"เจ้าชู้ประตูดิน"
รอบล้อมกำแพงวัง ประตูชั้นนอกทั้งสี่ด้านของพระบรมมหาราชวัง
มีประตูและป้อมต่างๆ เรียงรายอยู่รอบด้าน
ชื่อประตูและป้อมแต่ละจุดนั้นล้วนถูกตั้งให้ไพเราะคล้องจองกัน
มีเวลาเล็กน้อยเดินรอบพระบรมมหาราชวัง ใช้เวลาไม่เกิน 30 นาที กับ 12 ประตูรอบพระบรมมหาราชวัง
1) ประตูวิมานเทเวศร์
2) ประตูวิเศษไชยศรี
3) ประตูมณีนพรัตน์
4) ประตูสวัสดิ์โสภา
5) ประตูเทวาพิทักษ์
6) ประตูศักดิ์ไชยสิทธิ์
7) ประตูวิจิตรบรรจง
8) ประตูอนงคารักษ์
9) ประตูพิทักษ์บวร
10) ประตูสุนทรทิศา
11) ประตูเทวาภิรมย์
12) ประตูอุดมสุดารักษ์
และเมื่ออ่านย้อนหลังขึ้น พร้อมสลับชื่อหน้า-หลัง เรียงลำดับดังนี้
12) สุดารักษ์-อุดม
11) ภิรมย์-เทวา
10) ทิศา-สุนทร
9) บวร-พิทักษ์
8) คารักษ์-อนง
7) บรรจง-วิจิตร
6) ไชยสิทธิ์-ศักดิ์
5) พิทักษ์-เทวา
4) โสภา-สวัสดิ์
3) นพรัตน์-มณี
2) ไชยศรี-วิเศษ
1) เทเวศร์-วิมาน
อ่านชื่อปกติว่าไพเราะ
อ่านย้อนหลังยิ่งหยดย้อยกว่า
ประตูวิมานเทเวศร์

เป็นประตูชั้นนอกพระบรมมหาราชวังด้านทิศเหนือ อยู่ระหว่างประตูสุนทรทิศาและประตูวิเศษไชยศรี ตรงข้ามกับมหาวิทยาลัยศิลปากร สร้างขึ้นในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช เป็นประตูสำคัญในรัชสมัยนั้น เพราะเป็นทางอัญเชิญพระราชสาสน์จากประเทศต่าง ๆ แห่เข้ามาทางประตูวิมานเทเวศร์ ผ่านหน้าศาลาลูกขุน เลี้ยวเข้าประตูพิมานไชยศรี (ประตูโค้ง กั้นระหว่างเขตพระราชฐานชั้นนอกและชั้นกลาง อยู่ระหว่างประตูวิเศษไชยศรีและพระที่นั่งจักรีมหาปราสาท)ไปยังพระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย ถัดเข้ามาข้างในเป็น ประตูสุวรรณภิบาล
ประตูวิเศษไชยศรี

เป็นประตูชั้นนอกพระบรมมหาราชวังด้านทิศเหนือ อยู่ระหว่างประตูวิมานเทเวศร์และป้อมขันธ์เขื่อนเพชร ตรงกับถนนหน้าพระธาตุ สร้างขึ้นในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช เป็นประตูสำคัญเพราะเป็นเส้นทางเสด็จพระราชดำเนินเข้าสู่พระมหามณเฑียร ปัจจุบันประตูวิเศษไชยศรีเป็นประตูทางเข้าออกพระบรมมหาราชวังที่สำคัญที่สุด ถัดเข้ามาด้านในเป็น ประตูพิมานไชยศรี และหากมองผ่านประตูนี้เข้าไป จะเห็นพระที่นั่งจักรีมหาปราสาท
ประตูมณีนพรัตน์

เป็นประตูชั้นนอกพระบรมมหาราชวังด้านทิศเหนือ อยู่ระหว่างป้อมขันธ์เขื่อนเพชรและป้อมเผด็จดัสกร ตรงข้ามกับท้องสนามหลวง สร้างในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช เปิดใช้เมื่อมีการเชิญพระบรมศพออกมาตั้งที่พระเมรุมาศท้องสนามหลวง ใช้เป็นประตูฉนวนให้ฝ่ายในออกไปงานพระเมรุ และรื้อฉนวนออกเมื่อเสร็จงานพร้อมทั้งปิดประตูนี้ด้วย ประตูนี้จึงปิดตลอดเวลา (มีชื่อสามัญว่า ประตูฉนวนวัดพระแก้ว)
ประตูสวัสดิ์โสภา

