อีกัวน่า (Iguana) สัตว์เลี้ยงสุดฮิตแผ่งยุค90 การที่มันมีหลายสีเพราะปัจจัยทางชีววิทยาและสิ่งแวดล้อมหลายประการ โดยเฉพาะเรื่อง พันธุกรรม, การพรางตัว, และ การสื่อสารระหว่างกัน
เหตุผลที่ทำให้อีกัวน่ามีสีหลากหลายมีดังนี้
1. ลักษณะทางพันธุกรรม (Genetics)
อีกัวน่าสายพันธุ์ต่าง ๆ มีสีพื้นฐานแตกต่างกัน เช่น
Green Iguana – สีเขียวอ่อนถึงเขียวเข้ม
Blue Iguana – สีฟ้าน้ำทะเล (หายาก)
Red Iguana – สีแดงส้มหรือแดงเข้ม
Albino Iguana – สีเหลืองอ่อนถึงขาว (เกิดจากยีนด้อย)
2. อุณหภูมิและสิ่งแวดล้อม
อีกัวน่าสามารถเปลี่ยนเฉดสีเล็กน้อยตามสภาพแวดล้อม เช่น เมื่ออากาศเย็นสีจะเข้มขึ้น เพื่อดูดความร้อน และเมื่อแดดจัดสีจะจางลง เพื่อสะท้อนความร้อน
3. การพรางตัว (Camouflage) ตามสถานที่อยู่อาศัย
อีกัวน่าที่อาศัยอยู่ตามป่ามักจะมีสีเขียว และหากอาศัยอยู่บนพื้นดินจะมีสีน้ำตาล ใกล้เคียงกับสภาพแวดล้อม เพื่อหลบซ่อนจากผู้ล่า
4. การสื่อสารและแสดงพฤติกรรม
บางครั้งสีของอีกัวน่าเปลี่ยนเพื่อแสดงอารมณ์หรือสถานะ ช่วงผสมพันธุ์ ตัวผู้จะมีสีเข้มสดหรือแดงขึ้น เพื่อดึงดูดตัวเมีย
ถ้าคุณเห็นอีกัวน่าหลายสีในที่เดียวกัน เช่น ในฟาร์มหรือในตลาดสัตว์เลี้ยง นั่นอาจเกิดจาก การคัดพันธุ์เฉพาะทาง เพื่อให้ได้สีที่สวยแปลกตา เช่น Red Iguana หรือ Blue Axanthic Iguana ซึ่งหายากและมีราคาสูงครับ
มาทำความรู้จักกับอีกัวน่ากันเถอะ
อีกัวน่า หรือต้นแบบของมังกร ผู้เฝ้าดินแดนเขตร้อน
อีกัวน่าคือตัวอะไร?
อีกัวน่า (Iguana) เป็นชื่อเรียกรวมของสัตว์เลื้อยคลานในวงศ์ Iguanidae ที่มีมากกว่า 40 สปีชีส์ทั่วโลก พบมากในพื้นที่เขตร้อนของอเมริกากลาง อเมริกาใต้ และบางเกาะในแคริบเบียน โดยเฉพาะสายพันธุ์ที่คนรู้จักมากที่สุดคือ Green Iguana (Iguana iguana)
อีกัวน่าเป็นสัตว์ที่มีเอกลักษณ์เฉพาะตัว มีตัวโต ลำตัวแข็งแรง หางยาวมาก (อาจยาวกว่าลำตัว 2 เท่า) มีแผงหนามที่คอถึงหลัง (dorsal spines) มีกระเปาะคอ (dewlap) สำหรับแสดงอำนาจ สามารถเปลี่ยนสีได้บ้างตามอุณหภูมิหรืออารมณ์
การกระจายพันธุ์และถิ่นที่อยู่
อีกัวน่าพบได้ในหลายระบบนิเวศ เช่น ป่าดิบชื้น ป่าชายเลน ตามลุ่มน้ำหรือแม่น้ำ หรือแม้แต่ในทะเล
