อนัตตา ความไม่ใช่ตัวตน

พระพุทธเจ้าตรัสสอนว่า สิ่งที่ดี สิ่งที่ประเสริฐ สิ่งที่นำพ้นทุกข์ ล้วนเป็นของที่พบได้ยากมากในโลก มนุษย์เกิดยาก เกิดในที่เหมาะแก่การเรียนรู้และปฏิบัติยาก ได้พบพระพุทธศาสนายาก ได้ฟังธรรมยาก ฟังแล้วจำได

พระพุทธเจ้า “ไม่ได้” แบ่งฌานเป็นสองแบบว่า ฌานฤาษี กับ ฌานพุทธ ตามที่ภายหลังบางสายพูดกัน แต่ ทรงแยก “วิธีใช้ฌาน” และ “ผลที่เกิดจากฌาน” ว่าเป็นแบบโลกีย์ หรือโลกุตระ