-- ข้อมูลเพิ่อพิจารณา l “สพฺเพ ธมฺมา อนตฺตา” นี้ .. ธรรมที่เป็นไปในภูมิ ๔ .. แต่เมื่อใช้.. ธรรมที่เป็นไปในภูมิ ๓

.

http://www.prakan2.com/km/?name=research&file=readresearch&id=86

ข้อมูลจาก หนังสือ ทางมรรคผลนิพพาน

--------
http://opac.mbu.ac.th/Record/6915


-----------
  ...

...

... ในพระพุทธดำรัสว่า  “สพฺเพ  ธมฺมา  อนตฺตา”  นี้  เมื่อใช้ในความหมายว่า  ธรรมที่เป็นไปในภูมิ  ๔  พึงเข้าใจว่าเป็นการแสดงความหมาย  “สพฺเพ  ธมฺมา  (ธรรมทั้งปวง)”  โดยมีส่วนเหลือ  (สาวเสสโต)  เพราะยังมีเนื้อความที่จะต้องแนะนำ (เนยฺยตฺถตฺตา)ความหมายให้ชัดเจนลงไปอีก 

 แต่เมื่อใช้ในความหมายว่า  “ธรรมที่เป็นไปในภูมิ  ๓  เท่านั้น”  พึงเข้าใจว่า  เป็นการแสดงความหมาย  “สพฺเพ  ธมฺมา  (ธรรมทั้งปวง)”  โดยไม่มีส่วนเหลือ  (อนวเสสโต)    ดังมีอรรถาธิบายแสดงไว้ในอรรถกถามูลปริยายสูตรว่า

“เนยฺยตฺถตฺตา   จสฺส   สุตฺตสฺส  น  จตุภูมิกาปิ  สภาวธมฺมา   สพฺพธมฺมาติ
เวทิตพฺพา.  สกฺกายปริยาปนฺนา  ปน  เตภูมิกธมฺมาว   อนวเสสโต  เวทิตพฺพา.”
(พระพุทธโฆษาจารย์, อรรถกถามัชฌิมนิกาย มูลปัณณาสก์ ภาค ๑ :โรงพิมพ์วิญญาณ, พ.ศ.๒๕๓๒, หน้า ๑๙.)
แปลความว่า
“อนึ่ง  สภาวธรรมทั้งหลาย  แม้ที่เป็นไปในภูมิ  ๔  ไม่พึงเข้าใจว่า  ชื่อว่าธรรมทั้งปวง (โดยสิ้นเชิง)  เพราะเหตุที่สูตรนั้นมีเนื้อความที่จะต้องแนะนำ. แต่สภาวธรรมที่เป็นไปในภูมิ  ๓  เท่านั้น  ที่นับเนื่องในสักกายทิฏฐิ  พึงเข้าใจว่าธรรมทั้งปวงโดยไม่มีส่วนเหลือ.”


.

       ตัวอย่าง  แบบไม่รวม นิพพาน




.

.

      ตัวอย่าง  แบบรวม นิพพาน





.

.