ศาสนจักรอีสเทิร์นออร์โธด็อกซ์กับศาสนจักรออเรียนทัลออร์โธด็อกซ์นั้นต่างกันอย่างไร? ชื่อออร์โธด็อกซ์เหมือนกัน ทำไมหาได้เหมือนกันไม่!!!???
แอดว่านับตั้งแต่แอดเปิดเพจมา ในทุกบทความที่แอดเขียนเกี่ยวกับศาสนจักรตะวันออก คงต้องมีใครงงกันไม่มากก็น้อยล่ะว่า "อีสเทิร์น" และ "ออเรียนทัล" ออร์โธด็อกซ์มันต่างกันยังไง!? แอดจะเขียนแยกกันไปเพื่อ!? มันไม่ได้มีศาสนจักรออร์โธด็อกซ์อันเดียวอย่างที่เราเรียนกันในหนังสือเรียนหรอกหรือ?
ดังนั้นก่อนที่จะงงกันไปมากกว่านี้และเขียนบทความเกี่ยวกับศาสนจักรตะวันออกอื่นต่อ เดี๋ยวแอดอธิบายให้อ่านกันก่อนดีกว่านะครับ ยาวมากหน่อย ดังนั้นทำใจร่มๆก่อนอ่านกันด้วยนะ เพราะตอนเดียวจบ 555
เรามาเริ่มกันที่ "อีสเทิร์น" ออร์โธด็อกซ์กันก่อน (Eastern Orthodoxy) ออร์โธด็อกซ์ตัวนี้คือนิกายที่เราเรียนๆกันในหนังสือทั่วๆไปครับ ที่ว่าศาสนจักรแห่งคอนสแตนติโนเปิลแยกกันกับศาสนจักรแห่งโรมในปีค.ศ.1054 นั่นน่ะแหละ
มีจารีตไบแซนไทน์เป็นจารีตพิธีกรรมหลักของศาสนจักร ไม่มีผู้นำศาสนจักรที่มีอำนาจสูงสุด ปกครองกันเองแต่ให้เป็นหนึ่งเดียวกันและให้เกียรติพระอัยกาแห่งคอนสแตนติโนเปิลมากที่สุด(ใช้หลัก Primus Inter Pares สูงสุดท่ามกลางเท่าเทียม)โดยยกท่านเป็น "พระอัยกาสากล" (Ecumenical Patriarch)
มี 15 ศาสนจักรที่ปกครองอิสระ แต่ศาสนจักรที่มีพระอัยกาปกครอง มีเพียง 9 ศาสนจักรเท่านั้น อันได้แก่ คอนสแตนติโนเปิล อันติออก เยรูซาเล็ม อเล็กซานเดรีย บัลแกเรีย จอร์เจีย เซอร์เบีย รัสเซียและโรมาเนีย
ส่วนที่ปกครองอิสระแต่ไม่ได้มีพระอัยกาเป็นผู้นำได้แก่ ไซปรัส กรีซ อัลแบเนีย ดินแดนเช็คและสโลวาเกีย โปแลนด์และอเมริกา รวมแล้ว 15 พอดีครับ
ศาสนจักรนี้แตกหักกับศาสนจักรแห่งโรมในหลายๆเรื่องแต่เมนหลักเลยจะมีอยู่สองเรื่องครับ พอเล่าย่อๆได้ดังต่อไปนี้
1.คำว่า "Fillioque" (พระบุตร) - ในหลักข้อเชื่อไนเซียหรือบทแสดงความเชื่อที่คริสตชนตะวันตกและตะวันออกท่องกัน จะในพิธีหรือแค่อ่านผ่านตาก็แล้วแต่ ซึ่งหลักข้อเชื่อไนเซียที่เราเห็นกันนั้นสำเร็จเป็นรูปร่างเมื่อสภาสังคายนาสากลแห่งคอนสแตนติโนเปิลครั้งที่ 1 ค.ศ.381 โดยเพิ่มส่วนของพระจิตเข้าไป ตรงส่วนพระจิตเจ้านี่ล่ะครับจะมีกล่าวไว้ว่า
