[CR] kfctherevieWER: Jojo Rabbit (2019) สงครามความเดียงสา [spoiled]

[brief] ภายใต้ความตลกร้ายและประเด็นที่หนักหน่วง Jojo Rabbit ทำให้เราเห็นว่า คนเรานั้นยังคงมีความรักและความอ่อนโยนอยู่ลึก ๆ ในหัวใจ แม้สถานการณ์โหดร้ายจะบีบบังคับก็ไม่อาจปั่นทอนความเป็นมนุษย์นี้เช่นนี้ได้ อีกทั้งสงครามและการยื้ออำนาจอันน้อยนิดนั้นย่อมไม่มีค่าและความสวยงามใด ๆ เมื่อเทียบกับความไร้เดียงสาตามวัยของเด็ก ๆ 

.
.
**spoiler alert**
.
.
“เกิดสงครามพันครั้ง เด็กก็ยังสวยงาม เป็นเพียงแค่สงคราม ความเดียงสา..เท่าเดิม” - กล้วยไข่, เฉลียง
.
เชื่อว่าหลายคนอาจเกิดไม่ทันหรือไม่เคยมีโอกาสฟังเพลงนี้ จนถึงทุกวันนี้สารปริศนาในกล้วยไข่ใบนี้ยังคงไม่มีคำตอบที่ชัดเจน และปล่อยให้มีการตีความอันหลากหลาย แต่เพลงท่อนดังกล่าวคงสะกิดใจทุกคนได้ไม่มากก็น้อย เพราะเด็กกับสงครามนั้นเป็นสิ่งอันขัดแย้งกัน แต่ในหน้าประวัติศาสตร์ทั้งสองสิ่งมักปรากฏอยู่ด้วยกันบ่อยครั้งจนถึงทุกวันนี้ นำมาสู่ความสะเทือนใจแก่ผู้พบเห็น
.
หนังที่จะพูดถึงต่อไปนี้ ก็เกี่ยวกับเด็กและสงครามเช่นเดียวกัน ถึงแม้จะเป็นหนังตลกร้าย แต่ก็แฝงความสวยงามและโหดร้ายของชีวิตในยุคที่ย่ำแย่ที่สุดของมนุษยชาติเช่นกัน หนังเรื่องนั้นคือ Jojo Rabbit
.
หลังจากออกฉายในอเมริกามาครึ่งปีและคว้ารางวัลบทภาพยนตร์ดัดแปลงยอดเยี่ยมจากเวทีออสการ์ครั้งล่าสุดได้เดือนกว่า ๆ ผลงานเรื่องล่าสุดของ Taika Waititi ก็ได้เข้าฉายในบ้านเรา (สักที) นี่จึงเป็นโอกาสดีที่จะได้เข้าไปสำรวจเรื่องราวของต่ายน้อยโจโจ้เฉกเช่นเดียวกับผู้ชมในประเทศอื่น ๆ
.
Jojo Rabbit ดัดแปลงจากนวนิยาย Caging Skies ของ Christine Leunens เล่าเรื่องของยุวชนนาซี Jojo (Roman Griffin Davs) ที่คลั่งชาติคลั่งนาซีมากจนมีเพื่อนในจินตนาการเป็น Adolf (Watiti) หรือฮิตเลอร์บ๊องตื้น โจโจ้อาศัยอยู่กับแม่ Rosie (Scarlett Johansson) ที่ฝากเขาให้เข้ายุวชนนาซี Captain K (Sam Rockwell) แต่วันหนึ่งโจโจ้ก็รู้ว่าแม่ของเขาซ่อนเด็กสาวชาวยิวที่ชื่อว่า Elsa (Thomasin McKensie) ไว้ในบ้าน นาซีน้อยอย่างเขาจะรับมือกับเรื่องนี้ยังไงกัน
.
หนังเปิดให้เห็นถึงความกระตือรือร้นของโจโจ้ในฐานะเยาวชนที่กระตือรือร้นในความเป็นนาซีของตัวเอง มีความฝันในการเป็นทหารคนสนิทของท่านผู้นำ จนสร้างเป็นฮิตเลอร์ในจินตนาการขึ้นมา โจโจ้รับอิทธิพลนาซีเข้ามาเนื่องจากมีพ่อผู้ออกรบเพื่อรับใช้ชาติเป็นแบบอย่าง ณ ตอนนั้นโจโจ้ไม่ได้ตระหนักและยังตระหนักไม่ได้ว่า ลัทธินาซีนั้นกระทำความเลวทรามต่อเพื่อนมนุษย์ขนาดไหน เพราะการฝึกการใช้ความรุนแรงในค่ายนั้นถูกปลูกฝังแก่เยาวชน สงครามถูกแปลงให้เป็นเรื่องสนุกสนานในสายตาของเด็ก ๆ  จึงไม่ใช่ความผิดของโจโจ้ที่จะเชื่ออย่างนั้นในขณะนั้น และเขาเองก็เป็นเหยื่อคนหนึ่งจากการล้างสมอง ที่จริงแล้ว ความยึดมั่นในนาซีของโจโจ้แท้จริงดูเป็นเรื่องผิวเผิน เพราะลึก ๆ แล้วในใจของเขาก็มีความเมตตาซ่อนอยู่ เห็นได้จากการที่เขาไม่ฆ่ากระต่ายน้อยระหว่างการฝึกยุวชนนาซี จนถูกตราหน้าว่าขี้ขลาดและเป็น ต่ายน้อยโจโจ้ ในสายตาของเพื่อน ๆ 
.
