วิญญาณขันธ์ คือ อาการรู้ของจิตผ่านอายตนะ ตา หู จมูก ลิ้น กายและใจ เป็นสิ่งที่เกิดดับตลอดเวลา เกิดขึ้นบนตัวจิต ควรพิจารณาเนืองๆ หลังออกจากสมาธิว่าขันธ์ 5 ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ เป็นอนัตตาให้จิตเบื่อหน่ายคลายกำหนัดในขันธ์ 5 จิตวิมุตติหลุดพ้นจากกิเลส อวิชชา