เทคนิคการแปลภาษาอังกฤษ (1)

What's cracking, y'all?!
กระทู้นี้ว่าด้วยเรื่องการแปล

มาฝึกสกิลการแปลกันต่อ เหมือนจะห่างหายไปสักพักละ ผมยังคงเน้นเรื่อง 'Literal translation' (การแปลแบบตรงตัว) และ 'Free translation' (การแปลแบบเอาความ) อยู่เหมือนเดิมนะ

ทบทวนเล็กน้อย
Literal translation - แปลแบบตรงตัว ใช้คำศัพท์ที่ต้องกันเป๊ะ ๆ หลายครั้งทำให้เกิดความงงได้ (เพราะคำศัพท์ต่างภาษาบางครั้งมันหาความหมายตรงกันเป๊ะ ๆ ไม่ได้) และต้องเก่งแกรมมาร์มาก ๆ ถึงจะแปลตรงตัวได้ถูก (เป็นเหตุผลที่ว่าทำไมนักเรียนชอบแปลผิด ๆ เพราะพยายามแปลตรงตัวแต่ไม่เก่งแกรมมาร์)

Free translation - การแปลแบบเอาความ ดูที่บริบท คำนึงถึงประโยคและความหมายของผู้พูด แล้วค่อยถอดความออกมาแปลอีกที การแปลแบบนี้จะช่วยประหยัดเวลาได้มาก (ถ้าคล่องแล้ว!) และทำให้ประโยคฟังดูสวยงามด้วย แต่มันต้องฝึก!
____________________

มาดูประโยคแรกเลย
"เชื่อฉัน อย่าดีกว่า"

ประโยคนี้ที่เรามักเอาไว้เตือน (แกมขู่นิด ๆ) เป็นประโยคที่ทำให้เด็กอิ้งปวดหัวมานักต่อนักแล้ว เราควรจะแปลมันว่าอะไรดี?!

เริ่มจากแปลแบบตรง ๆ ก่อน
"Trust me, don't do it."

ลองปรับประโยคนิดหน่อยอาจจะได้
"Better think twice, man." (คิดดูให้ดีก่อนนะเพื่อน)
"Trust me you'd better stop." (เชื่อฉันแกหยุดก่อนจะดีกว่า)
ก็ยังสื่อความหมายเดียวกันอยู่

มีประโยคอีกมั้ยที่พอจะสื่อความหมายว่า 'อย่าดีกว่า' ได้
"You'll regret it, trust me."
"You'd better know when to stop."
"You know better than to do that."

แต่ที่แอดชอบที่สุดคงเป็น
"It's not worth it." / "Trust me it's not worth it."

'It's not worth it' เป็นประโยคที่เราใช้พูดเพื่อบอกให้ใครสักคนทบทวนสิ่งที่เขากำลังจะทำให้ดี ๆ เพราะเราคิดว่ามันไม่คุ้มค่าที่จะทำลงไปแน่ ๆ ตรงกับภาษาไทยคือคำว่า 'ไม่คุ้มหรอก' หรือ 'อย่าดีกว่า' นี่แหละ
____________________

ประโยคต่อมา

"หาเจอไหม"

ประโยคนี้ง่าย ๆ อยู่แล้ว ส่วนใหญ่น่าจะแปลได้นะ
แบบตรงตัวและเคร่งแกรมมาร์สุด ๆ คือ
"Have you found it yet?"

แต่บางที การแปลเราก็ต้องคำนึงถึงจำนวนคำศัพท์ในประโยคด้วย (โดยเฉพาะเวลาแปลบทพากษ์ไทย ที่ต้องให้จังหวะการอ้าปากตรงกับประโยค)

ทำให้ประโยคนี้อาจจะยาวเกินไป ผมขอเสนอประโยคง่าย ๆ ให้เอาไปใช้กันคือ
"Any luck?" หรือ "No luck?"

หากเราต้องการถามคำถามในความหมาย 'หาเจอไหม?' 'ทำได้ไหม?' 'สำเร็จไหม?' อะไรทำนองนี้เราสามารถใช้ Any luck? ได้หมดเลย

ภาษาอังกฤษนิยามสำนวนนี้ไว้ว่า
'If you ask someone the question 'Any luck?' or 'No luck?', you want to know if they have been successful in something they were trying to do.'