"ข้าพเจ้าเชื่อในพระจิต พระเจ้าผู้ทรงบันดาลชีวิต ทรงเนื่องมาจากพระบิดา (และพระบุตร) "
คงคุ้นๆกันไม่มากก็น้อย โดยเฉพาะชาวคาทอลิกจะคุ้นเป็นพิเศษเพราะท่องอยู่ทุกอาทิตย์ตอนมิสซา แต่แอดอยากจะบอกว่าของเดิมน่ะ มันไม่มีคำว่า "และพระบุตร" ใส่เอาไว้หรอกครับ ทางศาสนจักรตะวันตก(โรม)เพิ่มลงไปจากของเดิมอย่างเป็นทางการครั้งแรกเมื่อครั้งสภาสงฆ์แห่งโตเลโดครั้งที่ 3 ค.ศ.589 การกระทำนี้เป็นอะไรที่ทางตะวันออกรับไม่ได้อย่างถึงที่สุดเลยครับเพราะเชื่อว่าเป็นการบิดเบือนคำสอนเดิมและเปลี่ยนแปลงหลักข้อเชื่อโดยพลการ เลยเป็นหนึ่งในเหตุสำคัญที่สองศาสนจักรแยกกัน
(เผื่อใครสงสัย):แต่ถ้าถามว่า อ้าว แบบนี้ก็เท่ากับโรมนึกอยากจะเปลี่ยนก็เปลี่ยนตามใจชอบหรือไม่? ก็ต้องขอตอบว่า "ไม่" ครับ มันมีการตีความว่าพระจิตมาจากทั้งพระบิดา "และพระบุตร" มาตั้งแต่สมัยปิตาจารย์ยุคแรกๆแล้วล่ะครับ โดยส่วนใหญ่มักเป็นปิตาจารย์ตะวันตกเช่นนักบุญออกัสตินหรือนักบุญแอมโบรสแห่งมิลาน เป็นต้น และการใส่เพิ่มไปตอนสภาสงฆ์แห่งโตเลโดนี้ ก็เป็นการช่วยเพิ่มความเข้าใจเกี่ยวกับเรื่องพระจิตอันทำให้ชาววิสิกอธในสเปนกลับใจออกจากลัทธิอาเรียน(ปฏิเสธพระตรีเอกนุภาพ)มาสู่คริสตศาสนจักรหลักได้ในที่สุดครับ
2.Papal Primacy หลักสังฆราชาแห่งโรมนี่แลที่เป็นหนึ่ง - คริสตศาสนายุคแรกจะมีศูนย์กลางอยู่ห้าแห่งที่เรียกกันว่า "Pentarchy" มีโรม คอนสแตนติโนเปิล อันติออก เยรูซาเล็มและอเล็กซานเดรีย ทางตะวันตกเลยถือพระสันตะปาปาแห่งโรมเป็นหนึ่งและมีอำนาจสูงสุดโดยสืบมาจากนักบุญเปโตร
ส่วนทางตะวันออก ไม่เอา เราจะถือหลักสูงสุดท่ามกลางเท่าเทียม ให้พระสันตะปาปามีเกียรติสุด(เป็นที่หนึ่งนั่นล่ะ)แต่ไม่ให้มีอำนาจสูงสุด ไปๆมาๆเริ่มลามมาที่ศาสนจักรแห่งโรมและคอนสแตนติโนเปิลชิงกันเป็นใหญ่ พอหลายๆอย่างชักหนักเข้าเลยแยกกันซะ โดยศาสนจักรแห่งโรมเรียกตนเองว่าคาทอลิก ส่วนศาสนจักรแห่งคอนสแตนติโนเปิลเรียกตนเองว่าออร์โธด็อกซ์
และนั่นคือสาเหตุโดยสรุปครับ เรื่อง Papal Primacy นี่แอดว่าทั้งซับซ้อนทั้งยาวและเกี่ยวกับการเมืองเสียมากกว่า ถ้ามีเวลาอาจจะกล่าวในครั้งหน้านะครับ
