葬送のフリーレン sousouno Frieren ความหมายของชื่อเรื่องและฉายาของฟรีเรน

(ออกตัวไว้ก่อนว่า ผมรู้จักเรื่องนี้โดยเริ่มดูจากอะนิเมะพร้อมกับที่ฉายทางญี่ปุ่นนะครับ ไม่เคยอ่านฉบับมังงะมาก่อน รวมทั้งไม่เคยรู้จักเรื่องนี้มาก่อนด้วย)

อะนิเมะที่มาแรงที่สุดในช่วงนี้ (Fall 2023) "คำอธิษฐานในวันที่จากลา FRIEREN"

ชื่อภาษาญี่ปุ่นใช้คำว่า 葬送のフリーレン โดยมีซับไตเติลภาษาอังกฤษว่า Frieren: Beyond Journey's End

ชื่อภาษาอังกฤษ สามารถเข้าใจความหมายได้ไม่ยาก ว่า เป็นเรื่องราวของ ฟรีเรน ในช่วงเวลาหลังจากที่จบการเดินทางแล้ว

ถามว่า การเดินทางอะไร ก็หมายถึง การเดินทางในช่วงสิบปี ที่ตัวเอก-ฟรีเรนร่วมทางกับฮัมเมล ไฮเตอร์ และ ไอเซ็น เพื่อไปปราบจอมมารนั่นเอง

อะนิเมะเรื่องนี้ต่างกับแนวแฟนตาซีดาบและเวทมนต์เรื่องอื่นที่ว่า การที่ผู้กล้าปราบจอมมารได้สำหรับเรื่องอื่นจะเป็นตอนจบ แต่เรื่องนี้กลับเป็นจุดเริ่มต้นของเนื้อเรื่องหลักของอะนิเมะเรื่องนี้- เรื่องราวของฟรีเรนนั่นเอง

ผมขอไม่เขียนรายละเอียดของอะนิเมะเรื่องนี้ เนื่องจากมีหลายท่านเขียนไปแล้ว (ไว้อาจจะมาเพิ่มลิงก์ภายหลังนะครับ หรือถ้าใครจะกรุณาก็สามารถแจ้งลิงก์ในคอมเมนต์ได้เลย)

แต่ที่จะเขียนในกระทู้นี้คือความหมายของชื่อเรื่อง 葬送のフリーレン

คำว่า 葬送 ซึ่งอ่านว่า โซโซ เป็นคำที่คนญี่ปุ่นเองก็ไม่ค่อยคุ้นเคย (เวลาได้ยิน "โซโซ" ครั้งแรก ถ้าไม่มีบริบทช่วย น้อยคนมากจะนึกถึงคำว่า 葬送 ขึ้นมาได้ เพราะคำพ้องเสียงกับโซโซมีมากมายหลายคำเลยทีเดียว) ยิ่งถ้าเป็นคนต่างชาติ (ที่เรียนหรือรู้ภาษาญี่ปุ่น) ก็ยิ่งไม่รู้จักคำนี้

ส่วน フリーレン นั้น แน่นอน คือ ชื่อของตัวเอกของเรื่อง ซึ่งเป็นจอมเวท เผ่าพันธุ์เอลฟ์

ความหมายของ 葬送 คือ 死者と最後の別れをし、火葬場、墓地に送り出すこと แปลว่า การกล่าวคำอำลาครั้งสุดท้ายกับผู้ตายและส่ง (ศพ) ผู้ตายไปสู่เมรุ (ที่เผาศพ) และ/หรือ สุสาน

คนญี่ปุ่นจะคุ้นกับคำว่า 葬儀 (โซหงิ) หรือ 葬式 (โซชิกิ) มากกว่า ซึ่งมีความหมายว่า พิธีศพหรืองานศพ รวมถึงพิธีกรรมต่าง ๆ ที่ประกอบขึ้นเป็นงานศพ
ส่วน 葬送 (โซโซ) เป็น "การกระทำ" หรือ "พิธี" ส่วนหนึ่งใน 葬儀 (งานศพ) นั่นเอง

แน่นอนว่า คนที่แปลอะนิเมะเรื่องนี้ น่าจะประสบปัญหาอย่างมากในการแปลคำนี้ เพราะในภาษาไทยไม่น่าจะมีคำที่ความหมายตรงแบบเป๊ะ ๆ
จะแปลว่า "การบอกลา" ก็ไม่สื่อถึงการบอกลาผู้ตาย หรือจะแปลว่า การส่งวิญญาณผู้ตาย... ก็พอไหว แต่จะมีปัญหาอีกว่าแล้วจะเชื่อมมันเข้ากับชื่อฟรีเรนอย่างไร

