อุปาทาน ๔ ต่างกับ อุปาทานขันธ์ ๕ อย่างไร

แม้ตัวเอง(1)ก็ไม่มีอำนาจสามารถควบคุมบังคับบัญชาตัวเอง(2)ให้เป็นไปตามใจปรารถนาของตัวเอง(3)ได้ แล้วสมควรจะเห็นว่ามันเป็นตัวเอง(4) หรือ อัตตาตัวตนของตัวเอง(5) ไปได้อย่างไร? งงครับ ถ้าตัวเองยังมิใช่ตัวเอ

ผู้ที่บรรลุโสดาบันแล้ว สามารถละสักกายะทิฐิ ซึ่งเป็นหนึ่งในสังโยชน์ได้แล้ว รู้ขันธ์ 5 ไม่ใช่ตัวไม่ใช่ตนแล้ว ยังกลัวตายอยู่หรือไม่

ในบางศาสนา จะมีความเชื่อว่าไม่มีอะไรเป็นของตน เพราะพระเจ้าเป็นผู้สร้าง ซึ่งนั่นก็ไม่ผิดอะไร เพราะเป็นความเชื่อของศาสนานั้นๆ สำหรับผู้ที่เชื่อเช่นนั้นมาก่อน ที่จะมานับถือพุทธ เมื่อมาศึกษาเรื่องอนัตตา

ที่ผ่านมาดูกายใจเห็นนามรูป เกิดเข้าใจ เกิดดับ ไม่เที่ยงเป็นหลัก เป็นไปตามเหตุ ช่วงหลังมานี้ เห็นลักษณะไม่ใช่ตัวตน บังคับไม่ได้ (แต่ยังมีความเข้าใจ ในการเป็นไปตามเหตุอยู่)

เพราะยึดเอาอุปทาน จิต เป็นขันธ์ 5 จึงเวียนว่ายตายเกิดไม่จบสิ้น จิต ไม่ใช่ขันธ์ 5 พระพุทธเจ้าสอนให้จิตของเราหลุดพ้นแล้ว เพราะสิ้น สำรอก ดับ สละ และสลัดคืนซึ่งอุปาทานขันธ์ที่ยึดมั่นในขันธ์ 5 ดูกรภิกษุ

ฉันทะนี่มันเป็นกิเลสไหมครับ ตอนไม่เคลื่อนจากสุญตา แต่ฉันทะ ก็ยังเเล่นให้ไปทำตามอยู่ ฉันทะนั้น ก็เป็นธรรมชาติของขันธ์ที่ดำเนินตาม โลกไปอยู่