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
เอาล่ะพอแล้ว มาทางอีกด้านหนึ่งกันบ้างดีกว่ากับศาสนจักร "ออเรียนทัล" ออร์โธด็อกซ์ (Oriental Orthodoxy) อันนี้จะเป็นอีกออร์โธด็อกซ์หนึ่ง แม้ใช้ชื่อนี้เหมือนกันแต่ก็ไม่เหมือนกันกับอีสเทิร์นออร์โธด็อกซ์นะครับ เพราะเป็นเพียงชื่อเรียกเอกภาพของศาสนจักรต่างๆที่ไม่ยอมรับสภาสังคายนาสากลแห่งชาลซีดอน ค.ศ.451 ยอมรับเพียงสภาสามครั้งแรกก่อนหน้าชาลซีดอนเท่านั้น มี 6 ศาสนจักรที่ปกครองอิสระ มีวัฒนธรรม ภาษา จารีตพิธีกรรมของตัวเองและต่างก็มีประมุขของตนเอง ไม่มีอำนาจก้าวก่ายซึ่งกันและกัน ประมุขแต่ละศาสนจักรไม่ได้มีอำนาจสูงสุดหรือได้รับเกียรติสูงสุดเหนือหรือมีต่อศาสนจักรอื่นในเครือเดียวกัน อันได้แก่
️
1.ศาสนจักรคอปติกออร์โธด็อกซ์แห่งอเล็กซานเดรีย
จารีตพิธีกรรม:อเล็กซานเดรีย-จารีตคอปติก
ประมุขศาสนจักร:โป๊ปทาวาดรอสที่ 2
ศูนย์กลาง:เมืองอเล็กซานเดรียและไคโร ประเทศอียิปต์
️
2.ศาสนจักรซีรีแอกหรือซีเรียออร์โธด็อกซ์แห่งอันติออก
จารีตพิธีกรรม:ซีเรียตะวันตก
ประมุขศาสนจักร:พระอัยกา มอร์ อิกเนเชียส เอเฟร็มที่ 2
ศูนย์กลาง:กรุงดามัสกัส ประเทศซีเรีย
️
3.ศาสนจักรเอธิโอเปียออร์โธด็อกซ์เตวาฮีโด
จารีตพิธีกรรม:อเล็กซานเดรีย-จารีตกีเอซ
ประมุขศาสนจักร: อาบูนาหรือพระอัยกามาธีอัส
ศูนย์กลาง:กรุงแอดดิส อบาบา ประเทศเอธิโอเปีย
️
4.ศาสนจักรเอริเทรียออร์โธด็อกซ์เตวาฮีโด
จารีตพิธีกรรม:อเล็กซานเดรีย-จารีตกีเอซ
ประมุขศาสนจักร: (ยังมีปัญหาภายในกันอยู่ ตำแหน่งเลยยังว่างอยู่ ณ ตอนนี้)
ศูนย์กลาง:กรุงแอสมารา ประเทศเอริเทรีย
️ ️
5.ศาสนจักรอัครทูตอาร์เมเนีย จารีตพิธีกรรม:อาร์เมเนีย
แบ่งเป็นสองสังฆสำนักได้แก่
- สังฆสำนักแม่แห่งเอตชไมอัดซินอันศักดิ์สิทธิ์ ประมุข:คาทอลิกอสคาเรคินที่ 2
ศูนย์กลาง:เมืองวาการ์ชาพัต ประเทศอาร์เมเนีย
- สังฆสำนักอันศักดิ์สิทธิ์แห่งซิลีเซีย ประมุข:คาทอลิกอสอรามที่ 1 แห่งซิลิเซีย อันนี้เขาตั้งตอนชาวอาร์เมเนียอพยพมาอยู่แถบซิลิเซียตอนโดนเติร์กบุกจนต่อมามีราชอาณาจักรซิลิเซียขึ้นมานั่นแหละครับ ผู้สนใจเรื่องครูเสดคงจะทราบอาณาจักรนี้กันดี