ชื่อเรื่อง 葬送のフリーレン เป็นการเชื่อมคำนามสองคำ คือ โซโซ กับ ฟรีเรน เข้าด้วยกันโดยการใช้ の คั่น
โดยปกติเวลาเจอ A no B เราจะแปลว่า B ของ A เช่น วะตะชิ โนะ อิเอะ แปลว่า บ้านของฉัน เป็นต้น (แปลจากหลังไปหน้านั่นเอง)
แต่จริง ๆ แล้ว มันมีความหมายมากกว่านั้น คือ มันเป็นการเอาคำนามตัวหน้า มาเป็นคำขยายให้กับคำนามตัวหลัง ทั้งนี้คำหลักก็คือ คำนามตัวหลังนั่นเอง

ดังนั้น โซโซ จึงเป็นคำขยายความของ ฟรีเรน แต่ปัญหาคือ ขยายอย่างไร?
การแปล A no B ในภาษาญี่ปุ่น ขึ้นกับบริบท ขึ้นกับความหมายของคำนามทั้งสองคำด้วย ว่าสามารถแปลออกมาได้แบบไหน
เช่น 母の手紙 จดหมายของแม่ ความหมายมันเป็นได้ทั้ง จดหมายที่แม่เขียน (ให้ใครไม่รู้) จดหมายที่มีคนส่งมาถึงแม่ จดหมายของฉันที่ฉันเขียนถึงแม่ ฯลฯ จะเห็นว่ามันกำกวม แต่ถ้าเป็น บ้านของฉัน นี่ชัดเจน

แล้ว 葬送のフリーレン ล่ะ แปลด้วยคำว่าของไม่ได้แน่ (ฟรีเรนของการบอกลา?)
จะแปลเป็น ฟรีเรนผู้ส่งศพ... หรือ ฟรีเรนผู้ส่งวิญญาณผู้ตาย..... กลายเป็นยมทูตไปซะงั้น

ที่จริงในอะเนิเมะ ตอนที่ 9 断頭台のアウラ (ซึ่ง Muse Thailand แปลไว้ว่า ออร่าแห่งกิโยติน)
มีเฉลยไว้ว่า ที่จริงแล้ว 葬送のフリーレン เป็นฉายาของฟรีเรน




ฟรีเรนคือ จอมเวทที่สังหารเผ่าปิศาจไปเป็นจำนวนมากที่สุดในประวัติศาสตร์ (หมายถึงเทียบกับบรรดาจอมเวทด้วยกัน)
จนได้รับฉายาว่า ฟรีเรนแห่งการลาจาก (คำแปลของ Muse Thailand)

ตีความได้สองอย่าง
ฉายานี้ เป็นฉายาที่พวกปิศาจตั้งให้ ทำไมคิดแบบนี้ เพราะตั้งแต่เริ่มอะนิเมะจนถึงตอนที่ 9 ที่เปิดเผยฉายานี้ ไม่ปรากฏฉายา โซโซโนะฟรีเรน มาก่อนเลย
พวกมนุษย์ อย่างมากเรียกฟรีเรนว่า 勇者パーティの魔法使い จอมเวทที่ร่วมปาร์ตี้ (ทีม) ของผู้กล้า เท่านั้นเอง
หรืออาจจะมีบางคนเติมเข้าไปว่า 魔王を倒した勇者パーティの魔法使い คือ เพิ่มคำขยายเข้าไปว่า จอมเวทที่ร่วมปาร์ตี้ของผู้กล้าทีมที่ปราบจอมมารลงไปได้ เข้าใจว่า ต้องการระบุว่าเป็นปาร์ตี้ของผู้กล้าทีมไหน เพราะน่าจะมีหลายปาร์ตี้ที่เดินทางไปปราบจอมมาร แต่ทีมที่ทำสำเร็จคือ ทีมของฮิมเมลทีมเดียว

ถ้ามองว่า นี่เป็นฉายาที่พวกปิศาจตั้งให้ ก็มองได้ว่า ความหมายของฉายานี้คือ ฟรีเรนแห่งการลาจาก นั่นเอง เป็นการตั้งฉายาด้วยความกลัวของพวกปิศาจต่อฟรีเรน และสอดคล้องกับที่บอกว่า ฟรีเรนคือจอมเวทผู้สังหารปิศาจไปมากที่สุด การพบกับฟรีเรน หมายถึง การที่พวกปิศาจจะต้องพบกับการลาจาก

