ชาหมักคอมบูชะ (Kombucha ) - ประวัติศาสตร์, ประโยชน์, วิธีดื่ม และข้อมูลสำคัญที่คุณควรรู้

        ในโลกของอาหาร และ เครื่องดื่มเพื่อสุขภาพ ที่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว มีเครื่องดื่มชนิดหนึ่ง ที่ยังคงครองความนิยม  และได้รับความสนใจ อย่างต่อเนื่อง นั่นก็คือ    “คอมบูชา” (Kombucha) หรือที่คนไทยรู้จักกันในชื่อ “ชาหมัก”  
.

      ด้วยรสชาติ ของ "ชาหมัก คอมบูชะ" ที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะ มีความซ่าสดชื่น และประโยชน์ต่อสุขภาพมากมาย  ทำให้คอมบูชะ  กลายเป็นเครื่องดื่มทางเลือก  สำหรับผู้ที่ใส่ใจสุขภาพ 

.

🫙 คอมบูชะ คืออะไร ?

    คอมบูชะ  คือ   เครื่องดื่มชา ที่ผ่านกระบวนการหมัก  โดยใช้หัวเชื้อจุลินทรีย์ ที่เรียกว่า SCOBY ( Symbiotic Culture of Bacteria and Yeast )    ....  ซึ่งเป็นกลุ่มของแบคทีเรีย  และยีสต์  ที่ทำงานร่วมกัน โดยทั่วไปจะใช้น้ำชาดำ หรือชาเขียว  ผสมกับน้ำตาล จากนั้นใส่ SCOBY ลงไปหมักในอุณหภูมิที่เหมาะสม  เป็นเวลาหลายวัน  หรือหลายสัปดาห์  ....
   ... ในระหว่างที่อยู่ในกระบวนการหมัก ...  "SCOBY"  จะย่อยน้ำตาล และ ผลิตกรดอินทรีย์ เอนไซม์ วิตามิน และโพรไบโอติกส์   ซึ่งเป็นสารที่เชื่อกันว่า  มีประโยชน์ต่อสุขภาพ ทำให้คอมบูชะ มีรสชาติเปรี้ยวอมหวาน ซ่าเล็กน้อย และมีกลิ่นหอมเฉพาะตัว ....

  📰 ประวัติความเป็นมาของคอมบูชะ 

     เรื่องราวของคอมบูชะ  มีความเก่าแก่ และหลากหลายคำบอกเล่า   ตำนานหนึ่งเล่าว่า  คอมบูชะ มีต้นกำเนิดในประเทศจีนเมื่อ ประมาณ 2,000 ปีที่แล้ว  ในราชวงศ์ฉิน (Qin Dynasty) หรือประมาณ 221 ปีก่อนคริสตกาล   โดยรู้จักกันในชื่อ "ยาอายุวัฒนะ" ( Elixir of Life ) เชื่อกันว่ามีสรรพคุณช่วยให้มีสุขภาพแข็งแรงและอายุยืนยาว ....
.
     จากจีน คอมบูชะ  ก็ได้แพร่หลายต่อไปยัง  ประเทศญี่ปุ่น  โดยมีการกล่าวถึงแพทย์ชาวเกาหลี ชื่อ "คอมบุ" (Kombu)  ผู้ที่นำชาหมักนี้  มาถวายแก่ จักรพรรดิอิเงียว (Emperor Ingyo) ในปี ค.ศ. 414 เพื่อช่วยรักษาอาการเจ็บป่วย....
.
      นั่นอาจจะเป็นที่มาของชื่อ "คอมบูชะ"   อย่างไรก็ตาม  ในภาษาญี่ปุ่น คำว่า "Kombu" หมายถึงสาหร่ายทะเล และ "Cha" หมายถึงชา ซึ่งอาจทำให้เกิดความสับสน ....  
.

      ต่อมา คอมบูชะ ก็ได้แพร่หลายไปยัง ประเทศรัสเซีย และยุโรปตะวันออก  ในช่วงต้นศตวรรษที่ 20 โดยเฉพาะอย่างยิ่ง  ในประเทศรัสเซีย  ที่รู้จักกันในชื่อ "ชาเห็ด" (Mushroom Tea) หรือ "ชาแคลร์" (Kvas) หลังจากนั้น คอมบูชา ได้ขยายเข้าสู่ยุโรปตะวันตก  และอเมริกา  ในช่วงปลายศตวรรษที่ 20 และได้รับความนิยมอย่างแพร่หลายในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา เนื่องจากกระแสความตื่นตัวด้านสุขภาพ และอาหารเพื่อสุขภาพ 

