ตีความความหมายของคำว่านิพพาน

“สังขารไม่อาจนิพพานได้” มีที่มาและความเข้าใจอยู่ในหลายระดับ ๑. ความหมายของ “สังขาร” สังขาร (saṅkhāra) = สิ่งปรุงแต่งทั้งหลาย ไม่ว่าจะเป็นกาย ใจ หรือปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นเพรา

จิตพระอรหันต์กับนิพพาน: - จิตพระอรหันต์ไม่ใช่นิพพานโดยตรง แต่เป็นสภาวะจิตที่บรรลุนิพพานแล้ว - นิพพานคือสภาวะที่ดับทุกข์และกิเลสทั้งปวง เป็นเป้าหมายสูงสุดในพุทธศาสนา - จิตพระอรหันต์คือจิตที่บริสุทธิ์ ห

"ครั้นแล้ว เธอย่อมโน้มจิตไปเพื่ออมตธาตุว่า นั่นสงบ นั่นประณีต คือ ธรรมเป็นที่สงบแห่งสังขารทั้งปวง ความสละคืนอุปธิทั้งปวง ความสิ้นตัณหา ความคลายกำหนัด ความดับ นิพพาน" -- ฌานสูตร -- ข้อควา

กิเลส ตัณหา อุปาทาน หมดไปจากสิ่งไหน สิ่งนั้นเรียกว่านิพพาน ไม่ยึดติดในสังขาร อะไรก็ได้ที่จะพาธาตุรู้ ไปพบนิพพาน ต้องเข้าใจความหมายของนิิพาน จะได้ไม่หลง คำว่า "นิพพาน" มาจากภาษาบาลี ประกอบด้

"ตกภวังค์" หมายถึง สภาพจิตที่ดำดิ่งลงสู่ความสงบเงียบลึก โดยไม่มีการรับรู้อารมณ์หรือสิ่งเร้าภายนอกในขณะนั้น คล้ายการ “หลุด” จากความรับรู้ปกติชั่วคราว สัมมาสมาธิ คือ จิตตั้งมั่น ม