การที่โจโจ้ได้มาพบกับเอลซาก็ทำให้ความเชื่อของเขาเองถูกท้าทาย โจโจ้พยายามเค้นความเป็นนาซีของตัวเองออกมาเพื่อทำให้เอลซากลัว - ทั้งอ้างว่าชาวเยอรมันนั้นเป็นอารยันที่มีสายเลือดบริสุทธิ์เป็นสีแดงกุหลาบ ใช้คำขู่ต่าง ๆ หรือหาข้อยืนยันว่าพวกยิวนั้นประหลาด - แต่เอลซานั้นก็หาได้กลัวไม่ ความรู้สึกเหนือกว่าของโจโจ้นั้นถูกท้าทายเข้าอย่างจัง นอกจากนี้ ความบ้านาซีของโจโจ้ก็ทำให้โรซี่กังวลจนต้องคอยยั้ง ๆ เอาไว้โดยที่โจโจ้เองไม่รู้ตัว สงครามทางความเชื่อจึงเกิดขึ้น แต่การต่อสู้ครั้งนี้ค่อย ๆ ขัดเกลาให้โจโจ้อ่อนโยนและรู้จักคำว่า “ความรัก” เมื่อความเชื่อที่เขายึดถือมานานย้อนกลับมาคุกคามเขาและครอบครัว ความจริงเกี่ยวกับพ่อที่ถูกเปิดเผย อีกทั้งมีสงครามจริง ๆ มาเยือนหน้าบ้านเขา เมื่อนั้นโจโจ้จึงขว้างเครื่องหมายสวัสดิกะทิ้ง ถีบอดอล์ฟในจินตนาการกระเด็นออกจากหน้าต่าง และออกไปเต้นกับเด็กสาวชาวยิวหลังสงครามจบลง
.
อย่างที่บอกไปว่าเอลซาไม่ได้กลัวการคุกคามของโจโจ้เลย นั้นเป็นเพราะว่าเธอนั้นตัวโตกว่า สูงกว่า รวมถึงผ่านเรื่องเลวร้ายมามากกว่า เธอจึงแหย่ล้อความเป็นนาซีของโจโจ้ได้อย่างง่ายดาย และกลายเป็นคนที่เหนือกว่าจนถึงประตูลับปิดลงและซ่อนเธอไว้หลังผนังนั้น ถึงแม้ภายนอกจะดูแข็งกร้าว แต่ที่จริงเอลซาก็มีความอ่อนไหว ยังโหยหาประสบการณ์แห่งความเป็นเด็กสาว ยังคงกลัวว่าความจะแตกแล้วมีเกสตาโปเข้ามาลากเธอออกไป วันหนึ่ง เมื่อมีเจ้าหน้าที่เกสตาโป (Stephen Merchant) มาตรวจค้นบ้านของโจโจ้ แทนที่จะหลบซ่อน เอลซ่ากลับสวมรอยเป็นพี่สาวที่เสียชีวิตไปแล้วของโจโจ้ ไฮล์ฮิตเลอร์และตอบคำถามพวกนาซี สำหรับผม ตอนนั้นเองคือตอนที่เอลซาได้หลุดพ้นจากห้องลับหลังผนัง  เพราะเธอเอาตัวเองมาเสี่ยงและฝืนใจกล่าวไฮล์เพื่อที่จะปกป้องตัวเธอเองและปกป้องโจโจ้จากอันตรายครั้งนี้ แต่เอลซานั้นเป็นอิสระอย่างแท้จริงเมื่อสงครามจบลง และชวนอดีตยุวชนนาซีเต้นหน้าบ้านที่เธออาศัยหลบภัย
.
