พรี่.................น่ากลัวอะ
หนูจะเป็นอะไรไหมเนี่ยยยยยยย คราวก่อนทำไมพี่ไม่บอกหนู
เสียงเจ้าหนูจัมมัยลอยมาบ่นตัดพ้อและคร่ำครวญกับผมตั้งแต่เช้า
เป็นอะไร ? ไหนเล่าให้หมอฟังซิ ?
ก็เนี่ยไงวันก่อนที่หนูกินเงาะกระป๋องไป พี่จำได้ไหม ?
อืมมมมมมม จำได้ดิ ใครจะลืมกระป๋องเปล่า ๆ แสนอร่อยที่เราเหลือให้พี่ล่ะ
เจ้าคิด เจ้าแค้นนะคะ พี่เป็นผู้ใหญ่ต้องใจกว้างดิ
แล้วเนี่ยเป็นเพราะพี่เลยชีวิตหนูเลยเสี่ยงจากการกินเงาะกระป๋องแช่เย็น
เงาะกระป๋องแช่เย็น ? เสี่ยงตรงไหนฟ่ะ ?
ก็เนี่ย.......เขาเขียนเลยนะพี่
แช่ตู้เย็น = ประหาร
https://board.postjung.com/1157122
เขาบอกไหมว่าทำไม ถึงห้าม ?
บอกคะ ว่ามันจะเกิดสนิม ข้างกระป๋องก็เขียนไว้อยู่ว่า
"หลีกเลี่ยงการแช่ตู้เย็นทั้งกระป๋อง เพื่อป้องกันการเกิดสนิม"
ณ จุด ๆ นี้ ผมก็ได้แต่กุมมือและส่ายหัว กับการกลัวเกินเหตุของเจ้าหนูจัมมัย
และการไม่พยายามหาเหตุผลในสิ่งที่แชร์ต่อ ๆ กันมาบนโลกโซเชียล
“การกัดกร่อนเป็นเป็นปฏิกิริยาเคมีไฟฟ้า ปกติหากอุณหภูมิสูงขึ้น เราคิดว่าจะเกิดการกัดกร่อนจะเกิดขึ้นได้เร็วหรือช้าขึ้น ?”
คราวนี้ผมเริ่มกลายเป็นฝ่ายยิงคำถามใส่เจ้าหนูจัมมัยบ้าง
น่าจะเร็วขึ้นนะคะ ส่วนใหญ่ปฏิกิริยาเคมีที่หนูเห็นจะเกิดได้เร็วขึ้นหากอุณหภูมิสูง
งั้นแล้วเงาะกระป๋องที่แช่เย็น ทำไมเราถึงคิดว่าเกิดสนิมเร็วขึ้นล่ะ ?
เออ !! จริง ด้วย !! ถ้าแช่เย็น มันก็ไม่น่าเกิดเร็วขึ้นสิ มันควรจะช้าลง
“แล้วเราคิดว่าที่เขาเขียนผิดไหม ?” ผมยังคงยิงคำถามต่อเนื่อง
ก็น่าจะผิดมั้งคะ ?
ที่จริงก็ไม่ผิดนะ ที่เขาเขียนเตือนที่ข้างกระป๋องนะถูกหมดนั้นแหละ
เพียงแต่ว่าการตีความผิด และขยายผลแบบเกินจริง มันทำให้เกิดการตื่นตระหนกได้
สิ่งที่เขียนเตือนไว้ข้างกระป๋องที่จริงแล้ว เขาเตือนเรื่องการเกิดสนิมจากบริเวณขอบตัดของกระป๋องที่อยู่ผนังด้านนอก
เนื่องจากหากเก็บไว้ในที่ชื้นบริเวณนี้มันจะเกิดสนิมได้ง่าย เนื่องจากไม่มีแล็คเกอร์ ไม่มีชั้นโลหะป้องกันสนิม
ข้างกระป๋องส่วนใหญ่จึงเขียนไว้ว่า “เก็บในที่แห้งและเย็น”
“ที่แห้งและเย็น ?” แล้วสรุปมันคือตู้เย็นไหมคะ ?
