ไม่มีสมาธิ แล้วเจริญวิปัสสนา = วิปัสสนึก = คิดฟุ้งซ่าน

จิตนั้น ห่อหุ้มคลุมรูปนาม อย่าโลกสวยด้วยมโนว่าไม่มีจิต เมื่อมีปัญญาเห็นการเกิดดับของจิตอย่างต่อเนื่อง จึงจะไปยืนอีกฝั่งและเห็นทั้ง2ฝั่ง 1.ฝั่งโลกียะ เห็นกระบวนการเกิดของจิต 2.ฝั่งโลกุตระ เห็นจิตดั

พระพุทธเจ้าทรงแสดง มหาสติปัฏฐานสูตรแก่ชาวแคว้นกุรุรัฐ เป็นผู้มีสติปัญญาชั้นเลิศ ถือศีล 5 และเจริญสติเป็นปกติ บางคนหลงว่าไม่ต้องปฏิบัติสมาธิไปเจริญสติปัฏฐาน 4 เลย ศีล สมาธิยังทำไม่ได้จะไปวิปัสสนาแล้ว

https://www.youtube.com/watch?v=rkJseWeRzCY

https://www.youtube.com/watch?v=dtzIHzsxYPY บัญญัติ · ปรมัตถ์ หลักในการเจริญสมถวิปัสสนา | ภาวนาอย่างไร ไม่ให้หลงสมมติ | 12 เม.ย. 68 (เช้า)

...อยากจะบอกความจริงให้นักภาวนามือใหม่ได้รับรู้ ตระหนักไว้อย่างหนึ่ง คือ... ...สำหรับคนที่ยังภาวนาไม่เห็นผล แต่ไม่ลดละความพยายาม ..อดทนใช้ความเพียรในการฝึกภาวนาเช่น การฝึกสมาธิ ต่อสู้กับนิวรณ์และความฟ

เห็นบางอาจารย์บอกให้ตามดูลมหายใจ เข้า-ออก เพื่อให้จิตสงบ แล้วจึงเจริญปัญญา บางอาจารย์บอกให้ดูจิต จิตคิดอะไรให้ตามมันไป จนรู้ทันจิตแล้วจะเกิดปัญญา