คลิปนี้ ถ่ายเองแหละ ตั้งแต่ปี 23 ตอนเค้าไล่ให้ไปดูงานที่ประเทศจีน เกี่ยวกับพวกรถบรรทุก EV นี่แหละ .. พอดีว่างๆ เลยจับมาเรียบเรียง ใส่รายละเอียดอีกนิดหน่อย เผื่อเป็นประโยชน์ครับ
รถบรรทุกในปัจจุบัน มีเชื้อเพลิงหลายแบบ ไล่ตั้งแต่
- ดีเซล
- NGV
- LNG (NGV ในรูปของเหลว เก็บรักษา ที่อุณหภูมิติดลบร้อยกว่าองศา มีใช้ในไทยนะ)
- EV
สำหรับ EV นั้น ปัจจุบันอาจจะไม่ใช่ของใหม่นัก เพราะเจ้า smile bus ที่วิ่งๆกันอยู่ หรือ เรือโดยสารในแม่น้ำเจ้าพระยา ก็ EV ทั้งนั้น แต่ ... ข้อจำกัดของ EV ก็คือ ระยะทางที่วิ่งได้นี่แหละ
วิ่งรอบนึง ต้องกลับไปชาร์จ ชาร์จทีก็ร่วม 2 ช.ม. (แล้วแต่ กำลังไฟของตู้ชาร์จ) มันก็เลยเกิดแนวคิดการสลับแบตเตอรี่ขึ้นมาครับ
กระทู้นี้ จะคุยกันแค่รถบรรทุกนะครับ (รู้แค่นั้น 55+)
ขนาดของแบตเตอรี่
1. 282 KW.h .. ตำแหน่ง คือ แทนที่ถังก๊าซ NGV นี่แหละ น้ำหนักสูสีกับถังก๊าซ
2. 350 KW.h .. ตำแหน่งเดียวกับข้อ 1 แต่ลูกจะกว้างกว่านิดนึง มีในรถบางยี่ห้อ ในบ้านเราก็ sany ยังไม่นิยมเท่าไหร่
3. 423 KW.h .. ก็คือ จะมีขนาด 282 KW.H อยู่ตำแหน่งเดียวกับข้อ 1 แล้วก็ จะติดอยู่ข้างๆ ระหว่างล้อหน้ากับล้อ อีก 2 ชุด
ระยะทางที่วิ่งได้ ต่อการชาร์จ 1 ครั้ง
1. 282 KW.h ประมาณ 160 กม.
2. 350 KW.h ประมาณ 180 กม.
3. 423 KW.h ประมาณ 250 กม.
ทั้งนี้ ระยะทางที่วิ่งได้ ขึ้นกับหลายปัจจัย ทั้งยี่ห้อรถเอง กำลังมอเตอร์ ตลอดจนน้ำหนักเท้าของคนขับ นะครับ
เงื่อนไขของ battery swapping
อันนี้ ข้อมูล ณ ปี 23 ที่ได้มาจากทางจีนนะครับ
1. แบตเตอรี่ จาก CATL เท่านั้น (ในจีน มีผู้ผลิตแบต สำหรับรถใหญ่พวกนี้ เกิน 10 รายครับ แต่รายใหญ่ มีไม่กี่รายหรอก)
2. ต้องผ่านการดีไซน์ จุดปลดล็อค / socket ในการเสียบไฟ ตามมาตรฐานของ CATL .. แน่ล่ะ เพราะยังไม่มีข้อกำหนดมาตรฐานจากทางการ ก็ต้องตามที่ผู้ผลิตกำหนดไปก่อน
3. รถยี่ห้ออะไรก็ได้ จะ CAMC / Foton / SINO ตามสะดวกเลย
วิธีการ swapping battery
จะมีอยู่ 2 แบบ คือ
1. ดึงออกด้านข้าง แบบที่จะได้เห็นคลิปข้างล่าง ใช้เวลาราวๆ 4 นาที
2. ยกขึ้นด้านบน ด้วย Over head crane ถ้าจำไม่ผิดราวๆ 8 นาที
ไปดูมาทั้งคู่นะ ถ่ายคลิปไว้ด้วย แต่อีกอัน หายไปไหนแล้วไม่รู้ .. ส่วนจะใช้แบบไหน ก็ต้องแล้วแต่ความสะดวก แหละ
ค่าก่อสร้างโรง swapping battery
- เริ่มต้นที่ 50 ล้านครับ เป็น ค่าอาคาร / ตู้ชาร์จ / ระบบคอมพิวเตอร์ควบคุม
วิธีทำงาน
1. รถเข้ามาจอดในจุดที่กำหนด