อยู่ทางด้านทิศตะวันออก อยู่ระหว่างป้อมเผด็จดัสกรและป้อมสัญจรใจวิง ตรงข้ามกับกระทรวงกลาโหม (มีชื่อสามัญว่า ประตูทอง เพราะเป็นทางผ่านสำหรับประชาชนที่จะไปปิดทองคำเปลวบูชาพระแก้วมรกต)
ประตูเทวาพิทักษ์

อยู่ทางด้านทิศตะวันออก ตรงกับถนนสราญรมย์ ถัดจากป้อมสิงขรขันฑ์ เหนือพระที่นั่งสุทไธสวรรย์ปราสาท ติดกับป้อมขยันยิงยุทธ
ประตูศักดิ์ไชยสิทธิ์

อยู่ทางด้านทิศตะวันออก ตรงข้ามกับวังสราญรมย์ ใต้พระที่นั่งสุทไธสวรรย์ปราสาท ติดกับป้อมฤทธิรุดโรมรัน ถัดเข้ามาเป็น ประตูราชสำราญ
ประตูวิจิตรบรรจง

อยู่ทางด้านทิศใต้ อยู่ระหว่างป้อมมณีปราการและป้อมพิศาลสีมา บริเวณพระตำหนักสวนกุหลาบ ตรงข้ามกับวัดพระเชตุพนฯ (มีชื่อสามัญว่า ประตูฉนวนชั้นนอกออกไปวัดโพธิ์) ถัดเข้ามาด้านในเป็น ประตูพิศาลทักษิณ
ประตูอนงคารักษ์

อยู่ทางด้านทิศใต้ อยู่ระหว่างป้อมพิศาลสีมาและประตูพิทักษ์บวร ตรงข้ามกับวิหารพระพุทธไสยาสของวัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามฯ (มีชื่อสามัญว่า ประตูผีชั้นนอก) ถัดเข้ามาด้านในเป็น ประตูกัลยาวดี (มีชื่อสามัญว่า ประตูผีชั้นใน)
ประตูพิทักษ์บวร

อยู่ทางด้านทิศใต้ อยู่ระหว่างประตูอนงคารักษ์และป้อมภูผาสุทัศน์ เป็นประตูด้านสกัดทางใต้ ตรงกับถนนมหาราช ข้างในตรงกับถนนสกัดกำแพง พระบรมมหาราชวัง (มีชื่อสามัญว่า ประตูแดงท้ายสนม เพราะทาสีแดง ตั้งอยู่ริมตลาดชื่อท้ายสนม)
ประตูสุนทรทิศา

อยู่ทางด้านทิศเหนือ ระหว่างป้อมอินทรรังสรรและประตูวิมานเทเวศร์ ตรงข้ามกับมหาวิทยาลัยศิลปากร เป็นประตูด้านสกัดทางเหนือ
ประตูเทวาภิรมย์

อยู่ทางด้านทิศตะวันตก ระหว่างป้อมมหาสัตตโลหะและป้อมทัศนนิกร ตรงข้ามกับท่าราชวรดิษ (มีชื่อสามัญว่า ประตูท่าขุนนางหน้าโรงทาน) ถัดเข้ามาด้านในเป็น ประตูศรีสุนทร
ประตูอุดมสุดารักษ์

อยู่ทางด้านทิศตะวันตก เป็นประตูฉนวนออกทางตรงพระที่นั่งที่ท่าราชวรดิษ ขนาบด้วยป้อมโสฬสศิลาทางด้านใต้และป้อมมหาสัตตโลหะทางด้านเหนือ
และอีกหนึ่งประตูที่น่าสนใจ
"ประตูช่องกุด"