ถ้าเราถามใครสักคนด้วยคำถาม any luck? หรือ No luck? มันแปลว่าเราต้องการจะรู้ว่าเขาคนนั้นประสบความสำเร็จในการทำบางอย่างที่เขากำลังพยายามทำหรือไม่

ซึ่งส่วนมากก็จะเป็นการค้นหาอะไรสักอย่าง
____________________

"มันไม่ใช่แนวฉันเท่าไหร่"

ลองแปลแบบตรงตัว
"It's not my style." (มันไม่ใช่สไตล์ของฉัน)

ฟังเผิน ๆ มันก็เหมือนจะได้นะ แต่ลองวิเคราะห์ประโยคภาษาไทยดูดี ๆ  ส่วนมากเราจะพูดว่า 'มันไม่ใช่แนวฉัน' เพื่อบอกว่าเราไม่ได้ชอบบางอย่างใช่มั้ย

ดังนั้นหากคำนึงถึงบริบทใช้งาน เราอาจจะแปลให้ดีขึ้นได้ว่า
"I'm not really into it."
"It's just not my thing."
ก็จะให้ภาพได้ตรงกับประโยคภาษาไทยของเรามากขึ้น

เสริมนิดหน่อย เคยมีคนถามเรื่อง 'Into' เข้ามาเอง
ว่ามันแปลว่า 'ชอบ' ได้ด้วยเหรอ? ใช่แล้วครับ ภาษาอังกฤษนิยามว่า
'If you are very interested in something and like it very much, you can say that you are into it.'

ถ้าคุณสนใจหรือชอบบางอย่างมาก ๆ คุณสามารถบอกว่าคุณ into สิ่งนั้นได้เลย
เช่น
I'm really into Rock 'n' Roll. (ผมชอบร็อคแอนด์โรลมาก ๆ)
Everyone can tell that he's really into you. (ใครดูก็รู้ว่าเขาคลั่งเธอสุด ๆ เลย)

กับมาที่ประโยค 'มันไม่ใช่แนวฉัน' ของเรา เวอร์ชั่นแปลที่ผมชอบมากที่สุดคือ
"I've never been a fan."

สามารถบอกได้ว่า 'อะไร' ที่ไม่ใช่แนวเราได้ด้วย โดยการ of ข้างหลัง
"I've never been a fan of Games of Throne."

Now tell me something you've never been a fan of!
____________________

ประโยคสุดท้ายละ

"ผมไม่อยากจะเชื่อ!"

หลายคนเจอประโยคนี้ มักจะแปลว่า
"I can't believe." / "I can't believe my eyes/ears."
หรือ "I couldn't believe." ถ้าพูดถึงอดีต

เช่น
I can't believe you're quitting!
(ไม่อยากจะเชื่อเลยว่านายจะลาออก)

When the boss told him that he got promoted, he couldn't believe his ears!
(ตอนที่บอสบอกว่าเขาถูกเลื่อนตำแหน่ง เขาแทบไม่อยากเชื่อหูตัวเอง)

แปลแบบนี้ไม่ผิดครับ ถูกต้องตามความหมายทุกอย่าง
เพียงแต่ว่ามันไม่เท่! (เพราะความเท่สำคัญต่อผมมาก 55555)

ดังนั้นเราอาจเปลี่ยนเป็น
"I was in disbelief."
หรือเพิ่มความรุนแรงหน่อยด้วยการเติม total
"I was in total disbelief!"

เช่น
James was in total disbelief when he heard the news of his father's demise.
(เจมส์ไม่อยากจะเชื่อความจริงที่พ่อเขาเสียชีวิต)

She shook her head in disbelief.
(เธอส่ายหัวด้วยความไม่อยากจะเชื่อ)

ประโยคก็จะดูไฮคลาสขึ้นมาหน่อย
____________________

วันนี้พอแค่นี้แหละ ว่าง ๆ ก็อย่าลืมไปฝึกแปลกันเพิ่มเติม ฝึกทุกวันจะดีที่สุด ฝึกแบบขาด ๆ หาย ๆ ก็จะเก่งช้าหน่อย ya know?

ไม่จำเป็นต้องรู้หมดทุกอย่างในวันนี้ รู้มากกว่าเมื่อวานนี้ก็พอ
รู้ภาษาอังกฤษมากขึ้นทุกวันที่: www.facebook.com/MyFathersAnEnglishMan (Page: พ่อผมเป็นคนอังกฤษ)
Stay knowledge-hungry
JGC.