2. หุ่นยนต์ จะวิ่งเข้ามาเสียบด้านข้าง เพื่อปลดล็อคสลัก แล้วยกแบตขึ้น
3. ยกแบตออกจากตัวรถ เอาไปใส่ช่องชาร์จ
4. ไปหยิบแบตที่ชาร์จเต็มแล้ว กลับมาใส่รถ
Comment
1. การสลับแบต แบบนี้ เหมาะกับรถใน fleet เดียวกัน เจ้าของเดียวกัน จะได้ตัดปัญหา แบตข้า ดีกว่า แบตเอ็ง
2. เหมาะกับรถที่วิ่งเส้นทางประจำ เส้นทางสั้นๆ เพื่อลดระยะเวลาในการรอชาร์จแบต (ในคลิป จะเป็น ท่าเรือในจีนครับ รถวิ่งสักครึ่งวัน แบตหมด ก็จะวิ่งมาสลับแบต แล้วกลับไปทำงานต่อ)
3. ราคาเชื้อเพลิง บาท / กม. เอาในบ้านเรานะ
- มันจะคุ้มเมื่อคุณ มีแหล่งกำเนิดไฟฟ้าเอง เช่น มี solar farm / มีโรงไฟฟ้าเอง แบบนี้ ต้นทุนคุณจะเหลือ กม.ละ 3 บาทเศษแค่นั้น (กินเท่า CR-V G3 2.0 วิ่งทางไกล 55+)
- แต่ถ้าคุณมี รถบรรทุก EV แล้วกะไปจอดชาร์จตามปั๊ม (ถ้าไฟเค้าแรงพอนะ) ที่เคยคำนวณ คุณจะเจอต้นทุน 8 บาทกว่า / กม. ยังไม่นับรวม ระยะเวลาจอดรอชาร์จอีก เสียโอกาสในการวิ่งงาน
4. ตู้ชาร์จสำหรับรถบรรทุกพวกนี้ เค้าคุยกัน 200KW.h ขึ้นครับ ล่าสุดน่าจะมี 300 - 400 KW.h แล้วล่ะ ตู้นึงก็แตะ 2 ล้าน ไม่รวมค่าหม้อแปลง ค่าสายไฟอีกนะ ลงทุนที มี 10 ล้านครับ (ดังนั้น เอาแบต 282 KW.h ไปชาร์จตู้แรงๆ 150 KW.h ของรถเก๋ง ก็รอไปสิ เกือบ 2 ช.ม. เสียเวลาทำมาหากิน)
5. รถ EV พวกนี้ ต้องบริหารระยะทางด้วย แบตต้องเหลือไม่ต่ำกว่า 20% เพราะถ้าปล่อยมันต่ำกว่า อายุแบตมันจะสั้นลงแบบเห็นๆ .. แอบคิดว่า สมมติ แบตสมบูรณ์ วิ่งได้ 160 กม. ใช้สัก 2 - 3 ปี (รถพวกนี้ วิ่งปีละ แสนกว่าอยู่แล้ว) แบตเหลือสภาพ 80% รถวิ่งได้แค่ 128 กม. เค้าจะทำยังไงนะ
6. จากข้อ 5 นึกออกอีกอย่างก็คือ แบตพวกนี้ ก้อนนึงราวๆ 3 ล้านนะครับ 282 KW.h แล้วก็ .. ถ้าเกิดเพลิงไหม้ ยังไม่มีสารเคมีดับได้นะครับ ทำได้แค่ฉีดประครอง รอเชื้อเพลิงหมดไปเองนะครับ
7. สุดท้าย ที่นึกออก ก็คือ ภายใต้เปลือกใหญ่ๆ ข้างในมันจะเป็น Module เล็กๆ ระบายความร้อนด้วยน้ำ ผ่าน heatsink มีท่อยางเต็มไปหมด (อารมณ์คอมแรงๆ ที่ระบายความร้อนด้วยน้ำน่ะ) เคยถามเค้านะว่า เอ๊ะ แล้วพวกท่อยางใน Battery Pack เนี่ย มีระยะการทำ PM (Preventive Maintenance) อย่างไรบ้าง ปรากฎ ไม่ตอบผมแฮะ ล่ามที่ไปด้วย ก็หาว่า ผมไร้สาระ .. พวกนี้ ถ้ารั่วขึ้นมา ก็ "เรือหาย" นะครับ แบตพังทันที แล้วท่อยางจีน ก็รู้ๆกันอยู่ ไม่ใช่แบบรถญี่ปุ่น รถเยอรมันนะ
ประมาณนี้ครับ ถือเป็นการชวนคุย อัพเดทข้อมูลแล้วกัน ท่านใดมีข้อมูลเพิ่มเติมเสริมได้ครับ เผื่อที่ผมมี มันเก่าแล้ว .. ดูคลิปใน youtube จะชัดกว่าว่า เค้าสลับยังไง ครับ