ศูนย์กลาง:เมืองแอนตีลิอัส ประเทศเลบานอน
️
6.ศาสนจักรมาลานคาร่าออร์โธด็อกซ์ซีเรีย
จารีตพิธีกรรม:ซีเรียตะวันตก-จารีตมาลานคาร่า
ประมุขศาสนจักร:คาทอลิกอสบาเซลิออส มาร์ โธมา ปอลลูสที่ 2
ศูนย์กลาง:เมืองคอตตายัม รัฐเกรละ ประเทศอินเดีย
แล้วแยกไปทำไมกันล่ะ? คืองี้ครับทางออเรียนทัลออร์โธด็อกซ์เชื่อกันว่าสภาสังคายนาแห่งชาลซีดอนซึ่งประชุมกันเพื่อจัดการกับคำสอนนอกรีตโมโนฟีไซต์(Monophysite)ของยูตีเชส บาทหลวงในคอนสแตนติโนเปิลองค์หนึ่ง(พระคริสต์มีธรรมชาติเดียวคือธรรมชาติของความเป็นพระเจ้าแต่ไม่มีธรรมชาติของความเป็นมนุษย์)เนี่ยว่าเป็นสภา"การเมือง"ครับ พระสันตะปาปาแห่งโรมดูจะเคลมอำนาจเหนือศาสนจักรอื่น อีกทั้งจักรพรรดิไบแซนไทน์ก็เข้ามายุ่มย่ามกับศาสนามากไปและยังมากล่าวหาศาสนจักรออเรียนทัลฯว่าเป็นพวกเดียวกับยูตีเชส นอกรีตเหมือนกัน ทางศาสนจักรออเรียนทัลฯเลยไม่ขออยู่ร่วมกับศาสนจักรแบบนี้อีกต่อไป แยกออกไปดีกว่านั่นเองครับ
ส่วนทางเขานั้นเป็นโมโนฟีไซต์จริงตามคำกล่าวหาหรือไม่นั้น ทางนั้นเขาก็จะบอกว่า "ไม่" ครับ แต่กระนั้นเขาก็ไม่ได้ยึดว่าพระคริสต์มีสองธรรมชาติเหมือนที่คริสตชนนิกายอื่นเชื่อ หากแต่เขายึดในคำนิยามธรรมชาติพระคริสต์ตามนักบุญซีริลแห่งอเล็กซานเดรียว่าพระเยซูมีความเป็นพระเจ้าและความเป็นมนุษย์มารวมกันเป็นธรรมชาติเดียวโดยไม่แยกจากกันที่เรียกกันว่า "มีอาฟีไซต์" (Miaphysite -ใครที่เล่นเกม Crusader Kings 2 ก็น่าจะผ่านตากันมาบ้างแหละนะ) ซึ่งมันต่างกับโมโนฟีไซต์นะครับ ลองอ่านดูดีๆ แต่ก็เพราะคำว่า"ธรรมชาติเดียว"นี่ล่ะครับ ที่อาจทำให้จักรพรรดิไบแซนไทน์เกิดทรงพระ Triggered กล่าวหาพวกเขาเป็นโมโนฟีไซต์และมาไล่ล่าพวกเขาในภายหลังก็เป็นได้
หวังว่าคงจะทำให้ทุกท่านสามารถแยกความแตกต่างของสองนิกายนี้ได้และเข้าใจกันไม่มากก็น้อยนะครับ
/AdminMichael
CR. :
https://www.facebook.com/HistoryofChristianitybothWestandEast/photos/a.1674135972858011/1914153002189639/?type=3
ศาสนจักรอีสเทิร์นออร์โธด็อกซ์กับศาสนจักรออเรียนทัลออร์โธด็อกซ์นั้นต่างกันอย่างไร?