นอกจากตัวละครโจโจ้และเอลซาแล้ว ตัวละครรอบข้างก็น่าสนใจไม่แพ้กัน ตัวละครแรกคือ โรซี่ แม่ของโจโจ้ ที่แม้ภายนอกจะดูเข้มแข็งขนาดไหน แต่เธอเป็นคนที่ต้องจัดการและแบกรับทุกสิ่ง โดยเฉพาะความกลัวในเรื่องต่าง ๆ ทั้งเรื่องที่ซ่อนคนยิวไว้ในบ้าน เรื่องปฏิบัติการลับต่อต้านนาซีที่เธอทำ หรือเรื่องความปลอดภัยของโจโจ้ อีกทั้งโรซี่ยังเป็นคนที่สอนให้โจโจ้รู้จักนิยามของความรัก ทั้งผ่านการสั่งสอนและผ่านการกระทำต่าง ๆ แม้ว่าจะมีหลุดโมโหไปบ้าง แต่โรซี่ก็รู้จักขอโทษความผิดพลาดของตัวเองด้วยท่าทีที่เป็นมิตร ค่อย ๆ ทำให้ลูกชายนาซีของเธอลดท่าทีแข็งกร้าวลง ถือว่าเธอทำหน้าที่ของตัวเองได้ดีที่สุดแล้วในสถานการณ์แบบนั้น และเป็นเรื่องน่าใจสลายที่ - ตอนจุดวิกฤตของเรื่อง - เท้าของเธอจะลอยขึ้นมา ไม่มีโอกาสได้ออกลวดลายหรือเต้นอีกต่อไป
.
ส่วนผู้กองเค ผู้คุมฝึกของโจโจ้ แม้ว่าโจโจ้จะไม่ใช่ลูกใช่หลานแท้ ๆ ของเขา (มิหนำซ้ำยังพาให้เขาเจอเรื่องเดือดร้อนตามไปด้วย) แต่ผู้กองเคก็รักโจโจ้มากและเต็มใจเอาชีวิตมาเสี่ยงเพื่อช่วยโจโจ้หลายครั้งจวบจนช่วงสุดท้ายของชีวิต ทำให้เห็นว่าผู้กองเคก็มีความเป็นมนุษย์อยู่ ไม่ได้จางหายไปเหมือนเสียงปืนหรือควันระเบิดในสงคราม อีกหนึ่งสิ่งที่แฝงอยู่ในตัวละครตัวนี้ คือ ความเป็นเกย์ อันเป็นเรื่องที่ยอมรับไม่ได้ในสังคมนาซี แม้พฤติกรรมท่าทางจะหลุดออกมาบ้าง แต่เขาก็ต้องพยายามซ่อนตัวตนเอาไว้ ไม่อย่างนั้นแล้วก็ต้องไปลงเอยที่ลานแขวนคอ ไม่ต่างจากชาวยิวหรือกลุ่มคอมมิวนิสต์ที่ถูกล่าแม่มดอย่างไร้ปราณี
.
อีกตัวละครหนึ่งคือ Yorki (Archie Yates) ที่ถึงแม้จะออกมาไม่มากแต่ก็สร้างสีสันและความน่ารักได้มาก ยอร์กี้เป็นเพื่อนของโจโจ้ที่ได้ออกไปรบในวัย 11 ขวบ ถึงจะถูกปลูกฝังมาให้จงเกลียดจงชังชาวยิว แต่นั่นก็ดูจะไม่ใช่เรื่องที่เขาจะให้ความสนใจมากนัก เห็นได้จากการที่ยอร์กี้ดีใจที่โจโจ้มีความรัก แม้ว่าจะรู้ทั้งรู้ว่าเด็กสาวคนนั้นจะเป็นยิวก็ตาม นอกจากนี้ ทุกครั้งที่ยอร์กี้ได้พบกับโจโจ้ ทั้งสองก็พูดคุย งอแง หรือบ่นกันตามประสาเด็ก ไม่ใช่มาพูดคุยเรื่องสงครามอย่างเป็นบ้าเป็นหลัง ตัวละครนี้จึงสะท้อนความไร้เดียงสาของเด็กอันเป็นสิ่งที่ควรจะมีตามวัย และเน้นย้ำว่าสงครามก็ไม่อาจหยุดยั้งความเป็นเด็กได้ทั้งหมด
.
และตัวละครที่อาจสร้างความกังวลใจให้ใครหลายคน แน่นอนว่าต้องเป็นฮิตเลอร์ในจินตนาการของโจโจ้ ทุกครั้งทีฮิตเลอร์ออกมาก็พยายามกระตุ้นความเป็นนาซีในตัวของโจโจ้ แต่อำนาจของฮิตเลอร์นั้นอ่อนลง ๆ ในขณะที่ความอ่อนโยนและความรักเพื่อนมนุษย์ในจิตใจของต่ายน้อยโจโจ้เพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ สัมพันธ์กับฉากหลังของหนังที่เยอรมนีใกล้จะแพ้สงคราม และลัทธินาซีพยายามดิ้นครั้งสุดท้ายเพื่อแสดงแสนยานุภาพอันน่ารังเกียจของตน นอกจากนี้ ความติ๊งต๊องบ้าบอของอดอล์ฟไม่ได้ถ่ายทอดเพื่อความตลกร้ายของหนังเท่านั้น แต่ยังเปรียบเป็นความไร้สาระเบื้องหลังความรุนแรงและสงครามต่าง ๆ อันนำไปสู่ความสูญเสีย (ของมนุษยชาติ) ที่เปล่าประโยชน์ 
.
