ผู้ที่จุดประกายและกล้าท้าทายคำสอนในพระคัมภีร์ ที่อ้างอิงมาจากหลักการโลกเป็นศูนย์กลางจักรวาลของอริสโตเติล ไม่ใช่กาลิเลโอครับ แต่เป็น นิโคเลาส์ โคเปอร์นิคัส ผู้ที่ค้นพบว่าดวงอาทิตย์ต่างหากที่เป็นศูนย์กลางจักรวาล เขาตีพิมพ์ลงในงานเขียนของเขาชื่อว่า De Revolutionibus  โคเปอร์นิคัส เป็นผู้ที่มีศรัทธาแรงกล้าในศาสนา จึงไม่ยอมตีพิมพ์งานเขียนนี้เสียที เพราะทราบถึงผลกระทบที่อาจจะได้รับ จนใกล้ถึงวาระสุดท้ายของชีวิต จึงตีพิมพ์ออกมา

งานเขียนของโคเปอร์นิคัส ได้จุดประกายให้นักดาราศาสตร์ชื่อดังแห่งยุค คือ  กาลิเลโอ  ทีโคบราห์ และโจฮันเนสเคปเลอร์  ทั้งสามคนสนับสนุนแนวคิดของโคเปอร์นิคัส แต่ศาสนจักรกลับสั่งห้ามเผยแพร่หนังสือนี้เป็นเวลาร่วม 200 ปี  และได้ลงโทษกาลิเลโอ ผู้ที่ต้องการยืนยันแนวคิดนี้ ซึ่งจะว่าไปก็ไม่ได้มีคนเดียวนะครับ นักวิทยาศาสตร์ยุคหลัง เช่น  ไอแซคนิวตัน   ชาร์ลดาร์วิน  ต่างประสบชะตากรรมไม่ต่างกัน

แต่ที่เป็นจุดเปลี่ยนก็เพราะกลุ่มปัญญาชนเหล่านี้ นี่แหละครับ ที่พยายามจะปฏิรูปสังคม และส่งเสริมการใช้หลักเหตุผลมากกว่าการใช้หลักจารีต ความเชื่อ รวมไปถึงส่งเสริมความรู้ทางวิทยาศาสตร์ขั้นสูง หรือเรียกยุคนี้ว่า ยุคเรืองทางปัญญา (Age of Enlightenment) แกนนำคนสำคัญได้แก่ วอลแตร์   สปิโนซา   จอห์นล็อก   ไอแซคนิวตัน   มีการผลิตงานเขียนป้อนสู่สังคมตลอดยุค โดยเริ่มจากในฝรั่งเศส และสถานที่ๆ ที่ศาสนจักรไปไม่ถึง เช่น อังกฤษ สหรัฐ ประเทศที่นับถือนิกายโปรแตสแตนท์อื่นๆ  กลายเป็นกระแสที่ศาสนจักรไม่อาจต้านทานไหว

อีกคำถาม กรุงคอนสแตนติโนเปิลเป็นศูนย์กลางของศาสนาคริสต์ นิกายออโธดอกซ์  เช่นเดียวกับที่โรมเป็นศูนย์กลางของศาสนาคริสต์ นิกายโรมันคาทอลิก ครับ