แอดว่านับตั้งแต่แอดเปิดเพจมา ในทุกบทความที่แอดเขียนเกี่ยวกับศาสนจักรตะวันออก คงต้องมีใครงงกันไม่มากก็น้อยล่ะว่า "อีสเทิร์น" และ "ออเรียนทัล" ออร์โธด็อกซ์มันต่างกันยังไง!? แอดจะเขียนแยกกันไปเพื่อ!? มันไม่ได้มีศาสนจักรออร์โธด็อกซ์อันเดียวอย่างที่เราเรียนกันในหนังสือเรียนหรอกหรือ?
ดังนั้นก่อนที่จะงงกันไปมากกว่านี้และเขียนบทความเกี่ยวกับศาสนจักรตะวันออกอื่นต่อ เดี๋ยวแอดอธิบายให้อ่านกันก่อนดีกว่านะครับ ยาวมากหน่อย ดังนั้นทำใจร่มๆก่อนอ่านกันด้วยนะ เพราะตอนเดียวจบ 555
เรามาเริ่มกันที่ "อีสเทิร์น" ออร์โธด็อกซ์กันก่อน (Eastern Orthodoxy) ออร์โธด็อกซ์ตัวนี้คือนิกายที่เราเรียนๆกันในหนังสือทั่วๆไปครับ ที่ว่าศาสนจักรแห่งคอนสแตนติโนเปิลแยกกันกับศาสนจักรแห่งโรมในปีค.ศ.1054 นั่นน่ะแหละ
มีจารีตไบแซนไทน์เป็นจารีตพิธีกรรมหลักของศาสนจักร ไม่มีผู้นำศาสนจักรที่มีอำนาจสูงสุด ปกครองกันเองแต่ให้เป็นหนึ่งเดียวกันและให้เกียรติพระอัยกาแห่งคอนสแตนติโนเปิลมากที่สุด(ใช้หลัก Primus Inter Pares สูงสุดท่ามกลางเท่าเทียม)โดยยกท่านเป็น "พระอัยกาสากล" (Ecumenical Patriarch)
มี 15 ศาสนจักรที่ปกครองอิสระ แต่ศาสนจักรที่มีพระอัยกาปกครอง มีเพียง 9 ศาสนจักรเท่านั้น อันได้แก่ คอนสแตนติโนเปิล อันติออก เยรูซาเล็ม อเล็กซานเดรีย บัลแกเรีย จอร์เจีย เซอร์เบีย รัสเซียและโรมาเนีย
ส่วนที่ปกครองอิสระแต่ไม่ได้มีพระอัยกาเป็นผู้นำได้แก่ ไซปรัส กรีซ อัลแบเนีย ดินแดนเช็คและสโลวาเกีย โปแลนด์และอเมริกา รวมแล้ว 15 พอดีครับ
ศาสนจักรนี้แตกหักกับศาสนจักรแห่งโรมในหลายๆเรื่องแต่เมนหลักเลยจะมีอยู่สองเรื่องครับ พอเล่าย่อๆได้ดังต่อไปนี้
1.คำว่า "Fillioque" (พระบุตร) - ในหลักข้อเชื่อไนเซียหรือบทแสดงความเชื่อที่คริสตชนตะวันตกและตะวันออกท่องกัน จะในพิธีหรือแค่อ่านผ่านตาก็แล้วแต่ ซึ่งหลักข้อเชื่อไนเซียที่เราเห็นกันนั้นสำเร็จเป็นรูปร่างเมื่อสภาสังคายนาสากลแห่งคอนสแตนติโนเปิลครั้งที่ 1 ค.ศ.381 โดยเพิ่มส่วนของพระจิตเข้าไป ตรงส่วนพระจิตเจ้านี่ล่ะครับจะมีกล่าวไว้ว่า