ไม่ใช่ครับ !!
แล้วผู้ผลิตอาหารกระป๋องเขาต้องการอะไรจากเราคะ ?
ที่แห้งและเย็น แต่ตู้เย็นก็ไม่ได้ เราต้องทำยังไงเขาถึงจะพอใจละคะคุณพรี่ !!
ก็ที่ที่กระป๋องชอบ เก็บในที่ที่ไม่เอื้อให้เกิดน้องหนิม เอาน้องป๋องไว้ในที่ร่ม
อย่าปล่อยให้เขาตากแดด เขาต้องการร่มเงา อย่าทิ้งน้องไว้กลางฝน กลางแดด
เอาน้องอยู่บนชั้นในครัว แค่นี้เขาก็โอเคแล้ว
แล้วที่เย็น ๆ อย่างตู้เย็นทำไมน้องเขาไม่ชอบละคะ ?
ถ้าแช่ในตู้เย็น จังหวะที่เราเปิดตู้เย็น ความชื้นจากอากาศอาจเข้ามาแล้วจังหวะนี้แหละ
หยดน้ำเล็ก ๆ อาจเกิดการกลั่นตัวบนกระป๋องได้ จังหวะนี้แหละที่ทำให้กระป๋องเสี่ยงต่อการสนิมได้
มันก็แค่สนิมเองเน๊อะ แบบนี้จริง ๆ หนูก็แช่ได้สิ หนูชอบกินเงาะกระป๋องเย็น ๆ
ถ้าแช่คืนนี้กินพรุ่งนี้นะได้ แต่ถ้าแช่ยาว ๆ พี่ไม่แนะนำ
บริเวณรอยซีม (Seam) ของกระป๋อง บริเวณร่องกรีดของฝา Easy Open บริเวณนี้จะเป็นส่วนขอบตัด (Cut Edge)
หรือเป็น บริเวณที่ไม่มีชั้นเคลือบป้องกันสนิม หากมันขยายตัวไปเรื่อย ๆ ก็ทำให้กระป๋องทะลุได้
พอกระป๋องทะลุที่นี้ก็บันเทิง อากาศเข้าไปได้ และเกิดการกัดกร่อนอย่างรุนแรงของชั้นเคลือบ
พอเปิดกระป๋องมาอาจเห็นเป็นคราบดำ ๆ ของออกไซด์ดีบุก หรืออาจเกิดคราบสนิมของเหล็ก
ซึ่งถ้าหากถึงขั้นนี้ อาจทำให้อาหารข้างในเสียได้
โห.......พี่ !! แล้วแบบนี้เบียร์ที่หนูแช่ตู้เย็นไว้จะเป็นอะไรไหม ?
กระป๋องเบียร์ กระป๋องน้ำอัดลม พวกนี้กระป๋องทำจากอะลูมิเนียม อะลูมิเนียมมีฟิล์มพาสซีฟกันการกัดกร่อนได้
เขาทนการกัดกร่อนได้ดี แต่ก็ไม่ใช่ทิ้งไว้ยังไงก็ได้นะ บริเวณรอยบากที่ฝา Easy Open เองหากเปียกมาก ๆ มีคลอไรด์นิดหนึ่ง
ก็เกิดการกัดกร่อนร่วมกับความเค้น (Stress Corrosion Cracking) ได้
ทีนี้ละเราอาจจะตกใจ เพราะกระป๋องมันจะเปิดเองได้
โหพี่ แล้วแบบนี้คนผลิตอาหารกระป๋อง เครื่องดื่มกระป๋องเขาจะแก้ยังไงละคะ ?
