าถึงความจริงได้

โดยสรุปแล้ว หลักการ "ไม่พึงอาศัยผู้อื่นยังชีพ" จึงไม่ใช่เพียงแค่เรื่องของการหาเลี้ยงปากท้องเท่านั้น แต่ยังครอบคลุมไปถึงการสร้างความเข้มแข็งทางจิตใจให้สามารถพึ่งตนเองได้ทั้งในทางโลกและทางธรรม เพื่อให้เราเป็นผู้ที่สามารถดำเนินชีวิตได้อย่างมีสติและพ้นจากความทุกข์ครับ

อย่าอาศัยผู้อื่น..............ยังชีพ
จงขยันหมั่นรีบ..............เร่งสล้าง
ยืนหยัดอย่าโดนบีบ.......จนตรอก
เพียรพึ่งพละตนบ้าง.......ย่อมสร้างทางเจริญ.

อย่าอาศัย ใครอื่น หาเลี้ยงชีพ
จงเร่งรีบ สร้างตน ให้พ้นทุกข์
เพียรขยัน หมั่นดี มีแต่สุข
สิ้นความทุกข์ เพราะวิชา ปัญญาตน

สองแขนขา เราหรือ คือกำลัง
สมองสั่ง สร้างสรรค์ ครั้นหวังผล
สติกล้า พึ่งพาได้ ไม่อับจน
เพียรอดทน ขยันทำ นำเจริญ.

เม่าฝึกจิต