"ข้าพเจ้าเชื่อในพระจิต พระเจ้าผู้ทรงบันดาลชีวิต ทรงเนื่องมาจากพระบิดา (และพระบุตร) "
คงคุ้นๆกันไม่มากก็น้อย โดยเฉพาะชาวคาทอลิกจะคุ้นเป็นพิเศษเพราะท่องอยู่ทุกอาทิตย์ตอนมิสซา แต่แอดอยากจะบอกว่าของเดิมน่ะ มันไม่มีคำว่า "และพระบุตร" ใส่เอาไว้หรอกครับ ทางศาสนจักรตะวันตก(โรม)เพิ่มลงไปจากของเดิมอย่างเป็นทางการครั้งแรกเมื่อครั้งสภาสงฆ์แห่งโตเลโดครั้งที่ 3 ค.ศ.589 การกระทำนี้เป็นอะไรที่ทางตะวันออกรับไม่ได้อย่างถึงที่สุดเลยครับเพราะเชื่อว่าเป็นการบิดเบือนคำสอนเดิมและเปลี่ยนแปลงหลักข้อเชื่อโดยพลการ เลยเป็นหนึ่งในเหตุสำคัญที่สองศาสนจักรแยกกัน
(เผื่อใครสงสัย):แต่ถ้าถามว่า อ้าว แบบนี้ก็เท่ากับโรมนึกอยากจะเปลี่ยนก็เปลี่ยนตามใจชอบหรือไม่? ก็ต้องขอตอบว่า "ไม่" ครับ มันมีการตีความว่าพระจิตมาจากทั้งพระบิดา "และพระบุตร" มาตั้งแต่สมัยปิตาจารย์ยุคแรกๆแล้วล่ะครับ โดยส่วนใหญ่มักเป็นปิตาจารย์ตะวันตกเช่นนักบุญออกัสตินหรือนักบุญแอมโบรสแห่งมิลาน เป็นต้น และการใส่เพิ่มไปตอนสภาสงฆ์แห่งโตเลโดนี้ ก็เป็นการช่วยเพิ่มความเข้าใจเกี่ยวกับเรื่องพระจิตอันทำให้ชาววิสิกอธในสเปนกลับใจออกจากลัทธิอาเรียน(ปฏิเสธพระตรีเอกนุภาพ)มาสู่คริสตศาสนจักรหลักได้ในที่สุดครับ
2.Papal Primacy หลักสังฆราชาแห่งโรมนี่แลที่เป็นหนึ่ง - คริสตศาสนายุคแรกจะมีศูนย์กลางอยู่ห้าแห่งที่เรียกกันว่า "Pentarchy" มีโรม คอนสแตนติโนเปิล อันติออก เยรูซาเล็มและอเล็กซานเดรีย ทางตะวันตกเลยถือพระสันตะปาปาแห่งโรมเป็นหนึ่งและมีอำนาจสูงสุดโดยสืบมาจากนักบุญเปโตร
ส่วนทางตะวันออก ไม่เอา เราจะถือหลักสูงสุดท่ามกลางเท่าเทียม ให้พระสันตะปาปามีเกียรติสุด(เป็นที่หนึ่งนั่นล่ะ)แต่ไม่ให้มีอำนาจสูงสุด ไปๆมาๆเริ่มลามมาที่ศาสนจักรแห่งโรมและคอนสแตนติโนเปิลชิงกันเป็นใหญ่ พอหลายๆอย่างชักหนักเข้าเลยแยกกันซะ โดยศาสนจักรแห่งโรมเรียกตนเองว่าคาทอลิก ส่วนศาสนจักรแห่งคอนสแตนติโนเปิลเรียกตนเองว่าออร์โธด็อกซ์
และนั่นคือสาเหตุโดยสรุปครับ เรื่อง Papal Primacy นี่แอดว่าทั้งซับซ้อนทั้งยาวและเกี่ยวกับการเมืองเสียมากกว่า ถ้ามีเวลาอาจจะกล่าวในครั้งหน้านะครับ
