ผมเป็นคนหนึ่งที่ไม่โอเคเลยกับระบบราชการที่เป็นอยู่ แต่เลือกที่จะอยู่ต่อไปเพื่ออนาคตในระยะยาว เท่าที่รับราชการมาหลายปีพอจะมองเห็นปัญหาซึ่งเป็นความเลวร้ายภายในระบบได้หลาย ๆ ข้อ เช่น
1. ผู้บริหารหลายคนมองหน่วยงานเป็นเซฟโซนของตัวเองที่จะบริหารจัดการอะไรก็ได้ตามแต่ใจต้องการ บางคนถึงกับไม่ยอมให้หน่วยงานก้าวหน้าเพียงเพราะไม่ต้องการให้เก้าอี้โดดเด่นจนมีใครต่อใครอยากมาครองเก้าอี้แทน
2. หัวหน้างานหรือระดับผู้อำนวยการหลายคนมักไม่ให้อิสระในความคิดแก่ลูกน้องแม้กระทั่งสำนวนภาษาที่ใช้ในหนังสือราชการ หนังสือทุกฉบับที่ออกจากกรมกองเลยเหมือนเป็นหนังสือของหัวหน้างานหรือผู้อำนวยการคนนั้น ๆ ทำให้ลูกน้องไม่เกิดความกระตือรือร้นที่จะคิดเปลี่ยนแปลงหรือสร้างสรรค์อะไรใหม่ ๆ เพราะคิดค้นอะไรไปเขาก็ไม่เอาด้วย
3. คนที่ไม่ทำงานตามตัวชี้วัดแต่เน้นติดตามผู้บริหารมักมีอะไรดี ๆ เกินหน้าเกินตาเพื่อน ๆ ที่เข้ามาพร้อม ๆ กันเสมอ เผลอ ๆ จะแซงหน้ารุ่นพี่
4. อย่าคิดว่าผู้บริหารจะคิดทำอะไรเพื่อลูกน้องขนาดนั้น อย่างเก่งก็แจกของตอนปีใหม่ แต่เรื่องสวัสดิการความเป็นอยู่อื่น ๆ ทนได้ก็ทน ทนไม่ได้ก็ย้ายไปอยู่หน่วยงานอื่นซะ
5. ยิ่งหน่วยงานมีขนาดใหญ่เท่าไหร่ โอกาสที่ผู้บริหารจะมองเห็นความสามารถของเรายิ่งมีริบหรี่ การพยายามปล่อยของดีบ่อย ๆ เพื่อให้เขามองเห็น เผลอ ๆ จะทำให้หัวหน้าและเพื่อนร่วมงานหมั่นไส้ เพราะคนส่วนใหญ่ของหน่วยงานไม่ใช่พวกมีไฟในการทำงานขนาดนั้น
6. การวิพากษ์วิจารณ์กันตรง ๆ ในสังคมราชการเป็นสิ่งไม่พึงกระทำ ต่อให้คน ๆ นั้นจะห่วยแตกจริง ๆ และใครต่อใครจะคิดแบบนั้นก็ตาม แต่ถ้ามีใครสักคนเป็นคนเริ่มวิพากษ์วิจารณ์ ที่เหลือจะนิ่ง ๆ เฉย ๆ ไม่ร่วมด้วย กลายเป็นเราสดเกินออกตัวล้อฟรีไปคนเดียว
7. ภาพลักษณ์ของหน่วยงานมักดูดีเกินจริงไปมาก ทั้ง ๆ ที่ผลสัมฤทธิ์ของงานมีน้อย หรือไม่ก็ไม่คุ้มค่าที่จะเอาเงินงบประมาณแผ่นดินไปถลุง
8. บางหน่วยงานมีภารกิจงานที่ซ้ำซ้อนกันอย่างน่าเกลียดน่าชัง แต่ยุบหรือควบรวมไม่ได้ เพราะอัตราของอธิบดีจะหายไป และข้าราชการในสังกัดนั้นจะลำบาก
9. การมีเงินเพิ่มพิเศษของบางหน่วยงาน แต่ไม่มีการกำหนดมาตรฐานการเข้าสู่ตำแหน่งหลักที่จะได้เงินเพิ่ม เช่น ประสบการณ์ในการทำงานที่เกี่ยวกับตำแหน่ง หรือวุฒิการศึกษา ทำให้เป็นบ่อเงินบ่อทองของเหล่านักขุดทองซึ่งไม่มีปัญญาอยู่หน่วยงานเดิมได้ โอนย้ายเข้ามาเหมือนดอกเห็ด บางตำแหน่งเป็นตำแหน่งที่มีภารกิจงานในการบังคับใช้กฎหมาย แต่คนที่โอนมาจบประมงหรือคหกรรมก็มี ถามว่าทำงานได้ไหม? ก็ไม่ แล้วหน่วยงานจะทำงานกันยังไง
