ทุกวันนี้ “การวางแผนทางการเงิน” ถูกพูดถึงเหมือนเป็นทางรอดของทุกคน
คลิปสอน เกจิการเงิน หนังสือ How-to
ใคร ๆ ก็พูดคล้ายกันว่า...
เก็บเงิน 10% ของรายได้
มีเงินฉุกเฉินไว้ 6 เดือน
ลงทุนให้เงินทำงาน
อย่าซื้อของเกินตัว
ถ้าไม่สำเร็จ เพราะ “คุณไม่ขยันพอ”
ฟังดูดี... และอาจจริงกับบางคน
แต่กับอีกหลายคน มันเป็นเรื่องตลกร้ายที่ไม่มีวันเริ่มต้นได้ด้วยซ้ำ
เราไม่ได้ไม่วางแผน
แต่เพราะ “ทำไม่ได้” ตั้งแต่จุดเริ่มต้น
รายได้ที่ไม่พอจะประคองชีวิตให้รอดข้ามวัน
ต้องหมุนเงิน อดอาหาร จ่ายดอกเบี้ยที่รู้ว่าโหด
บางครั้ง... ต้อง “กู้” เพราะไม่มีทางเลือก
เหมือนในอดีตที่พ่อแม่ต้องขายลูกให้เป็นทาส
ทุกวันนี้แค่เปลี่ยนป้ายชื่อ
จาก “ขายลูก” กลายเป็น “อนุมัติสินเชื่อดอกเบี้ยสูง”
สถาบันการเงินบอกว่า “คุณเสี่ยง”
แล้วถ้ารู้ว่าเสี่ยง... ยังจะให้กู้อยู่ไหม?
หรือสุดท้าย แค่รอวันที่จะมายึดไปทุกอย่าง
บางคนพูดว่า “เรียนไม่ดี เลยได้งานค่าแรงต่ำ”
แต่เคยถามไหมว่า... เขาเคยมีโอกาสได้เรียนจริง ๆ หรือเปล่า?
เรียนดีแค่ไหน ถ้าบ้านไม่มีเงิน ก็ต้องลาออกอยู่ดี
เพราะ “ความจำเป็น” มักมาก่อน “ความฝัน”
เขาไม่ได้ “เลือกงาน”
เขาแค่ไม่มีเวลาจะ “เลือก”
ต้องรีบทำทุกอย่างเพื่อให้มีเงินอยู่รอด
แต่กลับถูกมองว่า “ไม่พัฒนา”
สังคมคาดหวังให้ใครสักคนเติบโต
ทั้งที่ไม่มีดิน ไม่มีน้ำ ไม่มีแสงแดด
และถ้าไม่โต... ก็ถูกเหยียบ
ยกตัวอย่างง่าย ๆ เช่นตัวเรา
บางคนเห็นว่าใช้โทรศัพท์ราคาเกือบสองหมื่น
แล้วพูดว่า “ใช้เงินเกินตัว”
แต่รู้ไหม... มันคือของมือสอง ผ่อนมาหลายเดือน
แลกกับการลดข้าว ลดค่ารถ
บางวันเดินเท้ามากกว่า 10 กิโล
แบ่งข้าวหนึ่งมื้อ กินเช้าและบ่าย
เพราะ “โทรศัพท์” คือเครื่องมือทำมาหากิน
คนบางคนคิดว่า “ประหยัด” คือการไม่มีอะไรเลย
ไม่มีเครื่องมือ ไม่มีโอกาส ไม่มีทางเลือก
แล้วแบบนั้น... ยังจะเรียกว่า “วางแผน” ได้อยู่อีกไหม?
หรือเราต้อง “รอจนมีเงิน” ก่อน
แล้วปล่อยให้โอกาสหลุดมือไป?
ทฤษฎีทางการเงินที่ใครหลายคนพูดถึง
มันเคยเริ่มจากชีวิตที่ “ติดลบ” จริงไหม?
ติดลบจากหนี้ครอบครัว
ติดลบจากโอกาสที่ไม่เคยได้
ติดลบจากภาระที่มาก่อนสิ่งอื่นใด
บางคนบอกว่า “ต้นทุนชีวิตไม่ใช่ข้ออ้าง”
มันฟังดูดีนะ
แต่กับบางคน... มันคือคำที่เจ็บลึกจนเลือดซึม
เราโตมากับคำว่า
“ต้องสู้ ต้องพยายาม ต้องหาเงิน ต้องทำงาน”
เริ่มทำงานตั้งแต่เด็ก
ส่งเงินให้บ้านทั้งที่ยังเรียนอยู่
ไม่มีเงินเรียนพิเศษ ไม่มีเวลาอ่านหนังสือ ไม่มีเส้น ไม่มีทุน
มีแค่ตัวเอง... กับภาระที่วางลงไม่ได้
บางวันต้องเลือกระหว่าง
“ค่ารถกลับบ้าน” หรือ “ค่าอุปกรณ์เรียน”
แต่สุดท้ายก็ยังโดนตัดสินว่า
“ไม่มีวินัยทางการเงิน”
“ใช้เงินเกินตัว”
“ไม่วางแผนชีวิตให้ดี”
เราเลยอยากถามกลับ — อย่างสุภาพ
คุณเคยเริ่มจาก “ติดลบ” ไหม?
ไม่ใช่แค่ในกระเป๋า
แต่ติดลบในโชคชะตาตั้งแต่เกิด
เคยไหม...
ต้องลุ้นว่าจะมีข้าวกินไหมในแต่ละวัน
ทำงานจนหมดแรง แต่ยังต้องยิ้มให้ดูโอเค
อยากวางแผนการเงิน แต่แผนที่วาง... ใช้ไม่ได้จริง
เรา “รู้ดี” ว่าการวางแผนสำคัญ
แต่สำหรับบางคน มันยัง “ทำไม่ได้”
ไม่ใช่เพราะขี้เกียจ — แต่เพราะชีวิตมันหนักเกินไป
ไม่มีพื้นที่ให้ล้ม
ไม่มีคนให้ปรึกษา
ไม่มีทุนให้ลองผิด
ไม่มีแม้แต่เวลาให้หยุดพัก
เราไม่ได้เขียนสิ่งนี้เพื่อขอความสงสาร
แค่อยากให้ “เข้าใจ” ว่า...
บางคนไม่ได้ล้มเหลวเพราะ “ขาดวินัย”
แต่เพราะเขาต้องแบกทั้งชีวิตของตัวเอง
และของคนทั้งบ้านไว้บนไหล่คนเดียว
หรือสุดท้ายแล้ว...
เขาต้องนอนข้างถนน
ขอข้าววัดกิน
ถึงจะ “สมควรได้รับโอกาส”?
มีไหม... ทฤษฎีการเงินที่เริ่มจาก “ติดลบ”
ไม่ใช่แค่ติดลบในกระเป๋า
แต่ติดลบในโชคชะตาตั้งแต่เกิด
หรือจะให้เราทิ้งครอบครัว เพื่อเลือกแค่ตัวเอง?
แต่ตอนนี้... ถึงจะอยากเลือกตัวเอง
เราก็ไม่มีโอกาสนั้นแล้ว
เพราะเวลาทั้งหมด ต้องใช้ไปกับการ “ประคองคนอื่นไม่ให้จม”
บางที...
เราแค่อยากพูดกลับว่า
คุณเคยเริ่มจากจุดที่เราอยู่หรือเปล่า?
และถ้าเคย...
คุณเคยเห็นไหม... มีคนกี่เปอร์เซ็นต์ ที่ไปถึง “ความสำเร็จ” ?