สัตว์ 7 ชนิดที่เกี่ยวพันกับความตาย

กระทู้สนทนา

.
© Getty Images/Jacques Julien
.

.

สัตว์บางชนิดที่เกี่ยวพันกับความตาย
ในอดีตมีตั้งแต่ค้างคาวไปจนถึงนกเงือก
ตลอดประวัติศาสตร์วัฒนธรรมในหลายชาติ
สัตว์หลายชนิดมีความเกี่ยวข้องกับความตาย

แต่เหตุใดสิ่งมีชีวิตบางชนิดจึงมีความหมาย
เหมือนกันกับการสิ้นสุดของชีวิต
บางชนิดขึ้นชื่อในเรื่องการแจ้งเรื่องคนตาย
ในขณะที่บางชนิดมีความเชื่อมโยง
ที่คลุมเครือมากว่าเป็นของยมฑูต
มีตั้งแต่แมลงปอไปจนถึงนกเงือก
สัตว์ 7 ชนิดที่เกี่ยวข้องพันกับความตาย
ชีวิตหลังความตาย ในวัฒนธรรมที่แตกต่างกัน
.

.
1.
.

.
นกเงือกดำอัฟริกาใต้
Bucorvus leadbeateri
พบได้เฉพาะในอัฟริกา
© Getty Images/Beata Whitehead
.

.

นกเงือกดำอัฟริกาใต้
Bucorvus leadbeateri
เป็นนกกินเนื้อที่ล่าสัตว์/แมลงขนาดเล็ก
พบได้ตามทุ่งหญ้าสะวันนา และพื้นที่ป่าเปิด

ในปี 2014
Journal of Ethnobiology and Ethnomedicine.
ผลจากการสำรวจผู้คน 98 คน ใน 9 ประเทศ
ทั่วอัฟริกาตอนใต้และตะวันออก
นกชนิดนี้ คือ สัญลักษณ์ความตาย
และการทำลายล้างตามความเชื่อคนพวกนี้
จัดว่าเป็น ลางร้าย ในซิมบับเวและมาลาวี
บางคนว่า นกเงือกดำเกาะบนหลังคาบ้าน
จะนำโชคร้ายมาสู่ผู้อยู่อาศัยภายในบ้าน
ถ้าหากเห็นฝูงนกเงือกดำ
คือ สัญญาณของความตายจะมาเยือน

ในแทนซาเนีย นกเงือกคือพาหะของวิญญาณ
คนที่ตายแล้ว และวิญญาณที่โกรธแค้น
.

.
2.
.

.
แมลงปอสีแดงเกาะอยู่บนปลายสนิมโลหะ
แมลงปอฤดูใบไม้ร่วง Sympetrum frequens
พบเฉพาะในประเทศญี่ปุ่นเท่านั้น
© Getty Images/David Hansche
.

.

ในญี่ปุ่น แมลงปอสีแดง Red dragonfl
Sympetrum frequens
จะโผล่ออกมาเมื่อโตเต็มวัยจากทุ่งหญ้า
แล้วอพยพบินขึ้นไปบนภูเขาสูง
เพื่อหาอาหารทึ่อุดมสมบูรณ์
พอเติบโตเต็มวัยในช่วงต้นฤดูใบไม้ร่วง
จะบินลงมาจากภูเขาไปยังพื้นที่ด้านล่าง
แล้วผสมพันธุ์ในพื้นที่ระดับต่ำกว่าภูเขา

ในช่วงเวลานี้ตรงกับเทศกาลฤดูร้อน Obon
ซึ่งเฉลิมฉลองวิญญาณของผู้ตาย
ที่กลับมาเยี่ยมคนที่พวกเขารัก
ผลการศึกษาชาติพันธุ์วิทยาในปี 1959
พบว่าแมลงปอสีแดงขนาดใหญ่
ถูกมองว่าเป็นผู้ส่งสาส์นของวิญญาณเหล่านี้
.

.
3.
.

.
กลุ่มแร้ง 5 ตัวอยู่รวมกันท่ามกลางดงหญ้า
กลุ่มอีแร้งแร้งเอเชีย Gyps fulvus
© Getty Images/Brais Seara
.

.

เรื่องที่ไม่น่าแปลกใจเลยที่
แร้งมีรายชื่อสัตว์ที่เกี่ยวข้องกับความตาย
แร้งใช้ประสาทสัมผัสอันเหลือเชื่อของกลิ่น
เพื่อตรวจจับซากศพที่ห่างออกไปกว่าหนึ่งไมล์
แร้งชอบที่จะบินวนรอบซากศพ
และจิกกินเนื้อศพบนพื้นดิน

แต่ในอียิปต์โบราณ
แร้งถูกมองว่าเป็นสัญลักษณ์ของความสะอาด
ในวงจรแห่งชีวิตและความตาย
ตาม Royal Anthropological Institute of Great Britain and Ireland
แร้ง=สัญลักษณ์เทพ Maut แม่ของสรรพสิ่ง

