'ลิงบาบูน' ในตำนานอียิปต์โบราณ

กระทู้คำถาม

ธรณีวิทยา ประวัติศาสตร์ ประวัติศาสตร์ศิลป์

ชาวอียิปต์โบราณมีชื่อเสียงในเรื่องการบูชาสัตว์และหนึ่งในนั้นคือลิงบาบูน ที่ถูกเลี้ยงไว้ในฐานะสัตว์เลี้ยงที่มีราคาแพงโดยชนชั้นสูงในอียิปต์โบราณ

fh;pรูปลักษณ์ที่สง่างาม และการปรากฏตัวของพวกมันยังทำให้พวกมันเป็นตัวแทนของเทพเจ้าในศาสนาอียิปต์ด้วย ซึ่งในตำนานอียิปต์โบราณเป็นที่รู้จักกันดีในเรื่องความสัมพันธ์กับ " Thoth " เทพเจ้าแห่งปัญญาและดวงจันทร์

นอกเหนือจากบทบาทในตำนานแล้ว ลิงบาบูนยังมีสถานะในสังคมของอียิปต์โบราณ โดยถูกแสดงอยู่ในงานศิลปะของชาวอียิปต์ในการเข้าร่วมกิจกรรมต่างๆของมนุษย์เช่น การเต้นรำ, เล่นเครื่องดนตรี, เก็บผลไม้, ทำไวน์และเบียร์ และแม้แต่ได้รับการฝึกฝนให้จับอาชญากร ซึ่งปัจจุบัน นักโบราณคดีได้ค้นพบซากมัมมี่ของสิ่งมีชีวิตเหล่านี้ในสถานที่หลายๆแห่ง

ซึ่งนักโบราณคดี Christopher Gilbert แห่ง Hunter College (CUNY) ได้ให้ความเห็นว่า " ลิงบาบูนเป็นที่รู้กันว่ามีอยู่ร่วมกับมนุษย์ยุคแรกในแหล่งฟอสซิลหลายแห่งในแอฟริกาตะวันออก และแอฟริกาใต้ และบางครั้งก็ถูกใช้เป็นแบบจำลองเปรียบเทียบในวิวัฒนาการของมนุษย์ "

โดยในช่วงอาณาจักรเก่าทางตอนใต้ของอียิปต์ตอนบน ยังคงสามารถพบลิงบาบูน Hamadryas ( P. hamadryas ) และ olive baboons ( P. anubis ) ได้ อย่างไรก็ตาม ในช่วงเวลากลางของอาณาจักรมีความเป็นไปได้ว่า สัตว์เหล่านี้ไม่ได้มีถิ่นกำเนิดในอียิปต์อีกต่อไป และในช่วงอาณาจักรใหม่ก็มีหลักฐานว่า

ลิงบาบูนอาจจะถูกนำเข้ามาจากทางใต้ทั้งที่ Nubia หรือจากดินแดน Punt

เครื่องปั้นดินเผา Thoth ขณะที่เป็นลิงบาบูน 'Bull of the Baboons' ประมาณ 332-30 ปีก่อนคริสตกาล

สำหรับภาพวาดในสุสานหลายภาพที่มีลิงบาบูนปรากฏอยู่ จะแสดงให้เห็นเป็นสัตว์เลี้ยงที่มีสายจูงหรือเล่นกับเด็ก ๆ ในบ้าน โดยเชื่อกันว่าลิงบาบูนบางตัวได้รับการฝึกฝนจากเจ้าของให้เก็บลูกมะเดื่อบนต้นไม้ ซึ่งนอกจากจะได้รับความชื่นชมในอียิปต์ในเรื่องของความฉลาดแล้ว อุจจาระของลิงบาบูนยังถูกใช้เป็นส่วนผสมในขี้ผึ้งยาโป๊ปของอียิปต์ด้วย

จากศิลปะจากสมัยโบราณและซากลิงที่นักโบราณคดีค้นพบ มีลิงหลักห้าตัวที่ถูกระบุว่ามีอยู่ในอียิปต์โบราณ ได้แก่
·         ลิง Vervet ( Cercopithecus aethiops)
·         ลิง Red monkey ( Cercopithecus patas)
·         ลิง Barbary ape ( Macaca Sylvanus )
·         ลิงบาบูนศักดิ์สิทธิ์ ( Papio hamadryas )
·         ลิงบาบูนมะกอก ( Papio Anubis )

ส่วนการเชื่อมต่อกับเทพเจ้าของลิงนั้น เกิดขึ้นในช่วงก่อนราชวงศ์ที่มีการบูชาเทพเจ้าองค์หนึ่งในนามของ Baba / Babi ซึ่งชื่อของเทพเจ้าองค์นี้อาจแปลได้ว่า 'Bull of the Baboons' โดยมีภาพเหมือนของลิงบาบูน ซึ่งมีการตั้งสมมติฐานว่านี่อาจเป็นที่มาของคำว่า 'ลิงบาบูน' นั่นเอง

Four Sons of Horus - Duamutef , Hapy , Imsety และKebehsenuf

อย่างไรก็ตาม ในช่วงเวลาของอาณาจักรเก่า ลิงบาบูนได้เชื่อมต่อกับ Thoth เทพเจ้าแห่งปัญญาของอียิปต์โบราณ ซึ่งความสัมพันธ์ระหว่างลิงบาบูนกับเทพเจ้าแห่งปัญญาอาจเกิดขึ้นได้เพราะในอดีตถูกมองว่าเป็นสัตว์ที่ฉลาด และในฐานะที่ " Thoth " เป็นเทพเจ้าผู้มีพระคุณ (patron god) ของอาลักษณ์ในนามเทพเจ้าแห่งการเขียน ดังนั้น ลิงบาบูนซึ่งเป็นสัตว์ศักดิ์สิทธิ์ของเขาจึงมักถูกวาดภาพร่วมกับผู้คนในอาชีพนี้