อยู่ทางด้านทิศตะวันตก ระหว่างป้อมภูผาสุทัศน์และป้อมสัตตบรรพต เป็นประตูพระบรมมหาราชวังซึ่งราษฎรสามัญใช้เข้า-ออกติดต่อกับคนภายในวัง ประตูช่องกุดเป็นประตูขนาดเล็ก เจาะทะลุกำแพงวังและไม่มีซุ้มประตู
"ประตูช่องกุด" เรียกกันว่า
"ท้ายวัง"
ประวัติศาสตร์ กล่าวถึงในชื่อ ประตูดิน เป็นประตูที่ชาววังใช้กัน
สาวชาววัง จะออกมาทางประตูนี้
จึงเป็นที่มาของคำว่า "เจ้าชู้ประตูดิน"
(หนุ่มๆ มาแอบดูสาวชาววังกัน)
สถานที่ตั้งประตู (เวียนตามเข็มนาฬิกา)
ด้านทิศเหนือ :
ประตูสุนทรทิศา-ประตูวิมานเทเวศร์-ประตูวิเศษไชยศรี-ประตูมณีนพรัตน์
ด้านทิศตะวันออก :
ประตูสวัสดิโสภา-ประตูเทวาพิทักษ์-ประตูศักดิ์ไชยสิทธิ์
ด้านทิศใต้ :
ประตูวิจิตรบรรจง-ประตูอนงคารักษ์-ประตูพิทักษ์บวร
ด้านทิศตะวันตก :
(ประตูเล็ก ; ประตูช่องกุด) ประตูอุดมสุดารักษ์-ประตูเทวาภิรมย์
cr.
https://th.wikipedia.org/wiki/ประตูพระบรมมหาราชวัง
cr.
http://www.tnews.co.th/contents/322967
อีกหนึ่งเรื่องราวที่นำมาเล่าสู่และแบ่งปัน
ขอบคุณทุกท่านที่ติดตามและสวัสดี
zoonvors
สะพานเทวดาสร้าง
https://m.pantip.com/topic/37467709
ลัดเลาะรอบกำแพงวัง เที่ยวชมป้อม (ป้อมรอบพระบรมมหาราชวัง)
https://pantip.com/topic/37521239
[CR] เจ้าชู้ประตูดิน เที่ยวชมประตูรอบพระบรมมหาราชวัง
รอบล้อมกำแพงวัง ประตูชั้นนอกทั้งสี่ด้านของพระบรมมหาราชวัง
มีประตูและป้อมต่างๆ เรียงรายอยู่รอบด้าน
ชื่อประตูและป้อมแต่ละจุดนั้นล้วนถูกตั้งให้ไพเราะคล้องจองกัน
มีเวลาเล็กน้อยเดินรอบพระบรมมหาราชวัง ใช้เวลาไม่เกิน 30 นาที กับ 12 ประตูรอบพระบรมมหาราชวัง
1) ประตูวิมานเทเวศร์
2) ประตูวิเศษไชยศรี
3) ประตูมณีนพรัตน์
4) ประตูสวัสดิ์โสภา
5) ประตูเทวาพิทักษ์
6) ประตูศักดิ์ไชยสิทธิ์
7) ประตูวิจิตรบรรจง
8) ประตูอนงคารักษ์
9) ประตูพิทักษ์บวร
10) ประตูสุนทรทิศา
11) ประตูเทวาภิรมย์
12) ประตูอุดมสุดารักษ์
และเมื่ออ่านย้อนหลังขึ้น พร้อมสลับชื่อหน้า-หลัง เรียงลำดับดังนี้
12) สุดารักษ์-อุดม
11) ภิรมย์-เทวา
10) ทิศา-สุนทร
9) บวร-พิทักษ์
8) คารักษ์-อนง
7) บรรจง-วิจิตร
6) ไชยสิทธิ์-ศักดิ์
5) พิทักษ์-เทวา
4) โสภา-สวัสดิ์
3) นพรัตน์-มณี
2) ไชยศรี-วิเศษ
1) เทเวศร์-วิมาน
อ่านชื่อปกติว่าไพเราะ
อ่านย้อนหลังยิ่งหยดย้อยกว่า
ประตูวิมานเทเวศร์
