สวัสดีค่ะ สำหรับคุณแม่มือใหม่ทุกคน การเลี้ยงลูกด้วย “น้ำนมแม่” ถือว่าเป็นสิ่งสำคัญต่อทารกมาก ๆ แต่เราเชื่อว่าคุณแม่หลายคนทั้งที่เพิ่งคลอด หรือกำลังใกล้คลอดเองก็ตามที คงมีความกังวลอยู่ไม่น้อย เกี่ยวกับเรื่องการให้นมลูก เช่น กลัวว่าน้ำนมจะออกน้อยกว่าปกติ หรือกลัวว่าน้ำนมที่ออกมาจะไม่มีสารอาหารเพียงพอต่อความต้องการของลูก

สำหรับคุณแม่ที่กำลังมองหาวิธีเพิ่มน้ำนมอยู่ วันนี้เราก็มีเคล็ดลับดี ๆ มาบอกกันด้วย แต่ก่อนอื่นเรามาดูความสำคัญของน้ำนมที่มีต่อลูกน้อยกันค่ะ

“น้ำนมแม่” คือสุดยอดอาหารที่ดีที่อุดมไปด้วยสารอาหารที่จำเป็นต่อลูกน้อยหลายด้าน โดยเฉพาะช่วงหลังคลอดไปจนถึง 6 เดือนแรกถือว่าเป็นช่วงเวลาสำคัญที่สุด เพราะน้ำนมแม่จะส่งผลโดยตรงต่อพัฒนาการด้านการเจริญเติบโตด้านร่างกาย สมอง รวมไปถึงน้ำนมแม่ยังมีส่วนช่วยในเรื่องของการสร้างภูมิต้านทานในทารก และเพื่อให้ทารกมีสุขภาพที่ดีเติบโตสมวัยแล้ว หลังจาก 6 เดือนแล้วคุณแม่อาจจะให้อาหารเสริมอื่น ๆ ควบคู่ไปด้วย จนกว่าลูกน้อยจะอายุครบ 2 ปี หรือนานกว่านั้นก็ได้ค่ะ

ในน้ำนมแม่ประกอบไปด้วยสารอาหารที่เป็นประโยชน์มากมาย ที่จะช่วยสร้างภูมิคุ้มกันต่าง ๆ ให้กับทารก ดังนี้

• ลดความเสี่ยงต่อโรคภัยไข้เจ็บที่จะเกิดกับทารก
• ช่วยสร้างความสมบูรณ์ของร่างกาย และสติปัญญา
• การที่ทารกได้รับน้ำนมจากแม่โดยตรง จะช่วยรักษาความสัมพันธ์ที่แน่นแฟ้นระหว่างแม่กับลูก
• อัตราการเสียชีวิตของทารกที่กินนมแม่ จะน้อยกว่าทารกที่ไม่ได้กินนมแม่

น้ำนมแม่เกิดขึ้นได้อย่างไร

- กระบวนการหลั่งน้ำนมของคุณแม่เกิดขึ้นจากการทำงานประสานกันระหว่างปัจจัยทางสรีระวิทยา และอารมณ์
- น้ำนมแม่เกิดจากการทำงานร่วมกันของฮอร์โมนหลายชนิด
- ฮอร์โมนที่เชื่อว่ามีผลต่อการสร้างน้ำนมมากที่สุด คือ Prolactin และเมื่อหลังคลอดลูก ระดับฮอร์โมน Progesterone (ฮอร์โมนที่ทำงานร่วมกับฮอร์โมนเอสโตรเจนเพื่อให้ร่างกายของผู้หญิงทำงานเป็นปกติ และพร้อมสำหรับการตั้งครรภ์) จะลดต่ำลง ทำให้การสร้างน้ำนมเริ่มต้นขึ้น (Lactogenesis II) โดยการทำงานร่วมกันของสมอง ทำให้ระดับ Prolactin เพิ่มสูงขึ้น จนทำให้ให้มีการสร้างน้ำนม หลังจากนั้นระดับ Prolactin จะลดลงเรื่อย ๆ
- การเพิ่มขึ้นของระดับ Prolactin มีความจำเป็นในการเพิ่มปริมาณน้ำนม

และเพื่อเป็นการเพิ่มปริมาณของน้ำนมให้เพียงพอกับลูกในแต่ละวัน คุณแม่จึงต้องหมั่นดูแลดูตัวเองอยู่เสมอ หนึ่งในเรื่องสำคัญก็คือเรื่องของอาหารที่รับประทาน ต้องใส่ใจกับการเลือกทานอาหารการกินให้มาก ทีนี้ก็มาถึงคำถามสำคัญที่คุณแม่อยากรู้แล้วใช่ไหมล่ะคะ ว่าเราควรจะรับประทานอาหารอย่างไรในช่วงระหว่างที่เรากำลังให้นมลูกน้อย ไม่ต้องกังวลค่ะ เพราะวันนี้เราก็มีเคล็ดลับดี ๆ มาฝากกัน ดังนั