+++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++++
เอาล่ะพอแล้ว มาทางอีกด้านหนึ่งกันบ้างดีกว่ากับศาสนจักร "ออเรียนทัล" ออร์โธด็อกซ์ (Oriental Orthodoxy) อันนี้จะเป็นอีกออร์โธด็อกซ์หนึ่ง แม้ใช้ชื่อนี้เหมือนกันแต่ก็ไม่เหมือนกันกับอีสเทิร์นออร์โธด็อกซ์นะครับ เพราะเป็นเพียงชื่อเรียกเอกภาพของศาสนจักรต่างๆที่ไม่ยอมรับสภาสังคายนาสากลแห่งชาลซีดอน ค.ศ.451 ยอมรับเพียงสภาสามครั้งแรกก่อนหน้าชาลซีดอนเท่านั้น มี 6 ศาสนจักรที่ปกครองอิสระ มีวัฒนธรรม ภาษา จารีตพิธีกรรมของตัวเองและต่างก็มีประมุขของตนเอง ไม่มีอำนาจก้าวก่ายซึ่งกันและกัน ประมุขแต่ละศาสนจักรไม่ได้มีอำนาจสูงสุดหรือได้รับเกียรติสูงสุดเหนือหรือมีต่อศาสนจักรอื่นในเครือเดียวกัน อันได้แก่
️
1.ศาสนจักรคอปติกออร์โธด็อกซ์แห่งอเล็กซานเดรีย
จารีตพิธีกรรม:อเล็กซานเดรีย-จารีตคอปติก
ประมุขศาสนจักร:โป๊ปทาวาดรอสที่ 2
ศูนย์กลาง:เมืองอเล็กซานเดรียและไคโร ประเทศอียิปต์
️
2.ศาสนจักรซีรีแอกหรือซีเรียออร์โธด็อกซ์แห่งอันติออก
จารีตพิธีกรรม:ซีเรียตะวันตก
ประมุขศาสนจักร:พระอัยกา มอร์ อิกเนเชียส เอเฟร็มที่ 2
ศูนย์กลาง:กรุงดามัสกัส ประเทศซีเรีย
️
3.ศาสนจักรเอธิโอเปียออร์โธด็อกซ์เตวาฮีโด
จารีตพิธีกรรม:อเล็กซานเดรีย-จารีตกีเอซ
ประมุขศาสนจักร: อาบูนาหรือพระอัยกามาธีอัส
ศูนย์กลาง:กรุงแอดดิส อบาบา ประเทศเอธิโอเปีย
️
4.ศาสนจักรเอริเทรียออร์โธด็อกซ์เตวาฮีโด
จารีตพิธีกรรม:อเล็กซานเดรีย-จารีตกีเอซ
ประมุขศาสนจักร: (ยังมีปัญหาภายในกันอยู่ ตำแหน่งเลยยังว่างอยู่ ณ ตอนนี้)
ศูนย์กลาง:กรุงแอสมารา ประเทศเอริเทรีย
️ ️
5.ศาสนจักรอัครทูตอาร์เมเนีย จารีตพิธีกรรม:อาร์เมเนีย
แบ่งเป็นสองสังฆสำนักได้แก่
- สังฆสำนักแม่แห่งเอตชไมอัดซินอันศักดิ์สิทธิ์ ประมุข:คาทอลิกอสคาเรคินที่ 2
ศูนย์กลาง:เมืองวาการ์ชาพัต ประเทศอาร์เมเนีย
- สังฆสำนักอันศักดิ์สิทธิ์แห่งซิลีเซีย ประมุข:คาทอลิกอสอรามที่ 1 แห่งซิลิเซีย อันนี้เขาตั้งตอนชาวอาร์เมเนียอพยพมาอยู่แถบซิลิเซียตอนโดนเติร์กบุกจนต่อมามีราชอาณาจักรซิลิเซียขึ้นมานั่นแหละครับ ผู้สนใจเรื่องครูเสดคงจะทราบอาณาจักรนี้กันดี