ทีนี้ เราอาจตีความได้อีกแบบ ว่า ยังไงก็ตาม ฉายานี้น่าจะเป็นฉายาที่มนุษย์ตั้งให้แหละ 
ในแง่นี้ ก็อาจจะตีความว่า หมายถึง ฟรีเรน ผู้นำมาซึ่งการลาจาก (ของพวกปิศาจ) หรือ จากฉากในตอนที่ 11 จะพบว่ามีการประกอบพิธีส่งวิญญาณหลังจากที่ปราบออร่าได้แล้ว

ในมุมมองของมนุษย์ เป็นไปได้ว่า หมายถึง การมาของฟรีเรน ทำให้การต่อสู้ที่สมรภูมินั้นจบลง และเปิดโอกาสให้ฝ่ายมนุษย์ได้มีโอกาสส่งวิญญาณผู้ที่สละชีวิต

แน่นอนว่า การตีความแบบหลังอาจจะฟังแถ ๆ ไปหน่อยแฮะ

ดังนั้น น้ำหนักในใจผม จึงค่อนไปทางที่ ฉายา ฟรีเรนแห่งการลาจาก คือ ฉายาที่พวกปิศาจตั้งให้ด้วยความกลัวครับ

อย่างไรก็ตาม พอใช้ฉายาของฟรีเรนมาเป็นชื่อเรื่อง ซึ่งเป็นเรื่องราวหลังจากคณะผู้กล้าปราบจอมมารได้แล้ว ดูเหมือน พอมองภาพรวมของเรื่องแล้ว ชื่อเรื่องนี้ อาจจะมีอีกความหมายหนึ่งก็ได้

นั่นคือ ฟรีเรน ผู้ที่ได้ทำการบอกลากับวิญญาณของคนรู้จัก/คนใกล้ชิด มานับครั้งไม่ถ้วน
ตั้งแต่ เมื่อพันปีก่อน ก็บอกลากับอาจารย์จอมเวทเผ่าพันธุ์มนุษย์
ณ เนื้อเรื่องปัจจุบัน ก็ได้บอกลา ฮิมเมล กับ ไฮเตอร์ไปแล้ว เพราะทั้งสองเป็นมนุษย์จึงมีอายุขัยสั้นกว่ามาก
แค่นัดกันว่า อีกห้าสิบปีมาพบกันใหม่เพื่อไปดูฝนดาวตกด้วยกัน พอพบกันจริง ๆ ฮิมเมลก็เหลาเหย่แล้ว
ส่วนไอเซ็น ซึ่งเป็นคนแคระ (ดวาร์ฟ) อันเป็นเผ่าพันธุ์ที่มีอายุยืนเช่นกัน แต่ก็ไม่เท่าเผ่าเอลฟ์ ณ ตอนนี้ (ในเนื้อเรื่อง) ไอเซ็นยังอยู่ก็จริง แต่ก็เรียกว่า ชรามากแล้ว
หลายครั้งที่มีการพูดถึง ช่วงเวลาหนึ่งในร้อย นั่นคือ สิบปีที่คณะผู้กล้าคณะนี้เดินทางไปปราบจอมมาร มันเป็นแค่หนึ่งในร้อยของพันปีที่ฟรีเรนได้ใช้ชีวิตไปแล้ว
หลายครั้งที่เน้นย้ำว่า ฟรีเรนไม่อยากรับลูกศิษย์ เพราะ พอสอนไปแล้ว สุดท้ายก็ตายจากไปอยู่ดี
ทั้งหมดทั้งมวลนี้ น่าจะโยงไปสู่ความหมายของคำว่า 葬送のフリーレン ฟรีเรนผู้ต้องพบกับการบอกลามานับครั้งไม่ถ้วน ก็เป็นไปได้
------
ขอจบดื้อ ๆ เท่านี้ครับ หลังจากดูตอนที่ 9 10 11 แล้วอดเขียนเรื่องนี้ขึ้นมาไม่ได้จริง ๆ
ท่านอื่นล่ะครับ มีความเห็นอะไรก็มาแลกเปลี่ยนกันได้นะครับ อยากฟังความเห็น อยากคุยกับคนที่ชอบอะนิเมะเรื่องนี้มากเหมือนกันครับ
แก้ไขข้อความเมื่อ
แสดงความคิดเห็น
โปรดศึกษาและยอมรับนโยบายข้อมูลส่วนบุคคลก่อนเริ่มใช้งาน อ่านเพิ่มเติมได้ที่นี่