เคล็ดลับการทานอาหารเพิ่มน้ำนม และให้ได้น้ำนมคุณภาพเพียงพอกับความต้องการของลูกน้อย

• เพิ่มปริมาณเนื้อสัตว์ และอาหารที่ทดแทนเนื้อสัตว์ โดยเน้นสารอาหารประเภทโปรตีน เช่น รับประทานไข่ให้ได้วันละ 1 ฟอง หรือรับประทานนมไขมันต่ำ 3 แก้ว
• กินอาหารจำพวกธัญพืชให้ได้ประมาณร้อยละ 40 ของปริมาณอาหารที่ได้รับต่อวัน ธัญพืชที่ควรทาน ได้แก่ ข้าวกล้อง, ขนมปังโฮลวีต, แป้งไม่ขัดสี เพราะในอาหารจำพวกธัญพืช เต็มไปด้วยสารอาหารที่เป็นประโยชน์ อาทิ Beta Glucan ซึ่งจะช่วยเพิ่มการหลั่งของน้ำนมได้ค่ะ
• รับประทานผักและผลไม้หลากสีเป็นประจำ
• รับประทานไขมันดีที่มีคุณภาพ เพราะไขมันจะช่วยทำให้ร่างกายดูดซึมวิตามิน สำหรับไขมันที่มีคุณภาพ เช่น ไขมันจากพืช ซึ่งวันหนึ่งคุณแม่ควรได้รับไขมันทั้งหมดไม่เกิน 6 ช้อนชาเท่านั้นค่ะ

นอกจากการรับประทานอาหารที่มีประโยชน์แล้ว พฤติกรรมการรับประทานอาหารก็มีส่วนสำคัญเช่นกัน คุณแม่ต้องพยายามหมุนเวียนรับประทานอาหารให้หลากหลายครบทั้ง 5 หมู่ ทานอาหารที่สดใหม่ ปรุงสุก หลีกเลี่ยงการทานอาหารรสจัด เพราะอาหารรสจัดนอกจากจะทำให้คุณแม่ท้องเสียแล้ว ทารกยังมีโอกาสที่จะท้องเสียตามไปด้วยนะคะ

และที่สำคัญคือ คุณแม่อย่าลืมดื่มน้ำสะอาดให้ได้อย่างน้อย 8 แก้วต่อวัน ยิ่งเป็นน้ำอุ่นด้วยก็จะยิ่งดีเลยค่ะ เพราะน้ำอุ่นจะช่วยทำให้ร่างกายอบอุ่น กระตุ้นการหมุนเวียนของเลือดได้ดีกว่าการดื่มน้ำเย็น และยังเป็นการช่วยเข้าไปกระตุ้นน้ำนมให้ไหลได้ดีขึ้นอีกทางหนึ่ง แนะนำให้คุณแม่ดื่มน้ำอุ่นก่อนให้นมลูกทุกครั้ง เพื่อให้น้ำนมไหลดียิ่งขึ้นค่ะ

อีกวิธีที่จะช่วยกระตุ้นการหลั่งของน้ำนมได้ ก็คือการเลือกทานอาหารหรือทานสมุนไพรที่มีรสร้อน หรือสมุนไพรมีคุณสมบัติในการช่วยเพิ่มการไหลเวียนเลือด เพราะจะทำให้อวัยวะต่าง ๆ ในร่างกายของคุณแม่ทำงานได้ดีขึ้น และยังส่งผลต่อการหลั่งน้ำนมของคุณแม่ได้อีกด้วย

สำหรับเมนูอาหารยอดนิยมสำหรับคุณแม่ เช่น แกงเลียง นอกจากจะช่วยให้ร่างกายคุณแม่หลังคลอดแข็งแรงและฟื้นตัวเร็วขึ้นแล้ว ยังเต็มไปด้วยพืชสมุนไพร เช่น ฟักทอง, ใบแมงลัก ซึ่งเป็นพืชที่มีประโยชน์ เมื่อทานแล้วจะช่วยเรียกน้ำนมของคุณแม่ได้เป็นอย่างดี นอกจากนี้อาหารที่มีส่วนผสมของสมุนไพรที่มีรสร้อน เช่น ขิง รวมไปถึงผักที่มีลักษณะกรอบ แข็ง อย่างเช่น ผักกาด, กะหล่ำปลี, บร๊อกโคลี และแครอต เมื่อนำผักเหล่านี้มาปรุงอาหารให้เพิ่มสมุนไพรรสร้อนเข้าไปด้วย เมื่อทานแล้วก็จะยิ่งช่วยทำให้ระบบย่อยอาหารทำงานได้ดี อีกทั้งร่างกายยังดูดซึมอาหารไปใช้ได้มากยิ่งขึ้นด้วย