ศูนย์กลาง:เมืองแอนตีลิอัส ประเทศเลบานอน
️
6.ศาสนจักรมาลานคาร่าออร์โธด็อกซ์ซีเรีย
จารีตพิธีกรรม:ซีเรียตะวันตก-จารีตมาลานคาร่า
ประมุขศาสนจักร:คาทอลิกอสบาเซลิออส มาร์ โธมา ปอลลูสที่ 2
ศูนย์กลาง:เมืองคอตตายัม รัฐเกรละ ประเทศอินเดีย
แล้วแยกไปทำไมกันล่ะ? คืองี้ครับทางออเรียนทัลออร์โธด็อกซ์เชื่อกันว่าสภาสังคายนาแห่งชาลซีดอนซึ่งประชุมกันเพื่อจัดการกับคำสอนนอกรีตโมโนฟีไซต์(Monophysite)ของยูตีเชส บาทหลวงในคอนสแตนติโนเปิลองค์หนึ่ง(พระคริสต์มีธรรมชาติเดียวคือธรรมชาติของความเป็นพระเจ้าแต่ไม่มีธรรมชาติของความเป็นมนุษย์)เนี่ยว่าเป็นสภา"การเมือง"ครับ พระสันตะปาปาแห่งโรมดูจะเคลมอำนาจเหนือศาสนจักรอื่น อีกทั้งจักรพรรดิไบแซนไทน์ก็เข้ามายุ่มย่ามกับศาสนามากไปและยังมากล่าวหาศาสนจักรออเรียนทัลฯว่าเป็นพวกเดียวกับยูตีเชส นอกรีตเหมือนกัน ทางศาสนจักรออเรียนทัลฯเลยไม่ขออยู่ร่วมกับศาสนจักรแบบนี้อีกต่อไป แยกออกไปดีกว่านั่นเองครับ
ส่วนทางเขานั้นเป็นโมโนฟีไซต์จริงตามคำกล่าวหาหรือไม่นั้น ทางนั้นเขาก็จะบอกว่า "ไม่" ครับ แต่กระนั้นเขาก็ไม่ได้ยึดว่าพระคริสต์มีสองธรรมชาติเหมือนที่คริสตชนนิกายอื่นเชื่อ หากแต่เขายึดในคำนิยามธรรมชาติพระคริสต์ตามนักบุญซีริลแห่งอเล็กซานเดรียว่าพระเยซูมีความเป็นพระเจ้าและความเป็นมนุษย์มารวมกันเป็นธรรมชาติเดียวโดยไม่แยกจากกันที่เรียกกันว่า "มีอาฟีไซต์" (Miaphysite -ใครที่เล่นเกม Crusader Kings 2 ก็น่าจะผ่านตากันมาบ้างแหละนะ) ซึ่งมันต่างกับโมโนฟีไซต์นะครับ ลองอ่านดูดีๆ แต่ก็เพราะคำว่า"ธรรมชาติเดียว"นี่ล่ะครับ ที่อาจทำให้จักรพรรดิไบแซนไทน์เกิดทรงพระ Triggered กล่าวหาพวกเขาเป็นโมโนฟีไซต์และมาไล่ล่าพวกเขาในภายหลังก็เป็นได้
หวังว่าคงจะทำให้ทุกท่านสามารถแยกความแตกต่างของสองนิกายนี้ได้และเข้าใจกันไม่มากก็น้อยนะครับ
/AdminMichael
CR. : https://www.facebook.com/HistoryofChristianitybothWestandEast/photos/a.1674135972858011/1914153002189639/?type=3