นอกจากนี้ Thoth ยังถูกเชื่อว่าเป็นเทพเจ้าแห่งดวงจันทร์ ทำให้ในบางครั้งลิงบาบูนจึงมีรูปพระจันทร์เสี้ยวอยู่บนศีรษะ โดยทำหน้าที่แทนThoth ในฐานะเทพเจ้าในการตัดสินคนตาย ซึ่งกรณีนี้อาจนำไปสู่การเชื่อมโยงของลิงบาบูนกับเทพเจ้าแห่งดวงจันทร์อีกองค์หนึ่งคือ" Khonsu " ที่พบได้ใน Temple of Khonsu ใน Thebes เป็นรูปปั้นของเทพเจ้าในรูปลิงบาบูนอยู่ที่ด้านหน้าของวิหาร

เทพเจ้าอีกองค์หนึ่งที่เชื่อมโยงกับลิงบาบูนคือ Re เทพแห่งดวงอาทิตย์ โดยชาวอียิปต์โบราณสังเกตว่าลิงบาบูนชอบส่งเสียงร้องเมื่อดวงอาทิตย์ขึ้น

พวกเขาจึงเชื่อว่าสิ่งเหล่านี้เป็นสัญญาณว่า ลิงบาบูนบูชาดวงอาทิตย์ ซึงในงานศิลปะภาพวาดจะแสดงลิงบาบูนที่ยกแขนขึ้นเพื่อบูชาดวงอาทิตย์

และความเชื่อมโยงสุดท้ายเชื่อกันว่า ในหนังสือแห่งความตาย ในบทที่ 155 มีการอธิบายถึง ลิงบาบูนสี่ตัว (Four Sons of Horus) ที่มุมของแอ่งไฟในชีวิตหลังความตาย โดย Hapy หนึ่งในนั้น มีศีรษะเป็นลิงบาบูน ทำหน้าที่ปกป้องปอดของผู้ตาย

รูปแกะสลักกำแพงรามเสสที่ 3 และลิงบาบูน

ที่วิหารที่ฝังศพของ Ramses III, Medinet Habu, Theban Necropolis, Egypt (Rémih / CC BY SA 3.0 )

ในฐานะสัตว์ศักดิ์สิทธิ์ ลิงบาบูนถูกเลี้ยงไว้ในวัดและได้รับการดูแลจากนักบวช อย่างไรก็ตาม แม้จากการแสดงทางศิลปะที่เห็นได้ชัดว่าชาวอียิปต์โบราณชื่นชมและชื่นชอบลิงอย่างมากและถูกเชื่อมโยงกับเทพ แต่มันก็ไม่ได้รับการดูแลที่ดีจากเจ้าของเสมอไป ตัวอย่างเช่น ในเมืองเก่า Hierakonpolis จุดเริ่มต้นของอารยธรรมอียิปต์ นักโบราณคดีได้ค้นพบสุสานที่มีซากสัตว์ต่างๆ รวมทั้งลิงบาบูนซึ่งครั้งหนึ่งเคยถูกเลี้ยงไว้เป็นสัตว์เลี้ยง

จากการวิเคราะห์กระดูกของลิงบาบูนบ่งบอกว่า พวกมันถูกทุบตีซ้ำแล้วซ้ำเล่าในขณะที่พวกมันยังมีชีวิตอยู่ โดยสุสานแห่งนี้มีอายุประมาณ 5,000 ปี
สร้างขึ้นในช่วงปลายยุคก่อนราชวงศ์ / จุดเริ่มต้นของยุคราชวงศ์ตอนต้น

ปัจจุบัน การค้นพบทางโบราณคดีใหม่ ๆ ได้ยืนยันถึงบทบาทเฉพาะของลิงบาบูนในศาสนาอียิปต์โบราณ โดยในปี 2017 นักโบราณคดีชาวญี่ปุ่น -อียิปต์

ค้นพบสุสานหลวงใน Thebes (Luxor) ที่มีอายุ 3000 ปี ซึ่งเป็นสุสานของชายคนหนึ่งชื่อ Honshu ที่ได้รับการขนานนามว่าเป็น "อาลักษณ์ผู้มีชื่อเสียง"

ซึ่งมีภาพบนผนังในสุสานของเขาเป็นภาพลิงบูชาเทพเจ้าราดวงอาทิตย์

และเมื่อไม่นานมานี้ก็มีการค้นพบลิง Green Monkey ที่ถูกฝังไว้กับ Queen Makare of Thebes ซึ่งลิงเขียวได้รับการยกย่องให้เป็นส่วนหนึ่งของ Atum เทพเจ้าในยุคดึกดำบรรพ์ที่ถือธนูและลูกศร นอกจากนี้ การค้นพบเมื่อปี 2019 ระหว่างการขุดค้นในพื้นที่ที่ท่าเรือ Bernice ของอียิปต์ พบลิงอินเดียถูกฝังศพอยู่

ซึ่งเป็นไปได้ว่า เมื่ออียิปต์ถูกยึดครองโดยชาวโรมันที่ร่ำรวยที่อาศัยอยู่ใน Bernice ได้นำลิงเข้ามาจากอินเดียเพื่อติดตามพวกเขา ซึ่งพิสูจน์ให้เห็นว่า

ลิงได้รับความนิยมให้เป็นสัตว์เลี้ยงมากเพียงใดในช่วงอารยธรรมอียิปต์โบราณ ตั้งแต่สมัยก่อนยุคอาณาจักรใหม่จนถึงสมัยโรมัน

Tomb of Honshu