* * * พาชมเทคโนโลยีการสลับแบต (Battery Swapping) ของ EV Truck จากจีน * * *
รถบรรทุกในปัจจุบัน มีเชื้อเพลิงหลายแบบ ไล่ตั้งแต่
- ดีเซล
- NGV
- LNG (NGV ในรูปของเหลว เก็บรักษา ที่อุณหภูมิติดลบร้อยกว่าองศา มีใช้ในไทยนะ)
- EV
สำหรับ EV นั้น ปัจจุบันอาจจะไม่ใช่ของใหม่นัก เพราะเจ้า smile bus ที่วิ่งๆกันอยู่ หรือ เรือโดยสารในแม่น้ำเจ้าพระยา ก็ EV ทั้งนั้น แต่ ... ข้อจำกัดของ EV ก็คือ ระยะทางที่วิ่งได้นี่แหละ
วิ่งรอบนึง ต้องกลับไปชาร์จ ชาร์จทีก็ร่วม 2 ช.ม. (แล้วแต่ กำลังไฟของตู้ชาร์จ) มันก็เลยเกิดแนวคิดการสลับแบตเตอรี่ขึ้นมาครับ
กระทู้นี้ จะคุยกันแค่รถบรรทุกนะครับ (รู้แค่นั้น 55+)
ขนาดของแบตเตอรี่
1. 282 KW.h .. ตำแหน่ง คือ แทนที่ถังก๊าซ NGV นี่แหละ น้ำหนักสูสีกับถังก๊าซ
2. 350 KW.h .. ตำแหน่งเดียวกับข้อ 1 แต่ลูกจะกว้างกว่านิดนึง มีในรถบางยี่ห้อ ในบ้านเราก็ sany ยังไม่นิยมเท่าไหร่
3. 423 KW.h .. ก็คือ จะมีขนาด 282 KW.H อยู่ตำแหน่งเดียวกับข้อ 1 แล้วก็ จะติดอยู่ข้างๆ ระหว่างล้อหน้ากับล้อ อีก 2 ชุด
ระยะทางที่วิ่งได้ ต่อการชาร์จ 1 ครั้ง
1. 282 KW.h ประมาณ 160 กม.
2. 350 KW.h ประมาณ 180 กม.
3. 423 KW.h ประมาณ 250 กม.
ทั้งนี้ ระยะทางที่วิ่งได้ ขึ้นกับหลายปัจจัย ทั้งยี่ห้อรถเอง กำลังมอเตอร์ ตลอดจนน้ำหนักเท้าของคนขับ นะครับ
เงื่อนไขของ battery swapping
อันนี้ ข้อมูล ณ ปี 23 ที่ได้มาจากทางจีนนะครับ
1. แบตเตอรี่ จาก CATL เท่านั้น (ในจีน มีผู้ผลิตแบต สำหรับรถใหญ่พวกนี้ เกิน 10 รายครับ แต่รายใหญ่ มีไม่กี่รายหรอก)
2. ต้องผ่านการดีไซน์ จุดปลดล็อค / socket ในการเสียบไฟ ตามมาตรฐานของ CATL .. แน่ล่ะ เพราะยังไม่มีข้อกำหนดมาตรฐานจากทางการ ก็ต้องตามที่ผู้ผลิตกำหนดไปก่อน
3. รถยี่ห้ออะไรก็ได้ จะ CAMC / Foton / SINO ตามสะดวกเลย
วิธีการ swapping battery
จะมีอยู่ 2 แบบ คือ
1. ดึงออกด้านข้าง แบบที่จะได้เห็นคลิปข้างล่าง ใช้เวลาราวๆ 4 นาที
2. ยกขึ้นด้านบน ด้วย Over head crane ถ้าจำไม่ผิดราวๆ 8 นาที
ไปดูมาทั้งคู่นะ ถ่ายคลิปไว้ด้วย แต่อีกอัน หายไปไหนแล้วไม่รู้ .. ส่วนจะใช้แบบไหน ก็ต้องแล้วแต่ความสะดวก แหละ
ค่าก่อสร้างโรง swapping battery
- เริ่มต้นที่ 50 ล้านครับ เป็น ค่าอาคาร / ตู้ชาร์จ / ระบบคอมพิวเตอร์ควบคุม
วิธีทำงาน
1. รถเข้ามาจอดในจุดที่กำหนด
2. หุ่นยนต์ จะวิ่งเข้ามาเสียบด้านข้าง เพื่อปลดล็อคสลัก แล้วยกแบตขึ้น
