วัดพระป้าน (พระนอนปูคา) อำเภอสันกำแพง เชียงใหม่

กระทู้สนทนา

คำว่า ป้าน คือการขึ้นรูปคันนา ; พระป้าน - พระที่ทำคันนาว่างั้นเถอะ
พระนอนปูคา - พระที่นอนบนแท่นที่ปูด้วยหญ้าคา
วัดพระป้านได้รับวิสุงคามสีมา พ.ศ. 2205

วิสุง - แยกส่วน, คาม - บ้าน หรือ หมู่บ้าน, สีมา - เขตแดน ; วิสุงคามสีมา - เขตแดนบ้านที่แยกส่วนออกมาที่พระเจ้าแผ่นดินพระราชทานให้ตั้งพระอุโบสถ

สิงห์ยุดนาคหน้าประตู

ซุ้มร่มนำสู่เจ้าแม่กวนอิม

อทยานครูบาศรีวิชัย
ครูบาศรีวิชัยเมื่อคราวเป็นเจ้าอาวาสวัดพระสิงห์ ได้มาสร้างวิหารครอบพระนอน

พระพุทธรูปปางประทานพร

เจดีย์
ฐานเขียงสี่เหลี่ยม ประดับปราสาทที่มุมทั้งสี่
ฐานเขียงย่อมุมสี่ชั้น
ฐานปัทม์ยืดตัวสูงขึ้น มีซุ้มพระเจ้าทั้งสี่ด้าน
รองรับฐานเขียงกลม 3 ชั้น
บัวถลา 3 ชั้น รับองค์ระฆัง
บัลลังก์สี่เหลี่ยมไม่ยกเก็ด (เจดีย์ล้านนาส่วนใหญ่จะยกเก็ดบัลลังก์) ก้านฉัตร
ปล้องไฉน ปลี ลูกแก้วปกฉัตร

วิหารพระนอน
ครูบาศรีวิชัยได้สร้างวิหารครอบพระนอนเมื่อปี 2471

หน้าบันแสดงโครงสร้างม้าต่างไหม
ลวดลายพรรณพฤกษาล้านนา แต่ดูไปอีกที่เหมือนเป็นหน้ากาล หน้าบันปีกนกมีรูปเทวดา ช้าง อีกรูปไม่แน่ใจว่าใช่เมขลาหรือเปล่า
ซัมมกรคายนาคเหนือประตูกลางภายในเป็นรูปเสือ - น่าจะสื่อถึงครูบาศรีวิชัยเพราะท่านเกิดปีขาล
ซุ้มเหนือประตูด้านข้างรูปนกยูง
เสาประดับลายดอกประจำยามร้อยลวดลายเป็นตาข่าย
ยักษ์เฝ้าประตูชายหญิง

ทวารบาลถือดาบและดอกบัว ยืนบนแท่น

ภายในวิหาร
ครูบาศรีวิชัย

จิตรกรรมฝาผนังด้านหลัง เล่าเรื่องตำนานพระเจ้าเลียบโลก
ซึ่งเป็นวรรณกรรมทางพุทธศาสนา แพร่หลายในล้านนา รัฐฉาน สิบสองปันนา มีเนื้อหาเกี่ยวกับพระพุทธเจ้าได้เสด็จมาเยือนดินแดนนั้นๆ
ตำนานพระป้าน ได้จารลงบนใบลานด้วยตั๋วเมือง (อักษรธรรมล้านนา) เป็นกำเมือง (ภาษาถิ่นทางเหนือ) เล่าว่า
ตอนอาทิตย์จวนอัสดง พระพุทธเจ้าก็เสด็จถึงสถานที่แห่งหนึ่ง ทรงทอดพระเนตรเห็นชาวบ้านผู้หนึ่งกำลังขึ้นรูปคันนา
พระองค์บอกว่าพระองค์เป็นพระพุทธเจ้า ในคืนวันนี้จะนอนอยู่ที่คันนานี้ ชาวนาจึงดึงเอาหญ้าคาที่มุงกระท่อมมาปูลาดคันนาสำหรับพระพุทธองค์
รุ่งเช้าชาวนาก็นำข้าวน้ำโภชนาหารมาใส่บาตรถวายแด่พระพุทธเจ้า พระองค์ได้ประทานพระเกศาให้ 1 เส้น - พระเกศาธาตุ

สัตตภัณฑ์ - เครื่องสักการะพระรัตนตรัยล้านนา เข้าใจเสมอมาว่าเป็นทิวเขาที่ล้อมพระสุเมรุทั้ง 7 ทิว
เชิงเขาพระสุเมรุ เป็นสวรรค์ชั้น 1 เป็นที่อยู่ของจตุโลกบาล
เหนือยอดเขาพระสุเมรุคือสวรรค์ชั้น 2 ดาวดึงส์ ขึ้นไปจนถึงสุดท้ายสภาวะแห่งนิพพาน - สัตตภัณฑ์จึงตั้งอยู่ด้านหน้าของพระพุทธรูป

เครื่องสูงเทียมยศ หรือเครื่องราชกกุธภัณฑ์
คู่กับอาสนาหรือราชบรรจถรณ์ ลักษณะคล้ายกับเตียงนอนมีหลังคาแต่หลังเล็ก
กกุธ-ความเป็นพระราชา, ภัณฑ์ - เครื่องใช้ แสดงถึงความเป็นกษัตริย์ของพระพุทธเจ้า
ใช้ประกอบพิธีสมโภชพระพุทธรูป หรือ พิธีบวชพระเจ้า