ประวัติมันฝรั่ง

.

ในบรรดาพืชที่กินได้จำนวนมาก
ต่างเกิดขึ้นในช่วงรุ่งอรุณของอารยธรรมมนุษย์สมัยใหม่
นับแต่ตั้งกลุ่มคนจากอัฟริกาเดินทางไปยังที่ต่าง ๆ
และมนุษย์เริ่มมีการแพร่กระจายไปทั่วโลก
มีคนเพียงไม่กี่คนเท่านั้นที่แยกแยะ
ความแตกต่างของพืช ความอ่อน/แข็งของพืช คุณภาพการเก็บรักษา และคุณค่าทางโภชนาการ
ว่ากินได้/กินไม่ได้ มีพิษหรือไม่

มันฝรั่งเป็นพืชดอกพื้นเมืองของอเมริกาใต้และเทือกเขาแอนดีส
บริเวณทางใต้ของเปรูและโบลิเวียทางตะวันตกเฉียงเหนือ
มันฝรั่งได้พิสูจน์ให้เห็นถึงคุณประโยชน์/สรรพคุณ
ที่มีผลต่อเนื่องกับบรรพบุรุษของมนุษย์
ที่ปลูกเลี้ยงบำรุงรักษามันฝรั่ง
และทำให้มั่นใจได้ในเรื่องความอยู่รอดของมนุษย์ ในช่วง 10,000 ปีที่ผ่านมา

หลังจากที่มันฝรั่งได้รับการแนะนำให้รู้จักกัน
ในประเทศแถวยุโรปและอเมริกาเหนือ
มันฝรั่งกลายเป็นหนึ่งอาหารที่สำคัญที่สุดของโลก
ที่ปลูกกันมากเป็นอันดับ 4 ในโลก รองจาก ข้าวโพด ข้าว และข้าวสาลี
 

ทุกวันนี้ มีการวิจัยกันอย่างละเอียด
และผลจากการคัดเลือกสายพันธุ์มันฝรั่งมาหลายศตวรรษ
ทำให้สามารถแยกแยะสายพันธุ์มันฝรั่ง
ได้มากกว่าพันชนิดที่ปลูกกันรอบโลก
 
 
เรื่องราวของมันฝรั่งเริ่มต้นเมื่อประมาณ 350 ล้านปีก่อน
เมื่อมันฝรั่งเริ่มวิวัฒนาการจากบรรพบุรุษที่มีพิษของ plant nightshade
ในที่สุดพืชตระกูลนี้ก็พัฒนาอย่างต่อเนื่อง ไม่เพียงเป็นแต่แค่มันฝรั่งเท่านั้น
แต่ยังกลายเป็นยาสูบ พริก พริกหวานและมะเขือเทศด้วย

มันฝรั่งค่อยๆพัฒนาเป็นรูปแบบปัจจุบัน
ในที่ราบสูงแอนเดียนอเมริกาใต้ระหว่างเปรูและโบลิเวีย
มนุษย์ที่เข้าไปตั้งถิ่นฐานได้นำมาเป็นส่วนหนึ่งของอาหาร
เมื่อประมาณ 15,000 ปีก่อนและจัดการกิน/เพาะปลูกมันฝรั่งป่าได้
ราวช่วงประมาณ 8 พันปีก่อนคริสต์ศักราช
จากจุดเริ่มต้นที่นั้น  มันฝรั่งเริ่มเดินทางข้ามทวีปอย่างช้า ๆ

แต่มันฝรั่งได้รับความสนใจอย่างมากในช่วงทศวรรษ 1500
เมื่อผู้พิชิตชาวสเปญคนแรกเริ่มสำรวจนอกชายฝั่งของอเมริกาใต้
โดยเฉพาะอย่างยิ่งหลังจากยุค 1530
เมื่อพวกทหารสเปญต่างค้นหาทองคำในเปรู
ในบรรดาการค้นพบที่หลากหลายของพวกทหารสเปญ
มันฝรั่งได้รับความสนใจอย่างมากจากพวกทหารสเปญ
และได้นำพืชชนิดนี้กลับไปยังยุโรประหว่างปี ค.ศ. 1570-1593




การนำมันฝรั่งเข้าไปในในยุโรปกว่าจะนิยมกินกันนั้นช้ามาก
ในตอนแรกมีชาวบ้านน้อยคนมากที่สนใจและกินมันฝรั่งเป็นอาหาร

โดยรัฐบาลสเปญได้ใช้มันฝรั่งเป็นอาหารที่เชื่อถือได้
เพราะขนส่งได้ง่ายสำหรับกลาสี/ทหารเรือสเปญ
รวมทั้งมันฝรั่งแก้ไขโรคเลือดออกตามไรฟันของกลาสี/ทหารเรือสเปญได้

ในยุคนั้น การขนส่งผักสดทางทะเลทำไม่ได้
เพราะไม่มีตู้เย็นเก็บรักษาพืชผัก
กอปรกับความไม่รู้ว่าเลือดออกตามไรฟัน
อาการดังกล่าวเป็นเพราะขาดวิตามินซี
ที่เป็นอาการเริ่มต้นของปัญหาสุขภาพฟัน
เช่น เหงือกอักเสบ เหงือกร่น สาเหตุหลักเกิดจาก
การขาดสารอาหารจำพวกวิตามินซี Credit https://bit.ly/2mBowN7