💞  ประโยชน์ของคอมบูชะ ต่อสุขภาพ
       แม้ว่าข้อมูลการวิจัยทางวิทยาศาสตร์ ที่เกี่ยวกับประโยชน์ของคอมบูชะจะยังอยู่ในช่วงเริ่มต้น แต่ก็มีงานวิจัยบางส่วน และหลักฐานเชิงประจักษ์  ที่ชี้ให้เห็นถึงประโยชน์ ที่เป็นไปได้หลายประการ ดังนี้:

 ⭕  เสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกัน  : คอมบูชะ  อุดมไปด้วยสารต้านอนุมูลอิสระ (Antioxidants) ที่ช่วยปกป้องเซลล์  จากความเสียหาย และ มี โพรไบโอติกส์ (Probiotics) ซึ่งเป็นจุลินทรีย์ ชนิดดี  ที่ช่วยปรับสมดุลของระบบทางเดินอาหาร ส่งผลให้ระบบภูมิคุ้มกันทำงานได้ดีขึ้น ....

 ⭕   ดีต่อระบบย่อยอาหาร  :  โพรไบโอติกส์ในคอมบูชะ  ช่วยปรับสมดุลของแบคทีเรียในลำไส้ ส่งเสริมการย่อยอาหาร  และดูดซึมสารอาหาร ลดอาการท้องผูก ท้องเสีย และอาการไม่สบายท้องอื่นๆ ...

 ⭕  ช่วยล้างพิษในร่างกาย  : กรดกลูคูโรนิก (Glucuronic acid) ที่ผลิตขึ้นในระหว่างการหมัก เชื่อกันว่ามีคุณสมบัติช่วยในการล้างพิษในตับ และช่วยขับสารพิษออกจากร่างกาย .....

 ⭕  เพิ่มพลังงาน  : คอมบูชะ ประกอบด้วย  วิตามินบีหลายชนิด โดยเฉพาะวิตามินบี 12 ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการสร้างพลังงานให้กับร่างกาย ทำให้รู้สึกสดชื่นและกระปรี้กระเปร่า 

 ⭕  อาจช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด : งานวิจัยบางชิ้น ในสัตว์ทดลอง  และหลอดทดลอง  ชี้ให้เห็นว่า  ชาหมักคอมบูชะ  อาจช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด ได้ **อย่างไรก็ตาม จำเป็นต้องมีการวิจัยเพิ่มเติมในมนุษย์ ....

 ⭕  อาจมีคุณสมบัติต้านการอักเสบ  :   สารประกอบบางชนิดในคอมบูชา เช่น โพลีฟีนอล (Polyphenols) ที่ได้จากชา และกรดแอซิติก (Acetic acid) อาจมีคุณสมบัติ ต้านการอักเสบในร่างกาย

 ⭕  เป็นทางเลือกที่ดีกว่าน้ำอัดลม  : คอมบูชามีความซ่าสดชื่น คล้ายน้ำอัดลม แต่มีปริมาณน้ำตาลน้อยกว่า และมีประโยชน์ต่อสุขภาพมากกว่า ทำให้เป็นทางเลือกที่ดี  สำหรับผู้ที่ต้องการลดปริมาณน้ำตาลและสารเคมีจากเครื่องดื่มอื่นๆ ...

🍹 วิธีการดื่มคอมบูชะ 

      การดื่ม ชาหมัก คอมบูชะ  นั้น  ไม่มีกฎเกณฑ์ที่ตายตัว แต่มีข้อแนะนำแนะ และสิ่งที่ควรพิจารณา ดังนี้ :

  ✅  ดื่มปริมาณที่เหมาะสม  : สำหรับ  ผู้เริ่มต้น ควรเริ่มจากปริมาณน้อยๆ ประมาณ 100-200 มิลลิลิตร ต่อวัน เพื่อให้ร่างกายได้ปรับตัว จากนั้นค่อยๆ เพิ่มปริมาณตามความเหมาะสม โดยทั่วไปแนะนำให้ดื่มประมาณ 1 แก้ว (250 มิลลิลิตร) วันละ 1-2 ครั้ง 

  ✅   ช่วงเวลาที่ดื่ม   :   สามารถดื่ม คอมบูชะ ได้ตลอดทั้งวัน  สำหรับบางคนชอบดื่มตอนเช้า  เพื่อเริ่มต้นวันใหม่ด้วยความสดชื่น บางคนดื่มหลังอาหาร  เพื่อช่วยในการย่อยอาหาร หรือดื่มในช่วงบ่ายเพื่อเติมพลังงาน

  ✅  การเลือกซื้อ  :  เลือกซื้อคอมบูชะ จากแหล่งที่น่าเชื่อถือ ควรเลือกซื้อคอมบูชะ ที่ไม่ได้ผ่านกระบวนการพาสเจอไรซ์ (Unpasteurized)   *** เนื่องจากกระบวนการพาสเจอไรซ์จะทำลายจุลินทรีย์ดี  ดังนั้นควรเลือกคัมบูชะ ที่เขียนระบุ ว่า "Raw" หรือ "Unpasteurized"  