ชาวอียิปต์โบราณเชื่อว่า
นกแร้งทุกตัวเป็นตัวเมีย
และเกิดจากไข่ตามธรรมชาติ
ทำให้มีผ้าโพกศีรษะนกแร้ง
โดยพระมเหสีฟาโรห์/ฟาโรห์สตรี
เพื่อการปกป้องคุ้มครองตามความเชื่อ

บางวัฒนธรรมมองว่า
แร้งเป็นวิธีศักดิ์สิทธิ์ในการกำจัดศพ
ชุมชนไซโรแอสเตอร์ในอินเดีย
ที่รู้จักกันในชื่อ Parsis
ชาวพุทธวัชรยานในทิเบตก็พึ่งพาแร้ง
เพื่อกินศพคนตายของพวกเขา
ในแนวทางที่เรียกว่า ฟากฟ้าฝังศพ
ตาม Science History Institute Museum and Library ใน Philadelphia

ในอดีตคนสยามเชื่อว่า
ถ้าแร้งเกาะหลังคาบ้านไหน
จะทำให้บ้านนั้นพินาศล่มจม
ต้องบอกว่า พญาหงษ์ทองมาเยือน
แบบเรียกเตี้ย ว่า ตัวเงินตัวทอง
.

.
4.
.

.
ค้างคาวที่กำลังบินอยู่บนพื้นหลังสีดำ
ค้างคาวแวมไพร์ทั่วไป
Desmodus rotundus
© Getty Images/Nicolas Reusens
.

.

ในบางวัฒนธรรมเชื่อกันมานานแล้วว่า
ค้างคาวมีความเชื่อมโยงกับความตาย
ชาวเมารีในนิวซีแลนด์เชื่อมโยง
ค้างคาวกับ Hokioi ตามตำนาน
คือ นกกลางคืนที่เชื่อกันว่า ทำนายความตาย
ตาม The Raupo Book of Maori Proverbs
ค้างคาวบินในเวลาพลบค่ำ
Hokioi บิน ในเวลากลางคืน
ตำนานเล่าว่าไม่เคยมีใครเห็นนกชนิดนี้มาก่อน
แต่ได้ยินเสียงร้องในความมืดเฉพาะกลางคืน

แต่อาจเป็นไปได้ว่าจริง ๆ แล้ว
Hokioi เป็นนกที่สูญพันธุ์ไปแล้ว
ชื่อ Haast's eagle Hieraaetus moorei
นกล่าเหยื่อที่มีขนาดใหญ่พอที่จะล่าเด็กเล็กได้
.

.
5.
.

.
นกฮูกอินทรียูเรเชียน มีดวงตาสีส้มแหลมคม
มีกระจุกหูและมีขนจุดมองไปทางซ้าย
Bubo bubo © Getty Images
.

.

ในหลายวัฒนธรรม
นกฮูกเกี่ยวข้องกับความตายส่วนหนึ่ง
เพราะนกส่วนใหญ่ออกหากินเวลากลางคืน
นกฮูกเป็นสัญลักษณ์ของความตาย
และผู้ส่งสารเทพเจ้าจากยมโลก
ตามหนังสือ Owl (Reaktion Press, 2009) โดย Desmond Morris

ในตำนานโรมัน เสียงร้องหวูดของนกฮูก
เป็นสัญญาณของความตายที่ใกล้เข้ามา
เชื่อกันว่านกฮูกได้ทำนายการตาย
ของจักรพรรดิโรมันหลายองค์มาแล้ว

ความเชื่อที่คล้ายกันถูกค้นพบ
ในระหว่าง การสำรวจแบบสัมภาษณ์
ที่ดำเนินการในพื้นที่สูงของ
เขต Nyeri ทางตอนกลางของเคนยา
มีการสัมภาษณ์เกษตรกร 72 ราย
ในพื้นที่มีนกฮูกจำนวน 8 แห่ง
โดยมีการสัมภาษณ์/ถาม 2 ถึง 12 ครั้ง/พื้นที่
" ชุมชนเผ่าเชื่ออะไร เกี่ยวกับนกฮูก "
ชาวนา 76% ตอบว่า
เสียงร้องของนกฮูกทำให้มีคนตาย
.

.

บางหมู่บ้านในไทยเชื่อว่า
นกแสก (นกฮูกชนิดหนึ่ง)
ถ้าเกาะหลังคาบ้าน หรือ บินผ่านบ้านคน
บ้านนั้นมักจะมีคนตายในอีกไม่นาน

แต่ชาวสวนปาล์มหลายแห่ง
กลับชอบนกแสกมาก ๆ
เพราะจับงู/หนู เก่งมาก ๆ
บางแห่งสร้างรังให้อยู่เลย
หรือมีไม้เสาให้นกแสกเกาะ
ตอนต้นปาล์มเพิ่งจะเริ่มปลูก

.

.
6.
.

.
อีกาเกาะอยู่ทางด้านขวาของป้ายหลุมศพ
ที่มีรูปร่างคล้ายไม้กางเขน
อีกา (Corvus sp.) เป็นนกที่ฉลาดมาก
ซึ่งมักเกี่ยวข้องกับความตาย
© Getty Images/Jacques Julien
.

.