ก็นั้นแหละเขาเลยเขียนคำเตือนเอาไว้ข้างกระป๋องนั้นแหละ
เงาะกระป๋องบางเจ้าถึงมีฝาปิดบริเวณฝากระป๋องฝั่ง Easy Open
หรือเราเคยเห็นฝากระป๋องฝั่ง Easy Open ถูกคว่ำอยู่ในชั้นไหม ?
เคยเห็นคะ
นั้นแหละ ปกติผู้ผลิต จะให้โรงผลิตกระป๋อง ปิดด้านฝา Easy Open
และผู้ผลิตอาหารกระป๋อง จะปิดด้านที่ไม่มีฝาเปิด
เพราะหลังจากบรรจุอาหารลงกระป๋องอาจมีคราบอาหารส่วนเกิน หรือ มีความชื้นตกค้างอยู่ในรอยบากได้
เขาเลยพยายามให้ด้านฝา Easy Open คว่ำลงเพื่อลดปัญหาการกัดกร่อน
อ๋อ........แบบนี้นี้เอง ผู้ผลิตเขาก็คิดเยอะเหมือนกันเน๊อะ
แต่พี่ก็อย่าคิดมากแบบเขานะคะ เนี่ยดูสิ มัวแต่คิดเรื่องเงาะกระป๋องเมื่อครั้งก่อน
ผมพี่ตอนนี้บางลงไปเยอะแล้วนะคะ เอ็นจอยคะ เอ็นจอย
โอเค เอ็นจอย !! เอ็นจอย !!
ถึงตอนนี้ผมหยิบรองเท้าผ้าใบที่ถอดซุกไว้ใต้โต๊ะขึ้นมาใส่
กะว่าจะไล่เตะคนในเวลางานซักหน่อย จะได้สร้างความเอ็นจอยระหว่างวันทำงาน !!
#เหล็กไม่เอาถ่าน
Ref.
1. V. Konovalova / Materials Today: Proceedings 38 (2021) 1326–1329
2. Measurement 127 (2018) 256–2
3. Can Makers Europe Stress Corrosion-Technical Bulletin, Jan 2004
บรรลัยวิทยา: ตู้เย็น = ประหาร ??
หนูจะเป็นอะไรไหมเนี่ยยยยยยย คราวก่อนทำไมพี่ไม่บอกหนู
เสียงเจ้าหนูจัมมัยลอยมาบ่นตัดพ้อและคร่ำครวญกับผมตั้งแต่เช้า
เป็นอะไร ? ไหนเล่าให้หมอฟังซิ ?
ก็เนี่ยไงวันก่อนที่หนูกินเงาะกระป๋องไป พี่จำได้ไหม ?
อืมมมมมมม จำได้ดิ ใครจะลืมกระป๋องเปล่า ๆ แสนอร่อยที่เราเหลือให้พี่ล่ะ
เจ้าคิด เจ้าแค้นนะคะ พี่เป็นผู้ใหญ่ต้องใจกว้างดิ
แล้วเนี่ยเป็นเพราะพี่เลยชีวิตหนูเลยเสี่ยงจากการกินเงาะกระป๋องแช่เย็น
เงาะกระป๋องแช่เย็น ? เสี่ยงตรงไหนฟ่ะ ?
ก็เนี่ย.......เขาเขียนเลยนะพี่
แช่ตู้เย็น = ประหาร
https://board.postjung.com/1157122
เขาบอกไหมว่าทำไม ถึงห้าม ?
บอกคะ ว่ามันจะเกิดสนิม ข้างกระป๋องก็เขียนไว้อยู่ว่า
"หลีกเลี่ยงการแช่ตู้เย็นทั้งกระป๋อง เพื่อป้องกันการเกิดสนิม"
ณ จุด ๆ นี้ ผมก็ได้แต่กุมมือและส่ายหัว กับการกลัวเกินเหตุของเจ้าหนูจัมมัย
และการไม่พยายามหาเหตุผลในสิ่งที่แชร์ต่อ ๆ กันมาบนโลกโซเชียล
“การกัดกร่อนเป็นเป็นปฏิกิริยาเคมีไฟฟ้า ปกติหากอุณหภูมิสูงขึ้น เราคิดว่าจะเกิดการกัดกร่อนจะเกิดขึ้นได้เร็วหรือช้าขึ้น ?”
