ตอนเริ่มฝึกภาวนา (ปฏิบัติธรรม) ใหม่ๆ ปัญหาอะไรที่คุณเจอ?
แล้วก็อยากจะแบ่งปัน เผื่อว่าใครที่เจอปัญหาแบบนี้ จะได้มีข้อมูลอะไรเป็นประโยชน์ได้บ้างค่ะ
เราเดาว่า ตอนเริ่มฝึกฝนใหม่ๆ หลายคนเจอสารพัดคำถาม สารพัดข้อสงสัยเลยค่ะ เราก็เช่นกันค่ะ
แต่เรายกมาแค่บางประเด็นที่เราคิดว่า เป็นปัญหาหลักใหญ่ๆ ของเรานะคะ
-------------------------
สำหรับเรา เริ่มตั้งแต่จุดแรกๆ เลย คือ การจะหาข้อมูลในการฝึกปฏิบัติธรรม
ไอ้ที่เค้าฝึกๆ กันเนี่ย มันหลายวิธีการ หลายครูอาจารย์มากเลย ยิ่งการหาข้อมูลใน internet
ข้อมูลก็เยอะมากจนสับสน ไม่รู้จะเริ่มต้นยังไง จับต้นชนปลายไม่ถูก มันเยอะมากๆๆๆๆ
วิธีแบบไหนนะที่มันถูกต้อง?
ใครเจอปัญหานี้ เราก็ขอให้ข้อมูลคร่าวๆ เท่าที่เราประสบมานะคะ ไม่จำเป็นต้องเดินตามทางเดียวกับเรานะคะ
แต่ละคนอาจจะเจอปัญหาที่ไม่เหมือนกัน หรือมีวิธีการแก้ปัญหาที่ต่างกันไป
เรารู้จักมาผ่านๆ ว่า คนปฏิบัติธรรมทางพุทธ เค้าพูดถึงคำว่า "สมาธิ / ทำสมาธิ / นั่งสมาธิ"
โดยเราก็ไม่รู้ว่า สมาธินั้นก็มีหลายแบบ ถ้าไปสุ่มสี่สุ่มห้าฝึกสมาธิ โดยไม่ได้หาข้อมูล
ก็อาจจะฝึกไม่ถูกทางตามแนวทางพุทธ
---------------------------
สมาธิตามแนวทางพุทธ หรือจะเรียกให้ยาวกว่านี้ ก็คือ "สัมมาสมาธิ"
มันมีวิธีการฝึกที่ต่างจากสมาธิทั่วไป มันมีส่วนคล้ายกันบางส่วน และส่วนที่แตกต่างกันไป
การไปนั่งหลับตาทำสมาธิแบบที่คนทั่วไปคุ้นเคยกัน มันไม่ใช่ว่าจะเป็นวิธีที่ถูกต้องตามทางพุทธเสมอไป
เราก็จึงทดลองดูหลายแบบ แล้วก็หาข้อมูลไปเรื่อยๆ พบว่า การปฏิบัติธรรม ที่เราต้องการนำมาฝึกนั้น
เรามีเป้าหมายไปทางเดียวกับที่พระพุทธองค์ทรงชี้แนะไว้ คือ ใช้รับมือกับเรื่องสุขๆ ทุกข์ๆ ในชีวิตประจำวัน
แล้วก็พัฒนาไปจนพ้นทุกข์ถาวร ดับกิเลสสิ้นเชิง หรือที่เรียกว่านิพพาน
วิธีการฝึกปฏิบัติธรรมแบบนี้ มันมีหลักการอยู่ ไม่ใช่การไปนั่งหลับตา ข่มใจให้สงบไปเรื่อยๆ สงบบ้าง ไม่สงบบ้าง
แล้วก็พยายามฝืนให้มันสงบ แบบนั้น... มันเป็นสิ่งที่เราเคยเข้าใจผิดมา
หลักการในการฝึก คือ หลักสติปัฏฐาน
(หรือเรียกแบบยาว คือ การฝึกวิปัสสนาภาวนา ตามหลักสติปัฏฐาน)
ซึ่งเราไม่เคยได้ยินคำว่า สติปัฏฐาน มาก่อนเลย!!!!