  ✅  การเก็บรักษา  : คอมบูชะ ควรเก็บไว้ในตู้เย็นเสมอ  เพื่อชะลอการหมัก และรักษารสชาติ รวมถึง คุณภาพ หากเก็บไว้นอกตู้เย็น อาจมีการหมักต่อไปเรื่อยๆ เกิดการทำงานของจุลินทรีย์ ส่งผลให้ รสชาติจะเปรี้ยวจัดเรื่อยๆ 

  ✅   การทำคอมบูชะเอง  :   หากสนใจ สามารถทำคอมบูชาเองที่บ้านได้  ซึ่งจะช่วยให้ควบคุมส่วนผสมและรสชาติได้ตามต้องการ  *** อย่างไรก็ตาม การทำคอมบูชะเอง จะต้องมีความสะอาดและเข้าใจกระบวนการอย่างถ่องแท้  เพื่อป้องกันการปนเปื้อนของเชื้อที่ไม่พึงประสงค์ .... ( อาจจะเกิดเชื้อราดำ )

🚫  ข้อควรระวังและข้อมูลสำคัญอื่นๆ

  ❌  ปริมาณแอลกอฮอล์  : แม้ว่าคอมบูชะ จะเป็นเครื่องดื่มที่ผ่านการหมัก แต่โดยทั่วไปแล้วมีปริมาณแอลกอฮอล์น้อยมาก (ต่ำกว่า 0.5%) ซึ่งถือเป็นเครื่องดื่มที่ไม่มีแอลกอฮอล์ตามกฎหมาย *** แต่อย่างไรก็ตาม ผู้ที่ตั้งครรภ์ ให้นมบุตร หรือผู้ที่มีข้อจำกัดในการบริโภคแอลกอฮอล์ ควรปรึกษาแพทย์ก่อนดื่ม ....

  ❌  ปริมาณน้ำตาล  :  แม้ว่าน้ำตาลส่วนใหญ่ จะถูกใช้ไปในกระบวนการหมัก แต่คอมบูชะสำเร็จรูปบางยี่ห้อ  อาจมีการเติมน้ำตาล หรือน้ำผลไม้เพิ่มเติม  ควรตรวจสอบฉลากโภชนาการเพื่อดูปริมาณน้ำตาล

  ❌   อาการแพ้  : ในบางราย  อาจมีอาการแพ้หรือผลข้างเคียง เช่น ท้องอืด ท้องเสีย หรืออาการแพ้อื่นๆ หากเกิดอาการผิดปกติ ควรหยุดดื่มและปรึกษาแพทย์ ....

  ❌   ผู้ที่มีภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่อง  : ผู้ที่มีภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่องรุนแรง ควรปรึกษาแพทย์ก่อนดื่มคอมบูชะ  เนื่องจากอาจมีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อบางชนิด

  ❌  คอมบูชะ ไม่ได้เป็นยารักษาโรค  : คอมบูชะ เป็นเพียงเครื่องดื่มเพื่อสุขภาพ ไม่ได้เป็นยารักษาโรคแต่อย่างใด การรักษาสุขภาพ ที่ดี  ควรควบคู่ไปกับการรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ การออกกำลังกาย และการพักผ่อนที่เพียงพอ

🗨️  สรุป

   🌿  ชาหมัก คอมบูชะ เป็นเครื่องดื่มที่มีประวัติศาสตร์อันยาวนาน และน่าสนใจ ด้วยรสชาติที่เป็นเอกลักษณ์  และความเชื่อมั่นในประโยชน์ต่อสุขภาพมากมาย ทำให้คอมบูชะ  กลายเป็นที่นิยมในหมู่ผู้ที่ใส่ใจสุขภาพ แม้ว่าการวิจัยทางวิทยาศาสตร์จะยังคงดำเนินต่อไป แต่ก็มีแนวโน้มที่ดีที่  ชี้ให้เห็นถึงคุณประโยชน์หลายประการ 

      อย่างไรก็ตาม การดื่มคอมบูชา  ควรเป็นส่วนหนึ่งของวิถีชีวิตที่มีสุขภาพดี และควรพิจารณาจากสภาพร่างกาย และความต้องการของแต่ละบุคคล หากมีข้อสงสัยหรือข้อจำกัดด้านสุขภาพ ควรปรึกษาแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญก่อนเสมอ เพื่อให้คุณสามารถเพลิดเพลินกับคอมบูชาได้อย่างปลอดภัยและได้รับประโยชน์สูงสุด.