คราวนี้ผมเริ่มกลายเป็นฝ่ายยิงคำถามใส่เจ้าหนูจัมมัยบ้าง
น่าจะเร็วขึ้นนะคะ ส่วนใหญ่ปฏิกิริยาเคมีที่หนูเห็นจะเกิดได้เร็วขึ้นหากอุณหภูมิสูง
งั้นแล้วเงาะกระป๋องที่แช่เย็น ทำไมเราถึงคิดว่าเกิดสนิมเร็วขึ้นล่ะ ?
เออ !! จริง ด้วย !! ถ้าแช่เย็น มันก็ไม่น่าเกิดเร็วขึ้นสิ มันควรจะช้าลง
“แล้วเราคิดว่าที่เขาเขียนผิดไหม ?” ผมยังคงยิงคำถามต่อเนื่อง
ก็น่าจะผิดมั้งคะ ?
ที่จริงก็ไม่ผิดนะ ที่เขาเขียนเตือนที่ข้างกระป๋องนะถูกหมดนั้นแหละ
เพียงแต่ว่าการตีความผิด และขยายผลแบบเกินจริง มันทำให้เกิดการตื่นตระหนกได้
สิ่งที่เขียนเตือนไว้ข้างกระป๋องที่จริงแล้ว เขาเตือนเรื่องการเกิดสนิมจากบริเวณขอบตัดของกระป๋องที่อยู่ผนังด้านนอก
เนื่องจากหากเก็บไว้ในที่ชื้นบริเวณนี้มันจะเกิดสนิมได้ง่าย เนื่องจากไม่มีแล็คเกอร์ ไม่มีชั้นโลหะป้องกันสนิม
ข้างกระป๋องส่วนใหญ่จึงเขียนไว้ว่า “เก็บในที่แห้งและเย็น”
“ที่แห้งและเย็น ?” แล้วสรุปมันคือตู้เย็นไหมคะ ?
ไม่ใช่ครับ !!
แล้วผู้ผลิตอาหารกระป๋องเขาต้องการอะไรจากเราคะ ?
ที่แห้งและเย็น แต่ตู้เย็นก็ไม่ได้ เราต้องทำยังไงเขาถึงจะพอใจละคะคุณพรี่ !!
ก็ที่ที่กระป๋องชอบ เก็บในที่ที่ไม่เอื้อให้เกิดน้องหนิม เอาน้องป๋องไว้ในที่ร่ม
อย่าปล่อยให้เขาตากแดด เขาต้องการร่มเงา อย่าทิ้งน้องไว้กลางฝน กลางแดด
เอาน้องอยู่บนชั้นในครัว แค่นี้เขาก็โอเคแล้ว
แล้วที่เย็น ๆ อย่างตู้เย็นทำไมน้องเขาไม่ชอบละคะ ?