เป็นประตูชั้นนอกพระบรมมหาราชวังด้านทิศเหนือ อยู่ระหว่างประตูสุนทรทิศาและประตูวิเศษไชยศรี ตรงข้ามกับมหาวิทยาลัยศิลปากร สร้างขึ้นในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช เป็นประตูสำคัญในรัชสมัยนั้น เพราะเป็นทางอัญเชิญพระราชสาสน์จากประเทศต่าง ๆ แห่เข้ามาทางประตูวิมานเทเวศร์ ผ่านหน้าศาลาลูกขุน เลี้ยวเข้าประตูพิมานไชยศรี (ประตูโค้ง กั้นระหว่างเขตพระราชฐานชั้นนอกและชั้นกลาง อยู่ระหว่างประตูวิเศษไชยศรีและพระที่นั่งจักรีมหาปราสาท)ไปยังพระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัย ถัดเข้ามาข้างในเป็น ประตูสุวรรณภิบาล
ประตูวิเศษไชยศรี
เป็นประตูชั้นนอกพระบรมมหาราชวังด้านทิศเหนือ อยู่ระหว่างประตูวิมานเทเวศร์และป้อมขันธ์เขื่อนเพชร ตรงกับถนนหน้าพระธาตุ สร้างขึ้นในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช เป็นประตูสำคัญเพราะเป็นเส้นทางเสด็จพระราชดำเนินเข้าสู่พระมหามณเฑียร ปัจจุบันประตูวิเศษไชยศรีเป็นประตูทางเข้าออกพระบรมมหาราชวังที่สำคัญที่สุด ถัดเข้ามาด้านในเป็น ประตูพิมานไชยศรี และหากมองผ่านประตูนี้เข้าไป จะเห็นพระที่นั่งจักรีมหาปราสาท
ประตูมณีนพรัตน์
เป็นประตูชั้นนอกพระบรมมหาราชวังด้านทิศเหนือ อยู่ระหว่างป้อมขันธ์เขื่อนเพชรและป้อมเผด็จดัสกร ตรงข้ามกับท้องสนามหลวง สร้างในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช เปิดใช้เมื่อมีการเชิญพระบรมศพออกมาตั้งที่พระเมรุมาศท้องสนามหลวง ใช้เป็นประตูฉนวนให้ฝ่ายในออกไปงานพระเมรุ และรื้อฉนวนออกเมื่อเสร็จงานพร้อมทั้งปิดประตูนี้ด้วย ประตูนี้จึงปิดตลอดเวลา (มีชื่อสามัญว่า ประตูฉนวนวัดพระแก้ว)
ประตูสวัสดิ์โสภา
อยู่ทางด้านทิศตะวันออก อยู่ระหว่างป้อมเผด็จดัสกรและป้อมสัญจรใจวิง ตรงข้ามกับกระทรวงกลาโหม (มีชื่อสามัญว่า ประตูทอง เพราะเป็นทางผ่านสำหรับประชาชนที่จะไปปิดทองคำเปลวบูชาพระแก้วมรกต)
ประตูเทวาพิทักษ์
อยู่ทางด้านทิศตะวันออก ตรงกับถนนสราญรมย์ ถัดจากป้อมสิงขรขันฑ์ เหนือพระที่นั่งสุทไธสวรรย์ปราสาท ติดกับป้อมขยันยิงยุทธ
ประตูศักดิ์ไชยสิทธิ์
อยู่ทางด้านทิศตะวันออก ตรงข้ามกับวังสราญรมย์ ใต้พระที่นั่งสุทไธสวรรย์ปราสาท ติดกับป้อมฤทธิรุดโรมรัน ถัดเข้ามาเป็น ประตูราชสำราญ
ประตูวิจิตรบรรจง
อยู่ทางด้านทิศใต้ อยู่ระหว่างป้อมมณีปราการและป้อมพิศาลสีมา บริเวณพระตำหนักสวนกุหลาบ ตรงข้ามกับวัดพระเชตุพนฯ (มีชื่อสามัญว่า ประตูฉนวนชั้นนอกออกไปวัดโพธิ์) ถัดเข้ามาด้านในเป็น ประตูพิศาลทักษิณ
ประตูอนงคารักษ์