อีกา Carrion Crows Corvus corone
เป็นนกที่ฉลาดมากที่กินทุกอย่าง
ตั้งแต่ผลเบอร์รี่ไปจนถึงเนื้อที่เน่าเปื่อย
ตามตำนานพื้นบ้านของชาวไอริช Badb
เป็นหนึ่งในสามเทพธิดาแห่งสงคราม
ที่มีรูปร่างเป็นอีกาตามศตวรรษที่ 19
ใน Proceedings of the Royal Irish Academy
ที่แนะนำคติชนวิทยา ระบุว่า
เธอสามารถคาดเดาการนองเลือด
ซึ่งทำให้ทหารหวาดกลัวในสนามรบ
.

.
7.
.

.
หนูโผล่ออกมาจากท่อระบายน้ำ
โดยเผยให้เห็นหัวและอุ้งเท้า
ขณะมองออกไปอย่างระมัดระวัง
หนู (Rattus sp.) พาหะนำเชื้อโรคหลายชนิด
ซึ่งบางชนิดอาจมีอันตรายถึงชีวิตได้
© Getty Images/Alan Tunnicliffe Photography
.

.

ในศตวรรษที่ 14
หนูถูกกล่าวหาว่า
เป็นสาเหตุของ กาฬโรค
ซึ่งเกิดจากการแพร่กระจาย
ของแบคทีเรีย Yersinia pestis
ผู้คนต่างคิดกันว่า
หนูเป็นแหล่งสะสมหมัด
ที่เป็นพาหะของกาฬโรค
โรคระบาดทึ่ได้คร่าชีวิตคน 25 ล้านคน
ในทวีปยุโรปในเวลาเพียง 5 ปี

แต่ ผลการศึกษาในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา
ชี้ให้เห็นว่า หนูไม่ใช่พาหะนำโรค
แต่ คน หมัด และเหา
ต่างเป็นพาหะนำพาเชื้อโรคส่วนใหญ่
ไปแพร่กระจายในที่ต่าง ๆ ได้อย่างรวดเร็ว
.

.

เรียบเรียง/ที่มา

https://bit.ly/3FJIaLO
.

.

เรื่องเล่าไร้สาระ

Cr กาฬโรค

เห็บ หมัด เหา มักกระโดดหนีจากสัตว์ตาย
ทำให้เชื้อโรคในสัตว์ตายมักจบสิ้น
แต่คนกลับนำพาเชื้อโรคไปได้ไกลมาก
ทั้งทางบก เดินเท้า ขี่ม้า ทางเรือโดยสาร
ไข้กาฬโรคทึ่มาโผล่ในสยาม
ก็เดินทางมาจากยุโรปทางเรือ
เพราะเชื้อกาฬโรคใช้เวลาฟักตัวไม่นานนัก
และมีการส่งต่อ ๆ ในคนที่ติดโรคแบบลูกโซ่
คาดว่าคนราว 200 ล้านคนตายจากโรคนี้

.

.

ตามตำนานนครศรีธรรมราช
มึโรคหา กาฬโรค ระบาดจนต้องย้ายเมืองหนี
แต่การย้ายเมืองก็ยังพาคนติดโรคไปด้วย
โรคจึงระบาดหนักขึ้น แพร่หลายไปไกล

ในยุโรป/จีนบางเมือง จะปิดประตูเมือง
และกักกันคนป่วยไว้ในเขตคนติดโรค
ถ้ารอดตาย/มียารักษาจึงจะปล่อยออกมา

กาฬโรคสมัย พระเจ้าศรีธรรมโศกราช
ทำให้สูญสิ้นพราหมณ์ในภาคใต้ไปเลย
แต่เดิมมีพวกพราหมณ์ในดินแดนนี้
พวกพรามณ์ตัองแต่งงานในวรรณะตน
การมีลูกกับคนพื้นเมืองต่างวรรณะ
ลูกจะกลายเป็นพวกจัณฑาล
รวมทั้งการ Breed สายเลือดชิดเกินไป
มีผลทำให้พวกพราหมณ์ในภาคใต้หายไป

พวกพรามณ์ทึ่อุปโลกกันในภาคใต้
ไม่ใช่สายเลือดแทั เป็นพวกเลือดสีโคลน
หรือมโนขึ้นมาเองว่า ตนเป็นพราหมณ์
ที่มา นักวิชาการพิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นภาคใต้

ส่วนพวกพราหมณ์ในกรุงเทพฯ
สืบทอดสายเลือดกันมาแต่กรุงเก่า
และมีการ Import เจ้าบ่าว เจ้าสาว
สกุลพราหมณ์จากอินเดีย
คำสัมภาษณ์พระราชครูพราหมณ์ ท่านหนึ่ง
เพราะมีคนวรรณะพราหมณ์น้อยมากใน กทม.

หลังการปฏิวัติปี 2475
รัฐไทยไม่ส่งเสริมสนับสนุนพิธีกรรมพราหมณ์
ทำให้พราหมณ์หลายคนต้องแบนเข็ม
เปลี่ยนสายงานอาชีพเดิมในสยามมากขึ้น

แก้ไขข้อความเมื่อ