10. บางหน่วยงานตั้งขึ้นมาแบบให้รับภารกิจพิชิตฟ้าคร่าแผ่นดิน ค่าตอบแทนสูง ยิ่งใหญ่มาก แต่ตั้งแต่ก่อตั้งขึ้นมาจนถึงบัดนี้ ไม่เคยมีผลงานอะไรที่เป็นชิ้นเป็นอัน
ความเลวร้ายของระบบราชการ
1. ผู้บริหารหลายคนมองหน่วยงานเป็นเซฟโซนของตัวเองที่จะบริหารจัดการอะไรก็ได้ตามแต่ใจต้องการ บางคนถึงกับไม่ยอมให้หน่วยงานก้าวหน้าเพียงเพราะไม่ต้องการให้เก้าอี้โดดเด่นจนมีใครต่อใครอยากมาครองเก้าอี้แทน
2. หัวหน้างานหรือระดับผู้อำนวยการหลายคนมักไม่ให้อิสระในความคิดแก่ลูกน้องแม้กระทั่งสำนวนภาษาที่ใช้ในหนังสือราชการ หนังสือทุกฉบับที่ออกจากกรมกองเลยเหมือนเป็นหนังสือของหัวหน้างานหรือผู้อำนวยการคนนั้น ๆ ทำให้ลูกน้องไม่เกิดความกระตือรือร้นที่จะคิดเปลี่ยนแปลงหรือสร้างสรรค์อะไรใหม่ ๆ เพราะคิดค้นอะไรไปเขาก็ไม่เอาด้วย
3. คนที่ไม่ทำงานตามตัวชี้วัดแต่เน้นติดตามผู้บริหารมักมีอะไรดี ๆ เกินหน้าเกินตาเพื่อน ๆ ที่เข้ามาพร้อม ๆ กันเสมอ เผลอ ๆ จะแซงหน้ารุ่นพี่
4. อย่าคิดว่าผู้บริหารจะคิดทำอะไรเพื่อลูกน้องขนาดนั้น อย่างเก่งก็แจกของตอนปีใหม่ แต่เรื่องสวัสดิการความเป็นอยู่อื่น ๆ ทนได้ก็ทน ทนไม่ได้ก็ย้ายไปอยู่หน่วยงานอื่นซะ
5. ยิ่งหน่วยงานมีขนาดใหญ่เท่าไหร่ โอกาสที่ผู้บริหารจะมองเห็นความสามารถของเรายิ่งมีริบหรี่ การพยายามปล่อยของดีบ่อย ๆ เพื่อให้เขามองเห็น เผลอ ๆ จะทำให้หัวหน้าและเพื่อนร่วมงานหมั่นไส้ เพราะคนส่วนใหญ่ของหน่วยงานไม่ใช่พวกมีไฟในการทำงานขนาดนั้น
6. การวิพากษ์วิจารณ์กันตรง ๆ ในสังคมราชการเป็นสิ่งไม่พึงกระทำ ต่อให้คน ๆ นั้นจะห่วยแตกจริง ๆ และใครต่อใครจะคิดแบบนั้นก็ตาม แต่ถ้ามีใครสักคนเป็นคนเริ่มวิพากษ์วิจารณ์ ที่เหลือจะนิ่ง ๆ เฉย ๆ ไม่ร่วมด้วย กลายเป็นเราสดเกินออกตัวล้อฟรีไปคนเดียว
7. ภาพลักษณ์ของหน่วยงานมักดูดีเกินจริงไปมาก ทั้ง ๆ ที่ผลสัมฤทธิ์ของงานมีน้อย หรือไม่ก็ไม่คุ้มค่าที่จะเอาเงินงบประมาณแผ่นดินไปถลุง
8. บางหน่วยงานมีภารกิจงานที่ซ้ำซ้อนกันอย่างน่าเกลียดน่าชัง แต่ยุบหรือควบรวมไม่ได้ เพราะอัตราของอธิบดีจะหายไป และข้าราชการในสังกัดนั้นจะลำบาก
9. การมีเงินเพิ่มพิเศษของบางหน่วยงาน แต่ไม่มีการกำหนดมาตรฐานการเข้าสู่ตำแหน่งหลักที่จะได้เงินเพิ่ม เช่น ประสบการณ์ในการทำงานที่เกี่ยวกับตำแหน่ง หรือวุฒิการศึกษา ทำให้เป็นบ่อเงินบ่อทองของเหล่านักขุดทองซึ่งไม่มีปัญญาอยู่หน่วยงานเดิมได้ โอนย้ายเข้ามาเหมือนดอกเห็ด บางตำแหน่งเป็นตำแหน่งที่มีภารกิจงานในการบังคับใช้กฎหมาย แต่คนที่โอนมาจบประมงหรือคหกรรมก็มี ถามว่าทำงานได้ไหม? ก็ไม่ แล้วหน่วยงานจะทำงานกันยังไง
10. บางหน่วยงานตั้งขึ้นมาแบบให้รับภารกิจพิชิตฟ้าคร่าแผ่นดิน ค่าตอบแทนสูง ยิ่งใหญ่มาก แต่ตั้งแต่ก่อตั้งขึ้นมาจนถึงบัดนี้ ไม่เคยมีผลงานอะไรที่เป็นชิ้นเป็นอัน