3. ยกแบตออกจากตัวรถ เอาไปใส่ช่องชาร์จ
4. ไปหยิบแบตที่ชาร์จเต็มแล้ว กลับมาใส่รถ
Comment
1. การสลับแบต แบบนี้ เหมาะกับรถใน fleet เดียวกัน เจ้าของเดียวกัน จะได้ตัดปัญหา แบตข้า ดีกว่า แบตเอ็ง
2. เหมาะกับรถที่วิ่งเส้นทางประจำ เส้นทางสั้นๆ เพื่อลดระยะเวลาในการรอชาร์จแบต (ในคลิป จะเป็น ท่าเรือในจีนครับ รถวิ่งสักครึ่งวัน แบตหมด ก็จะวิ่งมาสลับแบต แล้วกลับไปทำงานต่อ)
3. ราคาเชื้อเพลิง บาท / กม. เอาในบ้านเรานะ
- มันจะคุ้มเมื่อคุณ มีแหล่งกำเนิดไฟฟ้าเอง เช่น มี solar farm / มีโรงไฟฟ้าเอง แบบนี้ ต้นทุนคุณจะเหลือ กม.ละ 3 บาทเศษแค่นั้น (กินเท่า CR-V G3 2.0 วิ่งทางไกล 55+)
- แต่ถ้าคุณมี รถบรรทุก EV แล้วกะไปจอดชาร์จตามปั๊ม (ถ้าไฟเค้าแรงพอนะ) ที่เคยคำนวณ คุณจะเจอต้นทุน 8 บาทกว่า / กม. ยังไม่นับรวม ระยะเวลาจอดรอชาร์จอีก เสียโอกาสในการวิ่งงาน
4. ตู้ชาร์จสำหรับรถบรรทุกพวกนี้ เค้าคุยกัน 200KW.h ขึ้นครับ ล่าสุดน่าจะมี 300 - 400 KW.h แล้วล่ะ ตู้นึงก็แตะ 2 ล้าน ไม่รวมค่าหม้อแปลง ค่าสายไฟอีกนะ ลงทุนที มี 10 ล้านครับ (ดังนั้น เอาแบต 282 KW.h ไปชาร์จตู้แรงๆ 150 KW.h ของรถเก๋ง ก็รอไปสิ เกือบ 2 ช.ม. เสียเวลาทำมาหากิน)
5. รถ EV พวกนี้ ต้องบริหารระยะทางด้วย แบตต้องเหลือไม่ต่ำกว่า 20% เพราะถ้าปล่อยมันต่ำกว่า อายุแบตมันจะสั้นลงแบบเห็นๆ .. แอบคิดว่า สมมติ แบตสมบูรณ์ วิ่งได้ 160 กม. ใช้สัก 2 - 3 ปี (รถพวกนี้ วิ่งปีละ แสนกว่าอยู่แล้ว) แบตเหลือสภาพ 80% รถวิ่งได้แค่ 128 กม. เค้าจะทำยังไงนะ
6. จากข้อ 5 นึกออกอีกอย่างก็คือ แบตพวกนี้ ก้อนนึงราวๆ 3 ล้านนะครับ 282 KW.h แล้วก็ .. ถ้าเกิดเพลิงไหม้ ยังไม่มีสารเคมีดับได้นะครับ ทำได้แค่ฉีดประครอง รอเชื้อเพลิงหมดไปเองนะครับ
7. สุดท้าย ที่นึกออก ก็คือ ภายใต้เปลือกใหญ่ๆ ข้างในมันจะเป็น Module เล็กๆ ระบายความร้อนด้วยน้ำ ผ่าน heatsink มีท่อยางเต็มไปหมด (อารมณ์คอมแรงๆ ที่ระบายความร้อนด้วยน้ำน่ะ) เคยถามเค้านะว่า เอ๊ะ แล้วพวกท่อยางใน Battery Pack เนี่ย มีระยะการทำ PM (Preventive Maintenance) อย่างไรบ้าง ปรากฎ ไม่ตอบผมแฮะ ล่ามที่ไปด้วย ก็หาว่า ผมไร้สาระ .. พวกนี้ ถ้ารั่วขึ้นมา ก็ "เรือหาย" นะครับ แบตพังทันที แล้วท่อยางจีน ก็รู้ๆกันอยู่ ไม่ใช่แบบรถญี่ปุ่น รถเยอรมันนะ
ประมาณนี้ครับ ถือเป็นการชวนคุย อัพเดทข้อมูลแล้วกัน ท่านใดมีข้อมูลเพิ่มเติมเสริมได้ครับ เผื่อที่ผมมี มันเก่าแล้ว .. ดูคลิปใน youtube จะชัดกว่าว่า เค้าสลับยังไง ครับ