อีกัวน่าบางสายพันธุ์สามารถปีนต้นไม้ได้คล่อง และใช้ชีวิตเกือบตลอดเวลาบนกิ่งไม้สูง ส่วนบางสายพันธุ์ เช่น Marine Iguana บนหมู่เกาะกาลาปากอส มีพฤติกรรมดำน้ำหากินสาหร่าย นับเป็นสัตว์เลื้อยคลานชนิดเดียวในโลกที่หากินในทะเล
ลักษณะทางชีววิทยา
การเจริญเติบโต : ขนาดตัวเมื่อโตเต็มวัยอยู่ที่ 1.2–2 เมตร (รวมหาง) มีน้ำหนักได้ถึง 4–8 กิโลกรัม (แล้วแต่สายพันธุ์)
การสืบพันธุ์ : ตัวเมียออกไข่ปีละครั้ง 20–70 ฟอง วางไข่ในหลุมดิน รอฟักเองตามธรรมชาติ ไม่มีการเลี้ยงดูลูกหลังฟักออกจากไข่
อวัยวะพิเศษ :
> ตาที่สาม หรือ parietal eye บนกลางหัว: ไม่สามารถมองเห็นภาพ แต่รับแสงและความเคลื่อนไหว ใช้หลบภัยหรือปรับวงจรชีวิต
> Hemipenes: อวัยวะสืบพันธุ์ตัวผู้มีสองอัน (เหมือนงู)
พฤติกรรมการใช้ชีวิต
ชอบแดดมาก ชอบอาบแดด เป็นสัตว์ออกหากินเวลากลางวัน (diurnal)
เป็นสัตว์เลือดเย็น (ectothermic) ต้องพึ่งความร้อนภายนอกเพื่อควบคุมอุณหภูมิร่างกาย
หวงถิ่น และมีลำดับชั้น โดยเฉพาะตัวผู้ จะมีพฤติกรรมขู่หรือสู้เพื่อแสดงอำนาจ เช่น พยักหัว กางคอ หรือฟาดหาง
อาหารและระบบย่อย
อีกัวน่าเป็นสัตว์กินพืช (herbivore) เกือบทั้งหมด
อาหารหลักคือ ใบไม้(โดยเฉพาะใบอ่อน) ผลไม้ ดอกไม้ และสาหร่าย
ระบบย่อยของอีกัวน่ามีลักษณะพิเศษคือ มีลำไส้ยาว เพื่อย่อยไฟเบอร์จากพืช แต่ต้องพึ่งจุลินทรีย์ในลำไส้เพื่อย่อยเซลลูโลส และต้องการอุณหภูมิภายในสูงพอ (มากกว่า 30°C) เพื่อให้ระบบย่อยทำงาน
ความหลากหลายทางสีสัน (Color Morphs)
อีกัวน่าที่เลี้ยงเป็นสัตว์เลี้ยงในปัจจุบันมีหลาย “สี” เกิดจากการเพาะคัดเลือกพันธุ์
Green Iguana: สีพื้นฐาน เขียวถึงเขียวอมเทา
Red Iguana: สีส้มแดง
Blue Axanthic: สีฟ้าอมเทา
Albino: ไม่มีเม็ดสีเลย เหลืองอ่อนหรือขาว
Melanistic: สีดำเข้ม ทั้งตัว
การเลี้ยงอีกัวน่าเป็นสัตว์เลี้ยง
ข้อดี:
ไม่ต้องพาไปเดินเล่น ไม่ส่งเสียงรบกวน มีอายุยืน (10–20 ปี) มีเอกลักษณ์ น่าสนใจ
ข้อควรระวัง:
ต้องมีพื้นที่กว้าง มีแสงแดด และอาจต้องมีตู้ควบคุมอุณหภูมิ
หากเลี้ยงไม่ถูกวิธี อาจทำให้กระดูกผิดรูป ขาดแคลเซียม
บางตัวมีนิสัยดุ ชอบกัด ฟาดหางใส่ ไม่เชื่อง จำเป็นต้องรู้วิธีจับและฝึกอย่างถูกวิธี
