การตรวจการทำงานของตับ หรือ Liver Function Test ใช้ตัวย่อในวงการแพทย์ว่า LFT คือ การตรวจทางเคมีคลินิก เพื่อให้ได้มาซึ่งข้อมูลที่เกี่ยวกับสถานะของตับ จากการเจาะเลือดและ ตรวจวิเคราะห์โดยนักเทคนิคการแพทย์ เพื่อตรวจหาเอ็นไซม์และสารต่างๆ ในเลือดหลายตัวเข้ามาประกอบด้วยกันเป็นชุด การตรวจดู LFT สามารถบอกผล Lab หลายค่าคือ
                                                                                                   ค่าปกติของผลเลือด
                                                                                 Total protein     6.0 - 8.0 g/dl
                                                                                 Albumin           3.5 - 5.0 g/dL
                                                                                 Globulin           1.5 - 3.2 g/dL
                                                                                 Total bilirubin    0.1 - 1.0 mg%
                                                                                 Direct Bilirubin  0.1 - 0.3 mg %
                                                                                 AST (SGOT)      8 - 50 U/L
                                                                                 ALT (SGPT)       8 - 50 U/L
                                                                                ALP (Alk. Phosphatase) 35 - 110 U/L

ผลเลือดที่บ่งบอกเกี่ยวกับความสามารถของตับในการสร้างโปรตีน ค่าที่นิยมตรวจได้แก่
- Albumin หรือมักถูกเขียนย่อๆ ว่า Alb
- Globulin หรือมักถูกเขียนย่อๆ ว่า Glob
- Protein หรือมักถูกเขียนย่อๆ ว่า Prot
การแปลผลในกลุ่มนี้ไม่ซับซ้อนเท่าไหร่ เนื่องจากหน้าที่หนึ่งของตับคือการสร้างโปรตีนหลายๆ ชนิด ถ้าตับทำงานแย่ลงหรือเสื่อมสภาพ เช่น ตับอักเสบ, ตับแข็ง ก็จะทำให้มีความสามารถในการสร้างโปรตีนลดลง ถ้าตรวจเลือดก็จะพบว่าค่าของ Albumin, Globulin, Protein ต่ำลงเช่นเดียวกัน
-------
ผลเลือดที่บ่งบอกเกี่ยวกับการสังเคราะห์และขับน้ำดี ค่าที่ใช้ตรวจ ได้แก่
- Total Bilirubin มักถูกเขียนย่อๆ ว่า T. Bilirubin
- Direct Bilirubin เขียนย่อๆ ว่า D. Bilirubin
- Indirect Bilirubin (ปกติจะไม่มีการเขียนแสดงค่าในใบรายงานผล แต่สามารถคำนวณได้ โดยใช้สูตร Indirect bilirubin = Total bilirubin – direct bilirubin)

        การแปลผลจะเน้นที่ค่าของ Direct (Conjugated) Bilirubin และ Indirect (Uncojugated) bilirubin โดยทั่วไปแล้วเมื่อเม็ดเลือดแดงถูกทำลาย Hemoglobin จะเกิดการสลายตัว ได้เป็น Uncojugated Bilirubin (Indirect bilirubin) ดังนั้น ค่าของ Indirect bilirubin มากกว่าปกติ อาจบ่งบอกถึงสภาวะเม็ดเลือดแดงแตกสลายมากผิดปกติจนเกิดภาวะดีซ่าน ตัวเหลืองตาเหลืองตามมา มากกว่าที่จะเป็นปัญหาโดยตรงของตับ