อยู่ทางด้านทิศใต้ อยู่ระหว่างป้อมพิศาลสีมาและประตูพิทักษ์บวร ตรงข้ามกับวิหารพระพุทธไสยาสของวัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามฯ (มีชื่อสามัญว่า ประตูผีชั้นนอก) ถัดเข้ามาด้านในเป็น ประตูกัลยาวดี (มีชื่อสามัญว่า ประตูผีชั้นใน)
ประตูพิทักษ์บวร
อยู่ทางด้านทิศใต้ อยู่ระหว่างประตูอนงคารักษ์และป้อมภูผาสุทัศน์ เป็นประตูด้านสกัดทางใต้ ตรงกับถนนมหาราช ข้างในตรงกับถนนสกัดกำแพง พระบรมมหาราชวัง (มีชื่อสามัญว่า ประตูแดงท้ายสนม เพราะทาสีแดง ตั้งอยู่ริมตลาดชื่อท้ายสนม)
ประตูสุนทรทิศา
อยู่ทางด้านทิศเหนือ ระหว่างป้อมอินทรรังสรรและประตูวิมานเทเวศร์ ตรงข้ามกับมหาวิทยาลัยศิลปากร เป็นประตูด้านสกัดทางเหนือ
ประตูเทวาภิรมย์
อยู่ทางด้านทิศตะวันตก ระหว่างป้อมมหาสัตตโลหะและป้อมทัศนนิกร ตรงข้ามกับท่าราชวรดิษ (มีชื่อสามัญว่า ประตูท่าขุนนางหน้าโรงทาน) ถัดเข้ามาด้านในเป็น ประตูศรีสุนทร
ประตูอุดมสุดารักษ์
อยู่ทางด้านทิศตะวันตก เป็นประตูฉนวนออกทางตรงพระที่นั่งที่ท่าราชวรดิษ ขนาบด้วยป้อมโสฬสศิลาทางด้านใต้และป้อมมหาสัตตโลหะทางด้านเหนือ
และอีกหนึ่งประตูที่น่าสนใจ "ประตูช่องกุด"
อยู่ทางด้านทิศตะวันตก ระหว่างป้อมภูผาสุทัศน์และป้อมสัตตบรรพต เป็นประตูพระบรมมหาราชวังซึ่งราษฎรสามัญใช้เข้า-ออกติดต่อกับคนภายในวัง ประตูช่องกุดเป็นประตูขนาดเล็ก เจาะทะลุกำแพงวังและไม่มีซุ้มประตู
"ประตูช่องกุด" เรียกกันว่า "ท้ายวัง"
ประวัติศาสตร์ กล่าวถึงในชื่อ ประตูดิน เป็นประตูที่ชาววังใช้กัน
สาวชาววัง จะออกมาทางประตูนี้ จึงเป็นที่มาของคำว่า "เจ้าชู้ประตูดิน"
(หนุ่มๆ มาแอบดูสาวชาววังกัน)
สถานที่ตั้งประตู (เวียนตามเข็มนาฬิกา)
ด้านทิศเหนือ :
ประตูสุนทรทิศา-ประตูวิมานเทเวศร์-ประตูวิเศษไชยศรี-ประตูมณีนพรัตน์
ด้านทิศตะวันออก :
ประตูสวัสดิโสภา-ประตูเทวาพิทักษ์-ประตูศักดิ์ไชยสิทธิ์
ด้านทิศใต้ :
ประตูวิจิตรบรรจง-ประตูอนงคารักษ์-ประตูพิทักษ์บวร
ด้านทิศตะวันตก :
(ประตูเล็ก ; ประตูช่องกุด) ประตูอุดมสุดารักษ์-ประตูเทวาภิรมย์
cr.https://th.wikipedia.org/wiki/ประตูพระบรมมหาราชวัง
cr.http://www.tnews.co.th/contents/322967
อีกหนึ่งเรื่องราวที่นำมาเล่าสู่และแบ่งปัน
ขอบคุณทุกท่านที่ติดตามและสวัสดี
zoonvors
สะพานเทวดาสร้าง https://m.pantip.com/topic/37467709
ลัดเลาะรอบกำแพงวัง เที่ยวชมป้อม (ป้อมรอบพระบรมมหาราชวัง) https://pantip.com/topic/37521239