ถ้าแช่ในตู้เย็น จังหวะที่เราเปิดตู้เย็น ความชื้นจากอากาศอาจเข้ามาแล้วจังหวะนี้แหละ
หยดน้ำเล็ก ๆ อาจเกิดการกลั่นตัวบนกระป๋องได้ จังหวะนี้แหละที่ทำให้กระป๋องเสี่ยงต่อการสนิมได้
มันก็แค่สนิมเองเน๊อะ แบบนี้จริง ๆ หนูก็แช่ได้สิ หนูชอบกินเงาะกระป๋องเย็น ๆ
ถ้าแช่คืนนี้กินพรุ่งนี้นะได้ แต่ถ้าแช่ยาว ๆ พี่ไม่แนะนำ
บริเวณรอยซีม (Seam) ของกระป๋อง บริเวณร่องกรีดของฝา Easy Open บริเวณนี้จะเป็นส่วนขอบตัด (Cut Edge)
หรือเป็น บริเวณที่ไม่มีชั้นเคลือบป้องกันสนิม หากมันขยายตัวไปเรื่อย ๆ ก็ทำให้กระป๋องทะลุได้
พอกระป๋องทะลุที่นี้ก็บันเทิง อากาศเข้าไปได้ และเกิดการกัดกร่อนอย่างรุนแรงของชั้นเคลือบ
พอเปิดกระป๋องมาอาจเห็นเป็นคราบดำ ๆ ของออกไซด์ดีบุก หรืออาจเกิดคราบสนิมของเหล็ก
ซึ่งถ้าหากถึงขั้นนี้ อาจทำให้อาหารข้างในเสียได้
โห.......พี่ !! แล้วแบบนี้เบียร์ที่หนูแช่ตู้เย็นไว้จะเป็นอะไรไหม ?
กระป๋องเบียร์ กระป๋องน้ำอัดลม พวกนี้กระป๋องทำจากอะลูมิเนียม อะลูมิเนียมมีฟิล์มพาสซีฟกันการกัดกร่อนได้
เขาทนการกัดกร่อนได้ดี แต่ก็ไม่ใช่ทิ้งไว้ยังไงก็ได้นะ บริเวณรอยบากที่ฝา Easy Open เองหากเปียกมาก ๆ มีคลอไรด์นิดหนึ่ง
ก็เกิดการกัดกร่อนร่วมกับความเค้น (Stress Corrosion Cracking) ได้
ทีนี้ละเราอาจจะตกใจ เพราะกระป๋องมันจะเปิดเองได้
โหพี่ แล้วแบบนี้คนผลิตอาหารกระป๋อง เครื่องดื่มกระป๋องเขาจะแก้ยังไงละคะ ?
ก็นั้นแหละเขาเลยเขียนคำเตือนเอาไว้ข้างกระป๋องนั้นแหละ
เงาะกระป๋องบางเจ้าถึงมีฝาปิดบริเวณฝากระป๋องฝั่ง Easy Open
หรือเราเคยเห็นฝากระป๋องฝั่ง Easy Open ถูกคว่ำอยู่ในชั้นไหม ?
เคยเห็นคะ
นั้นแหละ ปกติผู้ผลิต จะให้โรงผลิตกระป๋อง ปิดด้านฝา Easy Open
และผู้ผลิตอาหารกระป๋อง จะปิดด้านที่ไม่มีฝาเปิด
เพราะหลังจากบรรจุอาหารลงกระป๋องอาจมีคราบอาหารส่วนเกิน หรือ มีความชื้นตกค้างอยู่ในรอยบากได้
เขาเลยพยายามให้ด้านฝา Easy Open คว่ำลงเพื่อลดปัญหาการกัดกร่อน
อ๋อ........แบบนี้นี้เอง ผู้ผลิตเขาก็คิดเยอะเหมือนกันเน๊อะ
แต่พี่ก็อย่าคิดมากแบบเขานะคะ เนี่ยดูสิ มัวแต่คิดเรื่องเงาะกระป๋องเมื่อครั้งก่อน
ผมพี่ตอนนี้บางลงไปเยอะแล้วนะคะ เอ็นจอยคะ เอ็นจอย
โอเค เอ็นจอย !! เอ็นจอย !!
ถึงตอนนี้ผมหยิบรองเท้าผ้าใบที่ถอดซุกไว้ใต้โต๊ะขึ้นมาใส่
กะว่าจะไล่เตะคนในเวลางานซักหน่อย จะได้สร้างความเอ็นจอยระหว่างวันทำงาน !!
#เหล็กไม่เอาถ่าน
Ref.
1. V. Konovalova / Materials Today: Proceedings 38 (2021) 1326–1329
2. Measurement 127 (2018) 256–2
3. Can Makers Europe Stress Corrosion-Technical Bulletin, Jan 2004