จากนั้น Unconjugated bilirubinจะถูกส่งไปที่ตับ ผ่านกระบวนการกำจัดทิ้งโดยการ conjugate ทำให้กลายสภาพเป็น Conjugated bilirubin ซึ่งละลายน้ำได้ดีขึ้นเพื่อส่งต่อไปขจัดทิ้งทางท่อน้ำดีออกไปรวมกับอุจจาระ ทำให้อุจจาระมีสีเหลือง การที่เซลล์ตับมีการอักเสบซึ่งทำให้ไม่สามารถเอา Unconjugate bilirubin เข้าไปในเซลล์เพื่อ Conjugateได้ ก็อาจเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เจาะเลือดเจอค่า Indirect bilirubin ในเลือดสูงผิดปกติได้เช่นกัน
ในทางตรงกันข้าม ถ้ากระบวนการทำงานของตับเป็นไปโดยปกติสามารถเปลี่ยนจาก Unconjugate bilirubin ให้กลายเป็น Conjugated bilirubin ได้ (Direct bilirubin) แต่กลับเกิดปัญหาอุดกั้นของท่อน้ำดี จนไม่สามารถขับน้ำดีทิ้งไปได้ ก็จะมีผลทำให้ Conjugated bilirubin ล้นกลับไปในกระแสเลือดได้ ถ้าไปตรวจเลือดคนไข้ในกลุ่มนี้ ก็จะพบว่าค่า Direct Bilirubin ขึ้นสูงกว่าปกติ
------
          ผลเลือดที่บ่งบอกถึงสภาวะเซลล์ตับ หรือเอนไซม์ (enzyme)ตับ ที่นิยมตรวจ ได้แก่
            - AST หรือเรียกอีกชื่อว่า SGOT
            - ALT หรือเรียกอีกชื่อว่า SGPT
            - Alkaline phosphatase หรือมักจะเขียนย่อๆ ว่า ALP
          การที่มีค่าเอนไซม์เหล่านี้ โดยเฉพาะค่า SGOT และ SGPT ที่สูงขึ้นมากนั้น เป็นตัวบ่งบอกว่า เซลล์ตับกำลังมีการอักเสบหรือแตกสลายอยู่ จึงทำให้เอนไซม์ตับซึ่งปกติจะอยู่แต่ภายในเซลล์ตับเท่านั้นหลุดลอดออกมาในกระแสเลือดมากขึ้นให้เราตรวจเจอได้ ค่าเอนไซม์ ALP สูงขึ้นผิดปกติก็สามารถพบได้ในกรณีที่มีก้อนแอบแฝงเบียดในตับได้ จำเป็นจะต้องตรวจอย่างอื่นเพิ่มเติม เช่น อัลตราซาวน์ (Ultrasound) เป็นต้น


ตานี้มาถึงเรื่องการตรวจความสมบูรณ์ของเลือด หรือ complete blood count (CBC) ซึ่ง เป็นการตรวจวัดเซลล์ต่างๆในเลือดได้แก่ เม็ดเลือดแดง เม็ดเลือดขาว เกล็ดเลือดโดยอาจจะตรวจด้วยเครื่องหรือโดยการส่องกล้องซึ่งจะตรวจ การตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือดซึ่งจะมีการตรวจต่างๆดังนี้
        จำนวนเม็ดเลือดแดง เม็ดเลือดแดงจะนำออกซิเจนจากปอดไปสู่ร่างกาย และนำคาร์บอนไดออกไซด์จากร่างกายไปขับออกที่ปอด จำนวนเม็ดเลือดแดงมีปริมาณน้อยเรียกว่าโลหิตจาง ร่างกายไม่สามารถที่จะนำพาออกซิเจนไปเลี้ยงร่างกายได้เพียงพอ หากเม็ดเลือดแดงมีปริมาณมากเรียกว่า Polycythemia จะมีโอกาศเกิดเม็ดเลือดแดงอุดหลอดเลือดฝอย
        ความเข็มของเลือด Hematocrit (HCT, packed cell volume, PCV). ความเข้มของเลือดเป็นการวัดปริมาตรของเม็ดเลือดแดงเมื่อเทียบกับปริมาตรของเลือด เป็นตัวบอกว่าเรามีโลหิตจางหรือไม่