หากใครเคยดู Hunt for the Wilderpeople ผลงานอีกเรื่องของ Waititi มาก่อน จะพบว่า Jojo Rabbit ก็เล่าเรื่องการเติบโตของเด็กชายผ่านสถานการณ์อันไม่ปกติ แต่ต่ายน้อยโจโจ้นั้นมีเนื้อหาและสารที่หนักหน่วงว่า จริงจังกว่า ขมขื่นกว่า แต่หนังก็ใช้ความตลกร้ายได้ถูกจังหวะและไม่มากเกินไปจนเป็นการวาดภาพของนาซีเป็นสีลูกกวาด ซึ่งก็ต้องชม Waititi ที่กำกับและเขียนบทได้แม่นยำและเล่นกับความรู้สึกได้ดีสมราคาออสการ์ ถ้าจะให้ติก็คงจะเป็นรายละเอียด/ภูมิหลังของตัวละครที่ยังขาดไปเล็กน้อยเท่านั้น ส่วนด้านการแสดง ถึงจะเป็นหนังเรื่องแรกของ Davis และ Yates แต่ทั้งสองก็ถ่ายทอดความไร้เดียงสาและเสน่ห์ได้เป็นธรรมชาติได้เก่งมาก และน่าจับตามองเลยทีเดียว ส่วน McKensie ในบทเอลซาก็ถ่ายทอดความน่ารักและความหวาดกลัวที่ซ่อนในแววตาได้ เป็นอีกคนที่น่าจะไปอีกไกลเช่นกัน แต่คนที่ท็อปฟอร์มจริง ๆ คือ Johansson ที่ถึงแม้จะออกน้อยแต่ก็เด่นไม่แพ้กัน และเป็นอีกหนึ่งบทพิสูจน์ว่าเธอก็รับบทจริงจังได้ดีไม่แพ้กับบทบู๊เลย 
.
โดยสรุปแล้ว ภายใต้ความตลกร้ายและประเด็นที่หนักหน่วง Jojo Rabbit ทำให้เราเห็นว่า คนเรานั้นยังคงมีความรักและความอ่อนโยนอยู่ลึก ๆ ในหัวใจ แม้สถานการณ์โหดร้ายจะบีบบังคับก็ไม่อาจปั่นทอนความเป็นมนุษย์นี้เช่นนี้ได้ สงครามและการยื้ออำนาจอันน้อยนิดของผู้ใหญ่ย่อมไม่มีค่าและความสวยงามใด ๆ เลยเมื่อเทียบกับความไร้เดียงสาตามวัยของเด็ก ๆ 
.
สุดท้ายนี้ เราหวังว่าในอนาคต “เด็ก" กับ "สงคราม” คงไม่มีปรากฏร่วมกันให้เห็นอย่างน่าเศร้าใจในประวัติศาสตร์บทถัด ๆ ไป 
.
ขอบคุณสำหรับการติดตามครับ และขอให้ทุกคนสุขภาพแข็งแรง ฝ่าฟันวิกฤตสาธารณสุขของประเทศนี้ไปให้ได้ด้วยกันนะครับ
.
หากชอบกระทู้นั โปรดกดแนะนำหรือแชร์กระทู้ให้ด้วยนะครับ ขอบคุณทุกการสนับสนุนครับ
ติดตามความเคลื่อนไหวอื่น ๆ ได้ทาง @kfcthereviewer และกระทู้มองใหม่หนังในแต่ละเดือนได้ทางเว็บบอร์ดนี้นะครับ : )
.
ชื่อสินค้า:   Jojo Rabbit
คะแนน:     

CR - Consumer Review : กระทู้รีวิวนี้เป็นกระทู้ CR โดยที่เจ้าของกระทู้

  • - จ่ายเงินซื้อเอง หรือได้รับจากคนรู้จักที่ไม่ใช่เจ้าของสินค้า เช่น เพื่อนซื้อให้
  • - ไม่ได้รับค่าจ้างและผลประโยชน์ใดๆ
แก้ไขข้อความเมื่อ

แสดงความคิดเห็น
โปรดศึกษาและยอมรับนโยบายข้อมูลส่วนบุคคลก่อนเริ่มใช้งาน อ่านเพิ่มเติมได้ที่นี่