นกกระทุงออสเตรเลีย (Australian Pelican, Pelecanus conspicillatus) เป็นหนึ่งในนกน้ำที่โดดเด่นและน่าทึ่งที่สุดของทวีปออสเตรเลีย ด้วยขนาดที่ใหญ่โต สง่างาม และพฤติกรรมที่น่าสนใจ ทำให้พวกมันเป็นที่ชื่นชอบของทั้งนักดูนกและผู้คนทั่วไป ลองมาสำรวจวิถีชีวิต พฤติกรรม และเกร็ดเล็กเกร็ดน้อยเกี่ยวกับนกกระทุงยักษ์เหล่านี้กัน


ภาพโดย Penny จาก Pixabay


วิถีชีวิตและแหล่งที่อยู่อาศัย
นกกระทุงออสเตรเลียสามารถพบได้ทั่วทั้งทวีปออสเตรเลีย รวมไปถึงเกาะแทสเมเนีย และบางครั้งก็พบในนิวซีแลนด์ ปาปัวนิวกินี ฟิจิ และอินโดนีเซีย พวกมันเป็นนกที่ปรับตัวเก่ง สามารถอาศัยอยู่ในแหล่งน้ำจืดและน้ำเค็มได้หลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นทะเลสาบขนาดใหญ่ แม่น้ำ อ่างเก็บน้ำ ปากแม่น้ำ ลากูน หรือแม้แต่บ่อน้ำชั่วคราวที่เกิดจากฝนตกหนัก
วิถีชีวิตของนกกระทุงออสเตรเลียส่วนใหญ่เกี่ยวพันกับน้ำ พวกมันใช้เวลาส่วนใหญ่ในการลอยตัวอยู่บนผิวน้ำ หาอาหาร และพักผ่อน บางครั้งก็สามารถเห็นพวกมันเกาะอยู่บนโขดหิน หาดทราย หรือต้นไม้ที่จมอยู่ในน้ำ

พฤติกรรมการหาอาหารสุดพิเศษ
พฤติกรรมที่โดดเด่นที่สุดของนกกระทุงคือ การหาอาหาร ถุงใต้คางขนาดใหญ่ของพวกมันไม่ใช่แค่กระเป๋าเก็บอาหารธรรมดา แต่เป็นเครื่องมือที่มีประสิทธิภาพสูงในการจับปลา นกกระทุงออสเตรเลียส่วนใหญ่จะหาอาหารด้วยการใช้จะงอยปากส่วนบนเป็นเหมือนสวิง ตักน้ำและปลาเข้าไปในถุงใต้คาง จากนั้นจะยกหัวขึ้นเพื่อให้น้ำไหลออกไป เหลือแต่ปลาในถุงก่อนที่จะกลืนกินเข้าไป
แม้ว่าปลาจะเป็นอาหารหลัก แต่นกกระทุงออสเตรเลียก็เป็นนักล่าที่ฉวยโอกาส พวกมันสามารถกินกุ้ง ปู เต่า ลูกนกกระทุงตัวเล็กๆ ของนกชนิดอื่น หรือแม้แต่ซากสัตว์ได้ นอกจากนี้ยังเคยมีการบันทึกว่านกกระทุงกินเป็ดขนาดเล็กหรือนกน้ำอื่นๆ ได้ด้วย โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงที่อาหารหายาก
นกกระทุงมักจะหาอาหารเป็นฝูง ซึ่งเป็นพฤติกรรมที่เพิ่มประสิทธิภาพในการล่า โดยพวกมันจะล้อมวงต้อนฝูงปลาให้มารวมกันในพื้นที่แคบๆ ก่อนที่จะพร้อมใจกันตักปลาขึ้นมา วิธีนี้ทำให้พวกมันได้รับอาหารจำนวนมากในเวลาอันรวดเร็ว