อาหารเสริมที่สำคัญ:
แคลเซียม , วิตามิน D3
และห้ามให้อาหารสัตว์กินเนื้อ เช่น แมลง หรือไข่ เพราะระบบย่อยของมันถูกออกแบบมาเพื่อย่อยพืชเท่านั้น
ความสัมพันธ์กับมนุษย์
ในบางพื้นที่ เช่น เม็กซิโก หรือฟิลิปปินส์ มีการเลี้ยงเพื่อการบริโภค เนื่องจากเนื้ออีกัวน่าถือเป็นแหล่งโปรตีน
อีกัวน่าถูกจัดเป็นสัตว์ป่าคุ้มครองในบางประเทศ เช่น ในไทย ห้ามนำเข้า-ส่งออกโดยไม่ได้รับอนุญาต
กลายเป็นสัตว์เลี้ยงยอดนิยมในหลายประเทศ โดยเฉพาะในกลุ่ม Exotic Pets
การอนุรักษ์
บางสายพันธุ์ เช่น Fiji Banded Iguana , Anegada Ground Iguana , Marine Iguana
อยู่ในภาวะถูกคุกคามอย่างรุนแรงจากการตัดไม้ทำลายถิ่นที่อยู่ การล่า และการค้าสัตว์เลี้ยงผิดกฎหมาย องค์กรต่าง ๆ เช่น IUCN และ CITES ได้ขึ้นทะเบียนห้ามค้าสายพันธุ์เสี่ยงสูญพันธุ์เหล่านี้
อ่านจบแล้ว อยากหามาเลี้ยงสักตัวไหมครับ?
ทำไมอีกัวน่าถึงมีหลายสี? มาทำความรู้จักอีกัวน่ากันเถอะ
เหตุผลที่ทำให้อีกัวน่ามีสีหลากหลายมีดังนี้
อีกัวน่าสายพันธุ์ต่าง ๆ มีสีพื้นฐานแตกต่างกัน เช่น
Green Iguana – สีเขียวอ่อนถึงเขียวเข้ม
Blue Iguana – สีฟ้าน้ำทะเล (หายาก)
Red Iguana – สีแดงส้มหรือแดงเข้ม
Albino Iguana – สีเหลืองอ่อนถึงขาว (เกิดจากยีนด้อย)
2. อุณหภูมิและสิ่งแวดล้อม
อีกัวน่าสามารถเปลี่ยนเฉดสีเล็กน้อยตามสภาพแวดล้อม เช่น เมื่ออากาศเย็นสีจะเข้มขึ้น เพื่อดูดความร้อน และเมื่อแดดจัดสีจะจางลง เพื่อสะท้อนความร้อน
3. การพรางตัว (Camouflage) ตามสถานที่อยู่อาศัย
อีกัวน่าที่อาศัยอยู่ตามป่ามักจะมีสีเขียว และหากอาศัยอยู่บนพื้นดินจะมีสีน้ำตาล ใกล้เคียงกับสภาพแวดล้อม เพื่อหลบซ่อนจากผู้ล่า
4. การสื่อสารและแสดงพฤติกรรม
บางครั้งสีของอีกัวน่าเปลี่ยนเพื่อแสดงอารมณ์หรือสถานะ ช่วงผสมพันธุ์ ตัวผู้จะมีสีเข้มสดหรือแดงขึ้น เพื่อดึงดูดตัวเมีย
ถ้าคุณเห็นอีกัวน่าหลายสีในที่เดียวกัน เช่น ในฟาร์มหรือในตลาดสัตว์เลี้ยง นั่นอาจเกิดจาก การคัดพันธุ์เฉพาะทาง เพื่อให้ได้สีที่สวยแปลกตา เช่น Red Iguana หรือ Blue Axanthic Iguana ซึ่งหายากและมีราคาสูงครับ
มาทำความรู้จักกับอีกัวน่ากันเถอะ