เราก็โตมาแบบที่รู้แค่คำว่า นั่งสมาธิ ทำสมาธิ อะไรพวกนี้
ซึ่งมันก็จะมีความแตกต่างของเรื่อง สมถะ และ วิปัสสนา ที่เราก็ไม่เคยรู้มาก่อน
พอรู้จักว่า แนวทางการฝึกตนเพื่อไปสู่นิพพาน คือ การฝึกวิปัสสนาภาวนา ซึ่งต้องฝึกตามหลักสติปัฏฐาน
เราก็เริ่มหาข้อมูล เริ่มศึกษา เริ่มหาแนวทางของครูอาจารย์ที่จะสอนวิธีฝึกสติปัฏฐานให้เรา
ก็เริ่มจะพอเข้าใจว่ามันต่างจากการฝึกสมาธิทั่วไปยังไง
เพราะฉะนั้น อยากจะแบ่งปันคร่าวๆ ประมาณนี้ว่า
ปัญหาหลักของเราในตอนเริ่มฝึกใหม่ๆ คือ เราเข้าใจผิดกับคำว่า "สมาธิ"
แล้วก็นึกว่า ไปฝึกสมาธิอะไร ยังไงก็ได้
...แต่จริงๆแล้ว "สัมมาสมาธิ" ในแนวทางพุทธ จะเกิดขึ้นได้ด้วยการฝึกตามหลักสติปัฏฐาน เท่านั้น
และการฝึกสมาธิแบบอื่นๆ ทั่วไป มันก็มีอยู่ในศาสตร์ เช่น โยคะ หรือศาสตร์อื่นๆ หรือกิจกรรมมากมายก็มีการใช้สมาธิมาช่วย
และสมาธิก็มีประโยชน์และโทษปะปนอยู่ ขึ้นอยู่ว่าจะใช้ไปในทางไหน
แต่มันไม่ได้มีเป้าหมายไปสู่นิพพาน
ถ้าจะไปสู่นิพพาน วิธีการที่ฝึกนั้น คุณจะเรียกมันว่า ฝึกสมาธิ หรือ ฝึกสติ หรือเจริญสติ หรือวิปัสสนา หรือภาวนา หรือกรรมฐาน
หรือคำอะไรอีกมากมาย แต่มันสื่อไปถึงเป้าหมายปลายทางเดียวกันคือ มันมีหลักการฝึก คือ สติปัฏฐาน
ถ้าฝึกตามหลักสติปัฏฐาน มันจะพาไปสู่เป้าหมายสูงสุดตามแนวทางพุทธ
สำหรับเรา คำว่าสติปัฏฐาน ก็เลยเป็นคำสำคัญ และคำว่า ฝึกสมาธิ นั่งสมาธิ เป็นคำที่ทำให้เราเข้าใจผิดไปเยอะ
และเชื่อว่า มีคนจำนวนไม่น้อย เวลาจะปฏิบัติธรรมทางพุทธ ก็จะไปนั่งสมาธิ หลับตา พยายามข่มใจให้สงบ ฯลฯ
เอาคร่าวประมาณนี้นะคะ นี่คือปัญหาใหญ่ของเราค่ะ
-------------------------------------------
ข้อมูลประกอบ ลองฟังคลิปเหล่านี้จาก playlist ด้านล่างนะคะ
ความเข้าใจผิดเรื่องสมาธิในทางพุทธ
https://www.youtube.com/playlist?list=PL85WQjF_YosregLGCXtH2nYLbdv5k9S6b
ตอนเริ่มฝึกภาวนา (ปฏิบัติธรรม) ใหม่ๆ ปัญหาอะไรที่คุณเจอ?
แล้วก็อยากจะแบ่งปัน เผื่อว่าใครที่เจอปัญหาแบบนี้ จะได้มีข้อมูลอะไรเป็นประโยชน์ได้บ้างค่ะ
เราเดาว่า ตอนเริ่มฝึกฝนใหม่ๆ หลายคนเจอสารพัดคำถาม สารพัดข้อสงสัยเลยค่ะ เราก็เช่นกันค่ะ
แต่เรายกมาแค่บางประเด็นที่เราคิดว่า เป็นปัญหาหลักใหญ่ๆ ของเรานะคะ
-------------------------
สำหรับเรา เริ่มตั้งแต่จุดแรกๆ เลย คือ การจะหาข้อมูลในการฝึกปฏิบัติธรรม
ไอ้ที่เค้าฝึกๆ กันเนี่ย มันหลายวิธีการ หลายครูอาจารย์มากเลย ยิ่งการหาข้อมูลใน internet
ข้อมูลก็เยอะมากจนสับสน ไม่รู้จะเริ่มต้นยังไง จับต้นชนปลายไม่ถูก มันเยอะมากๆๆๆๆ
วิธีแบบไหนนะที่มันถูกต้อง?