มันฝรั่งมาถึงอังกฤษในปี 1585 
เบลเยียมและเยอรมนีในปี 1587
ออสเตรียในปี 1588  
ไอร์แลนด์ในปี 1589 
และฝรั่งเศสในปี 1600
 
แต่เรื่องที่น่าเศร้า ประชากรในประเทศเหล่านั้น
ต่างมองมันฝรั่งว่าเป็นสิ่งที่ไม่จำเป็น
พึชที่แปลกประหลาดมีพิษ
รากของพืชเท่านั้นที่กินได้ ซึ่งไม่เคยเห็นหรือได้ยินมาก่อนเลยในยุโรป
มันฝรั่งจึงกลายเป็นสิ่งชั่วร้าย
กินเวลาหลายปีเลยทีเดียว ที่มันฝรั่งถูกกล่าวหาว่า
เป็นต้นเหตุของโรคเรื้อน ซิฟิลิส ตายเร็ว การเป็นหมัน
กิจกรรมทางเพศสัมพันธ์ที่ป่าเถื่อน  วัณโรคต่อมน้ำเหลืองบริเวณคอ
ทำให้มึนเมาหมดความรู้สึก และทำลายพื้นดินที่มันฝรั่งเติบโตขึ้นมา
 
ความเชื่อมั่นนี้ลดลงไปมากในยุโรป
หลังจากฝรั่งเศสหาอาหารได้ไม่เพียงพอ
แต่ต้องมีอาหารให้ทหารในกองทัพอย่างเพียงพอ
ขณะที่ประชาชนต่างอดอาหารจากภัยสงครามที่รบพุ่งกันอยู่เรื่อย ๆ

ผลจากการตรวจสอบมันฝรั่งเป็นเวลานาน
โดย Antoine-Augustin Parmentier
นักพฤกษศาสตร์และนักเคมีชาวฝรั่งเศส
ในที่สุดท่านก็ประสบความสำเร็จในเรื่องนี้
และได้ชักชวนให้กษัตริย์ฝรั่งเศส Louis XVI (1754–1793)
ให้ส่งเสริมการเพาะปลูกมันฝรั่งจำนวนมาก

กษัตริย์ได้มอบเงินทุน/ที่ดิน
ให้สำหรับปลูกมันฝรั่ง 100 เอเคอร์(ราว 250 ไร่)
พื้นที่ดังกล่าวได้รับการคุ้มกันอย่างแน่นหนาจากทหาร
ความสนใจของทหารและรัฐบาลกลายเป็นข่าวใหญ่
เรื่องการปกป้องมันฝรั่งเหล่านี้เป็นอย่างดี
ได้จุดประกายความสนใจของชาวบ้านทันที
หลังจากนั้นก็เริ่มมีการนำมันฝรั่งมากินกันมากขึ้นเรื่อย ๆ
จนกระทั่ง มันฝร่งในฝรั่งเศสกลายเป็นแหล่งอาหาร
ที่ได้รับความนิยมมากที่สุดแห่งหนึ่งในยุโรป
Marie Antoinette ราชินีฝรั่งเศส(1755-1793)
มีส่วนทำให้ดอกมันฝรั่งกลายเป็นแฟชั่นยอดนิยมในหมู่สตรีชั้นสูงทั่วยุโรป
เพราะพระนางนำดอกมันฝรั่งมาแซมพระเกสา

ตามอัตชีวประวัติของ มาดามคูรีและปิแอร์ คูรี
ทั้งคู่ช่วงเริ่มต้นชีวิตในปารีส์
ทั้งคู่ต้องอาศัยมันฝรั่งกินเป็นอาหารประจำวันแทนอาหารอื่น
เพราะไม่มีเงินทองเพียงพอในการซื้ออาหารประเภทอื่นได้

ในช่วงต้นปี 1800 มันฝรั่งกลายเป็นพืชที่นิยมกันทั่วยุโรป
แต่ความนิยมดังกล่าวได้รับการทดสอบอย่างหนัก

ในระหว่างปี 1845-1849
เมื่อโรคเชื้อราน้ำได้ทำลายผลผลิตมันฝรั่งทั้งหมดของไอร์แลนด์
ในช่วงทุพภิกขภัยครั้งใหญ่ในไอร์แลนด์
ทำให้มีผู้คนราวหนึ่งล้านคนเสียชีวิต/บีบบังคับ
ให้คนจำนวนมากอพยพออกจากไอร์แลนด์
คนจำนวนมากกว่า 500,000 คน
อพยพไปอเมริกาเหนือและออสเตรเลีย
(ต้นตระกูล Kennedy ก็มาจากที่นี่และมีอาชีพปล่อยกู้ชาวบ้านจนร่ำรวย)

หลังจากทุกขภัยร้ายแรง
ไอร์แลนด์จึงประกาศเอกราช
เพราะชังระบบศักดินา/เจ้าที่ดินแบบอังกฤษ
ล้มล้างระบอบเดิมให้เป็นสาธารณรัฐ
เหลือแต่ไอร์แลนด์เหนือ
แต่ก็มีการก่อการร้ายมากมายจนเกิดเพลง Zombie
ที่ด่าผู้ก่อการร้ายว่าเหมือนพวกผีดิบ (ไร้สมอง/ไร้ความเป็นคน)
มีส่วนยุติสงครามกลางเมืองในเวลาต่อมา