        Hemoglobin เป็นโปรตีนในเม็ดเลือดที่มีเหล็กเป็นส่วนประกอบที่สำคัญ ทำหน้าที่นำออกซิเจนจากปอดไปสู่เนื้อเยื่อของร่างกาย
Red blood cell indices.ประกอบไปด้วย: mean corpuscular volume (MCV), mean corpuscular hemoglobin (MCH), and mean corpuscular hemoglobin concentration (MCHC). MCV เป็นการวัดขนาดของเม็ดเลือดแดง MCH เป็นค่าของเฉลี่ยของ hemoglobinในเม็ดเลือดแดง MCHC เป็นการวัดค่า hemoglobinในเม็ดเลือดแดง ค่าเหล่านี้จะช่วยเราวินิจฉัยแยกโรคโลหิตจาง
------
เม็ดเลือดขาว White blood cell ทำหน้าที่ป้องกันการติดเชื้อ เมื่อมีการติดเชื้อร่างกายจะสร้างเม็ดเลือดขาวอย่างรวดเร็วเพื่อไปทำลายเชื้อโรค เม็ดเลือดขาวมีขนาดใหญ่กว่าเม็ดเลือดแดง แต่มีปริมาณน้อยกว่าเม็ดเลือดแดง
อัตราส่วนเม็ดเลือดขาว Differential blood count (Diff) ส่วนประกอบที่สำคัญของเม็ดเลือดขาวได้แก่ neutrophils, lymphocytes, monocytes, eosinophils, และ basophils. สำหรับตัวอ่อนของ neutrophils เรียกว่า band neutrophils, เซลล์แต่ละชนิดจะมีหน้าที่ไม่เหมือนกัน เช่น ป้องกันการติดเชื้อ โรคภูมิแพ้
------
การตรวจนับจำนวนเม็ดเลือดขาว (White Blood Cell Count, WBC) หรือ ปริมาณเม็ดเลือดขาวทุกชนิด ในเลือดรวมกัน ค่าปกติ จะอยู่ ประมาณ 5000-10000 cell/ml
ถ้าจำนวน WBC ต่ำมาก อาจจะเกิดจากโรคที่มีภูมิต้านทานต่ำ หรือ เกิดจากการติดเชื้อไวรัสบางประเภท หรือ โรคที่มีการสร้างเม็ดเลือดผิดปกติ เช่น Aplastic Amemia หรือไขกระดูกฝ่อ ซึ่งจะทำให้มีการสร้างเม็ดเลือดทุกชนิดลดลงทั้งหมด
ถ้าWBC มีจำนวนสูงมาก อาจจะเกิดจากการติดเชื้อพวกแบคทีเรีย แต่จะต้องดูผล การนับแยกชนิดของเม็ดเลือดขาว (Differential Count) ประกอบด้วย แต่ถ้าจำนวน WBC สูงมากเป็นหลายๆ หมื่น เช่น สี่ห้าหมื่น หรือเป็นแสน อันนั้นจะทำให้สงสัยพวกมะเร็งเม็ดเลือดขาว แต่จะต้องหาดูพวกเซลล์เม็ดเลือดขาว ตัวอ่อนจากการแยกนับเม็ดเลือดขาว หรือเจาะไขกระดูกตรวจอีกครั้ง มะเร็งเม็ดเลือดขาว (Leukemia) อาจจะมีจำนวนเม็ดเลือดขาวปกติ หรือ ต่ำกว่าปกติ ก็ได้เรียกว่า Aleukemic Leukemia
------
เอานะ ร่ายยาวสาระความรู้ที่เกี่ยวข้องมาเยอะ ที่เยอะคือตัวเองก็อยากเก็บไว้เป็นความรู้ด้วยแหละ ตอนนี้ก็จะบอกว่าที่ไปตรวจมาไม่ได้รู้ผลแบบระเอียดทั้งหมด แต่หมอบอกให้โทรไปเช็คว่าค่าการนับเม็ดเลือดขาวเป็นอย่างไร พอรู้ค่ามาคือยังต่ำมาก หมอว่า ถ้าเป็นหมอ หมอไม่เสี่ยงไป Colombia หรอก เพราะนอกจากค่าเม็ดเลือดขาวต่ำแล้ว ค่าไทรอยด์เป็นพิษก็สูงมาก อาจมีผลต่อการเต้นผิดปกติของหัวใจอย่างตอนที่เข้าฉุกเฉิน อาจเสี่ยงต่ออาการเลือดคลั่งในสมอง ....พอ ๆ หมอ โอเคไม่ไปแล้วจ้า