การผสมพันธุ์และการดูแลลูก
นกกระทุงออสเตรเลียจะเริ่มผสมพันธุ์เมื่อมีอายุประมาณ 2-3 ปี โดยทั่วไปแล้วพวกมันจะผสมพันธุ์กันในช่วงที่ปริมาณน้ำสูงและมีอาหารอุดมสมบูรณ์ เพื่อให้แน่ใจว่าลูกนกจะมีอาหารเพียงพอในการเจริญเติบโต
พวกมันทำรังรวมกันเป็นอาณานิคมขนาดใหญ่ ซึ่งบางครั้งอาจมีนกนับพันคู่ อาณานิคมเหล่านี้มักจะตั้งอยู่บนเกาะ หรือพื้นที่ห่างไกลที่ปลอดภัยจากผู้ล่า รังของนกกระทุงเป็นเพียงแอ่งตื้นๆ บนพื้นดินที่บุด้วยกิ่งไม้และเศษพืช ตัวเมียจะวางไข่ 1-4 ฟอง โดยเฉลี่ยประมาณ 2 ฟอง พ่อแม่นกจะผลัดกันฟักไข่เป็นเวลาประมาณ 32-35 วัน
ลูกนกกระทุงจะฟักออกมาโดยไม่มีขนและตาบอด พ่อแม่นกจะดูแลลูกนกอย่างใกล้ชิด โดยการขย้อนอาหารที่ย่อยแล้วออกมาให้ลูกนกกิน เมื่อลูกนกโตขึ้น พวกมันจะออกจากรังและมารวมตัวกันใน "โรงเรียนอนุบาล" (creches) ซึ่งเป็นกลุ่มลูกนกขนาดใหญ่ที่ได้รับการดูแลจากพ่อแม่นกบางส่วน พฤติกรรมนี้ช่วยปกป้องลูกนกจากผู้ล่าและช่วยให้พวกมันอบอุ่น

Fun Facts! ข้อเท็จจริงที่น่าสนใจ
ปากที่ใหญ่ที่สุดในโลก: นกกระทุงออสเตรเลียมีปากที่ยาวที่สุดในบรรดานกทุกชนิด โดยมีความยาวเฉลี่ย 40-50 เซนติเมตร และถุงใต้คางสามารถขยายได้ใหญ่มากเพื่อเก็บอาหาร
นกที่ใหญ่เป็นอันดับสองของออสเตรเลีย: ในแง่ของขนาดลำตัวและปีก นกกระทุงออสเตรเลียถือเป็นนกที่ใหญ่เป็นอันดับสองของออสเตรเลีย รองจากนกอีมูเท่านั้น
ปรับตัวเก่ง: พวกมันสามารถบินได้ในระยะทางไกลมากเพื่อค้นหาแหล่งน้ำและอาหารใหม่ๆ ทำให้พวกมันเป็นนักเดินทางที่ยอดเยี่ยม
เป็นมิตรกับคน: ในบางพื้นที่ นกกระทุงออสเตรเลียมีความคุ้นเคยกับมนุษย์มาก และมักจะปรากฏตัวตามท่าเรือหรือบริเวณที่มีการให้อาหาร
ไม่เก็บน้ำในถุงคาง: แม้จะดูเหมือนถุงเก็บน้ำ แต่ถุงใต้คางของนกกระทุงไม่ได้ถูกออกแบบมาเพื่อเก็บน้ำ มันทำหน้าที่เป็นเพียงเครื่องมือในการจับปลาเท่านั้น

นกกระทุงออสเตรเลียเป็นสัตว์ที่น่าทึ่งและมีความสำคัญต่อระบบนิเวศทางน้ำ การทำความเข้าใจพฤติกรรมและวิถีชีวิตของพวกมันช่วยให้เราชื่นชมความหลากหลายของสิ่งมีชีวิตบนโลกใบนี้ และตระหนักถึงความจำเป็นในการอนุรักษ์แหล่งที่อยู่อาศัยของพวกมันให้คงอยู่ต่อไป.