. . ----------- พจนานุกรมพุทธศาสน์ ฉบับประมวลศัพท์ พระพรหมคุณาภรณ์ (ป.อ. ปยุตฺโต) พระธรรมปิฎก (ประยุทธ์ ปยุตฺโต)           

ขันธ์ 5 หรือ เบญจขันธ์ (กองแห่งรูปธรรมและนามธรรม 5 หมวด ที่ประชุมกันเข้าเป็นหน่วยรวม ซึ่งบัญญัติเรียกว่า สัตว์ บุคคล ตัวตน เรา เขา 

อสังขตธรรม ธรรมที่ไม่มีปัจจัยปรุง หรือ วิสังขาร ได้แก่อะไรในข้อนี้เป็นสิ่งที่ พิจารณาเห็นได้ยากสักหน่อย ในบาลีท่าน ใช้คำเป็นพหูพจน์ คือมีจำนวนมากสิ่ง จึง ตรงกันข้ามกับความเข้าใจของบางคนที่ว่า วิ

ในทางพุทธ ไม่มีสิ่งใด ที่นอกเหนือจากคำว่าธรรม และพระพุทธองค์ทรงตรัสรู้ ในความเป็นอนัตตาของสภาวะธรรมทั้งปวงน้น โดยประกาศพระบรมสัจจธรรมด้วย อริยสัจสี่ หรือหลักแห่งปฎิจจสมุปทบาท นั่นคือ สัพเพ ธัมมา

เช่น.. (1)  สังขารทั้งหลายไม่เที่ยง   สังขารทั้งหลายเป็นทุกข์   ธรรมทั้งปวงเป็นอนัตตา ก็ยังสุดโต่งไปจนได้ว่า  รวมนิพพานด้วย... (2)  สิ่งใดไม่เที่ยง&

ก็ในเมื่อ "ตัวเรา" ไม่มี แล้ว..ใครทุกข์? ใครสุข? “พระพุทธองค์ตรัสว่า “เมื่อกล่าวสรุปให้สั้นที่สุดแล้ว เบญจขันธ์ที่ยังมีอุปาทาน เป็นตัวทุกข์” ( สงฺขิตฺเตน ปญฺจุปาทานกฺขนฺธา

หรือเห็นซึ่งอัตตามีอยู่ในขันธ์ 5 ว่า “นั่นของเรา นั่นเป็นเรา นั่นเป็นตัวตนของเรา” ? หรือเห็นซึ่งพระนิพพานโดยความเป็นตน หรือเห็นซึ่งตนว่ามีพระนิพพาน หรือเห็นซึ่งพระนิพพานว่ามีอยู่ในตน

https://pantip.com/topic/40648528/comment42 "ความคิดเห็นที่ 41 วงกลมผู้คิดเอาเดาเอง วงกลมผู้รู้ไม่จริงอย่าเดาส่งเดชเลย มีหมายเลขเดียว ไม่ได้มีหลายหมายเลข อย่างที่วงกลงหลงเข้าใจแบบผิดๆ จิต.วิณญาณ

สัจจธรรม คือ ความจริงของธรรมชาติ ที่มีเหตุผล สัมผัสได้ ซึ่งเป็นสิ่งธรรมดาๆที่เราทุกคนก็สามารถเข้าใจและเห็นแจ้งได้ ดังนั้นจึงดูว่าเป็นเรื่องไม่แปลกประหลาด จึงทำให้ไม่น่าเชื่อถือเท่ากับความเชื่อเรื่องเห