ใครเจอปัญหานี้ เราก็ขอให้ข้อมูลคร่าวๆ เท่าที่เราประสบมานะคะ ไม่จำเป็นต้องเดินตามทางเดียวกับเรานะคะ
แต่ละคนอาจจะเจอปัญหาที่ไม่เหมือนกัน หรือมีวิธีการแก้ปัญหาที่ต่างกันไป
เรารู้จักมาผ่านๆ ว่า คนปฏิบัติธรรมทางพุทธ เค้าพูดถึงคำว่า "สมาธิ / ทำสมาธิ / นั่งสมาธิ"
โดยเราก็ไม่รู้ว่า สมาธินั้นก็มีหลายแบบ ถ้าไปสุ่มสี่สุ่มห้าฝึกสมาธิ โดยไม่ได้หาข้อมูล
ก็อาจจะฝึกไม่ถูกทางตามแนวทางพุทธ
---------------------------
สมาธิตามแนวทางพุทธ หรือจะเรียกให้ยาวกว่านี้ ก็คือ "สัมมาสมาธิ"
มันมีวิธีการฝึกที่ต่างจากสมาธิทั่วไป มันมีส่วนคล้ายกันบางส่วน และส่วนที่แตกต่างกันไป
การไปนั่งหลับตาทำสมาธิแบบที่คนทั่วไปคุ้นเคยกัน มันไม่ใช่ว่าจะเป็นวิธีที่ถูกต้องตามทางพุทธเสมอไป
เราก็จึงทดลองดูหลายแบบ แล้วก็หาข้อมูลไปเรื่อยๆ พบว่า การปฏิบัติธรรม ที่เราต้องการนำมาฝึกนั้น
เรามีเป้าหมายไปทางเดียวกับที่พระพุทธองค์ทรงชี้แนะไว้ คือ ใช้รับมือกับเรื่องสุขๆ ทุกข์ๆ ในชีวิตประจำวัน
แล้วก็พัฒนาไปจนพ้นทุกข์ถาวร ดับกิเลสสิ้นเชิง หรือที่เรียกว่านิพพาน
วิธีการฝึกปฏิบัติธรรมแบบนี้ มันมีหลักการอยู่ ไม่ใช่การไปนั่งหลับตา ข่มใจให้สงบไปเรื่อยๆ สงบบ้าง ไม่สงบบ้าง
แล้วก็พยายามฝืนให้มันสงบ แบบนั้น... มันเป็นสิ่งที่เราเคยเข้าใจผิดมา
หลักการในการฝึก คือ หลักสติปัฏฐาน
(หรือเรียกแบบยาว คือ การฝึกวิปัสสนาภาวนา ตามหลักสติปัฏฐาน)
ซึ่งเราไม่เคยได้ยินคำว่า สติปัฏฐาน มาก่อนเลย!!!!
เราก็โตมาแบบที่รู้แค่คำว่า นั่งสมาธิ ทำสมาธิ อะไรพวกนี้
ซึ่งมันก็จะมีความแตกต่างของเรื่อง สมถะ และ วิปัสสนา ที่เราก็ไม่เคยรู้มาก่อน
พอรู้จักว่า แนวทางการฝึกตนเพื่อไปสู่นิพพาน คือ การฝึกวิปัสสนาภาวนา ซึ่งต้องฝึกตามหลักสติปัฏฐาน
เราก็เริ่มหาข้อมูล เริ่มศึกษา เริ่มหาแนวทางของครูอาจารย์ที่จะสอนวิธีฝึกสติปัฏฐานให้เรา
ก็เริ่มจะพอเข้าใจว่ามันต่างจากการฝึกสมาธิทั่วไปยังไง
เพราะฉะนั้น อยากจะแบ่งปันคร่าวๆ ประมาณนี้ว่า
ปัญหาหลักของเราในตอนเริ่มฝึกใหม่ๆ คือ เราเข้าใจผิดกับคำว่า "สมาธิ"
แล้วก็นึกว่า ไปฝึกสมาธิอะไร ยังไงก็ได้
...แต่จริงๆแล้ว "สัมมาสมาธิ" ในแนวทางพุทธ จะเกิดขึ้นได้ด้วยการฝึกตามหลักสติปัฏฐาน เท่านั้น
และการฝึกสมาธิแบบอื่นๆ ทั่วไป มันก็มีอยู่ในศาสตร์ เช่น โยคะ หรือศาสตร์อื่นๆ หรือกิจกรรมมากมายก็มีการใช้สมาธิมาช่วย
และสมาธิก็มีประโยชน์และโทษปะปนอยู่ ขึ้นอยู่ว่าจะใช้ไปในทางไหน
แต่มันไม่ได้มีเป้าหมายไปสู่นิพพาน
ถ้าจะไปสู่นิพพาน วิธีการที่ฝึกนั้น คุณจะเรียกมันว่า ฝึกสมาธิ หรือ ฝึกสติ หรือเจริญสติ หรือวิปัสสนา หรือภาวนา หรือกรรมฐาน
หรือคำอะไรอีกมากมาย แต่มันสื่อไปถึงเป้าหมายปลายทางเดียวกันคือ มันมีหลักการฝึก คือ สติปัฏฐาน
ถ้าฝึกตามหลักสติปัฏฐาน มันจะพาไปสู่เป้าหมายสูงสุดตามแนวทางพุทธ
สำหรับเรา คำว่าสติปัฏฐาน ก็เลยเป็นคำสำคัญ และคำว่า ฝึกสมาธิ นั่งสมาธิ เป็นคำที่ทำให้เราเข้าใจผิดไปเยอะ
และเชื่อว่า มีคนจำนวนไม่น้อย เวลาจะปฏิบัติธรรมทางพุทธ ก็จะไปนั่งสมาธิ หลับตา พยายามข่มใจให้สงบ ฯลฯ
เอาคร่าวประมาณนี้นะคะ นี่คือปัญหาใหญ่ของเราค่ะ
-------------------------------------------
ข้อมูลประกอบ ลองฟังคลิปเหล่านี้จาก playlist ด้านล่างนะคะ
ความเข้าใจผิดเรื่องสมาธิในทางพุทธ
https://www.youtube.com/playlist?list=PL85WQjF_YosregLGCXtH2nYLbdv5k9S6b