หอไตร หรือ หอธรรม
หอ หมายถึง อาคารหรือเรือน
ไตร หรือ ธรรม มาจาก ไตรปิฎก หรือ พระธรรม
หมายถึงหมวดพระธรรมคำสั่งสอนของ พระพุทธเจ้า 3 หมวด คือ พระสูตร พระวินัย และพระอภิธรรม
ส่วนใหญ่จะเป็นหอไม้ ตั้งอยู่กลางน้ำเพื่อป้องกันมดปลวก และเพื่อรักษาความชื้น

ในวัฒนธรรมล้านนา
เชื่อว่าการสร้างหรือจารพระคัมภีร์ในทางพุทธศาสนา จะได้อานิสงส์มากเท่ากับการสร้างวิหาร
จึงมีการคัดลอกคัมภีร์ต่างๆ ทั้งพระไตรปิฎก กฎหมาย จริยศาสตร์ ประวัติศาสตร์ ตำรายา โหราศาสตร์ ฯลฯ แล้วนำไปถวายวัด
เกิดประเพณี ตั้งธรรมหลวง คือ ประเพณีการคัดลอกใบลานเพื่ออุทิศให้ผู้ที่ล่วงลับ
เกิดการสร้างหอไตรหรือหอธรรมขึ้น เพื่อเก็บพระคัมภีร์
เป็นสถานที่หวงห้าม เพราะถือว่าคัมภีร์ที่ได้รับการสังคายนาหรือจารแล้ว เป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ควรค่าแก่การเคารพบูชา

การสร้างหอไตรมีมาตั้งแต่หลังการสังคายนาพระไตรปิฎกในสมัยพระเจ้าติโลกราช
หอไตรของล้านนาอาจจำแนกรูปแบบได้ 3 ประเภทคือ
หอไตรแบบหอสูง ... นิยมสร้างกันมากที่สุดในล้านนา
หอไตรกลางน้ำ
และหอไตรแบบพิเศษ ... ไม่ตรงกับทั้งสองแบบ

กระทู้นี้เป็นหอไตรแบบหอสูงแต่ชั้นล่างเปิดโล่ง
พบทั้งที่นาแห้วที่ผู้คนอพยพมาจากอาณาจักรโยนกเชียงแสน
และที่พิษณุโลกที่อาจเคยอยู่กลางน้ำแต่ได้ถมบ่อน้ำไปไหม?

หลังคาทรงโรง มีระเบียงรอบ
ครึ่งตึกครึ่งไม้
เป็นวัดที่จะหาที่จอดรถเพื่อแวะตลาด จึงได้พบหอไตรสวย

หลังคาทรงโรง หงส์เกาะบนสันหลังคาเป็นแถวแสดงถึงอยู่บนฟ้าหรือสวรรค์ มีระเบียงรอบ
อาคารไม้

หลังคาปีกนก มีระเบียงรอบ
อาคารไม้
ตั้งใจไปชมวิหารที่วัดนี้เนื่องจากได้อ่านมาว่าเป็นวัดเก่า แต่ที่ติดใจคือหอไตร

หลังตาทรงปราสาท มีระเบียงรอบ
อาคารตึก

หลังคาทรงโรง มีระเบียงรอบ
อาคารไม้

หลังคาทรงโรง มีระเบียงรอบ
อาคารไม้

หลังคาปีกนกซ้อนชั้น มีระเบียงรอบ
อาคารครึ่งตึกครึ่งไม้
เป็นวัดที่ขับรถผ่าน แล้วมองเห็นอาคารไม้สวยจึงเลี้ยวกลับเข้าไป

หลังคาปีกนกแบบไทลื้อ ไม่มีระเบียง
อาคารไม้
ไปวัดนี้เป็นวัดเก่า ในอุโบสถมีพระพุทธรูปเก่าที่ที่พบที่เวียงเจดีย์ที่อยู่ใกล้ ๆ ในวิหารมีหลวงพ่อ 3 องค์ที่พบในบริเวณวัดลี้หลวง

หลังคาปีกนกซ้อนชั้น 3ซด 2 ตับ ไม่มีระเบียง
อาดารไม้เสาปูน

หลังคาฮ่างหงส์แบบไทลื้อ ไม่มีระเบีบง
อาคารไม้
วัดนี้วิหารสวยมาก

วัดนี้จะไปชมจิตรกรรมฝาผนัง และที่ได้เพิ่มเติม
หอไตรที่ให้ความรู้สึกถึงความเรียบง่ายที่น่ามองที่สุด
หอไม้สูง

สารบัญหอไตร
หอไตร ตอนที่ 1 หอไตรแบบหอสูง ... ล้านนา https://pantip.com/topic/38369383
หอไตร ตอนที่ 2 หอไตรแบบหอสูง ชั้นล่างเปิดโล่ง https://pantip.com/topic/38375975
หอไตร กลางน้ำ เหนือ อิสาน ตะวันออก ที่ได้ไปเยือน https://pantip.com/topic/38384788
หอไตร แบบพิเศษ ... ล้านนา https://pantip.com/topic/38388223