“การติดกับดักรายได้ปานกลาง (Middle Income Trap) ของไทย” ทำให้ไทยหยุดชะงักอยู่ในกลุ่มประเทศรายได้ปานกลางมาเป็นเวลานาน ซึ่งสะท้อนว่าพัฒนาการทางเศรษฐกิจของไทยมีข้อจำกัด เช่น ขาดแคลนประสิทธิภาพการผลิต และนวัตกรรมที่เพียงพอ ที่จะเร่งให้อัตราการเติบโตของรายได้สูงเหมือนในอดีต

• คำถามที่ตามมาคือ ไทยจะติดกับดักนี้ไปอีกนานแค่ไหน และมีแนวทางที่จะช่วยให้หลุดพ้นจากกับดักได้อย่างไร

ธนาคารโลกจัดอันดับให้ประเทศไทยเลื่อนฐานะเป็นประเทศรายได้ปานกลางตั้งแต่ปี 2519 แต่รายได้ต่อหัวของไทยในปี 2559 ก็ยังอยู่ที่ 5,640 ดอลลาร์  หมายถึงว่า ประเทศไทยติดอยู่ในฐานะประเทศรายได้ปานกลางมาแล้วถึง 40 ปี



สิ่งที่ต้องทำเพื่อให้ไทยสามารถก้าวพ้นกับดักรายได้ปานกลางได้อย่างสมบูรณ์ ล้วนเป็นปัจจัยเชิงโครงสร้าง ที่จำเป็นต้องใช้เวลายาวนานในการแก้ไขปัญหาเพื่อเพิ่มพูนความสามารถในการแข่งขัน โดยความพยายามในการแก้ไขปัญหาในอดีตไม่ประสบความสำเร็จเท่าที่ควร จากข้อจำกัดด้านนโยบายรัฐที่ขาดความต่อเนื่อง รวมถึงคุณภาพของทรัพยากรมนุษย์ ระบบการศึกษา และรูปแบบการลงทุนที่ยังไม่มีการเปลี่ยนแปลง

กุญแจสำคัญของการพัฒนาดังกล่าวคือ การลงทุนที่มุ่งเน้นด้านนวัตกรรม การผลิตสินค้าที่มีมูลค่าสูง และการพัฒนาประสิทธิภาพของแรงงานอย่างต่อเนื่อง ทั้งนี้ นโยบายภาพรวมของไทยในปัจจุบัน นับว่าได้มีความพยายามที่จะมุ่งแก้ปัญหาเชิงโครงสร้างดังกล่าว เช่น เร่งการลงทุนโครงสร้างพื้นฐานขนาดใหญ่ การผ่อนปรน และปรับลดกฎเกณฑ์ที่ไม่จำเป็น และการให้ความสำคัญกับการพัฒนาด้านนวัตกรรม สะท้อนจากแผนพัฒนาเศรษฐกิจ และสังคมแห่งชาติฉบับที่ 12 และยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี ที่มีเป้าหมายหลักในการพัฒนาประเทศไทยไปสู่กลุ่มรายได้สูง ผ่านการพัฒนาศักยภาพคนให้เป็นปัจจัยหลักในการสนับสนุนการเจริญเติบโตของประเทศ หรือจะเป็นการผลักดันโครงการระเบียงเศรษฐกิจภาคตะวันออก (EEC) ที่มุ่งเน้นการลงทุนใน 10 อุตสาหกรรมเป้าหมาย ซึ่งเป็นอุตสาหกรรมที่มีมูลค่าเพิ่มสูงต่อเศรษฐกิจ

ภาครัฐต้องหมั่นทบทวน และลดกฎเกณฑ์ที่เป็นอุปสรรคต่อการลงทุนอย่างต่อเนื่อง และมุ่งพัฒนาคุณภาพของทรัพยากรมนุษย์

ขณะเดียวกันภาคเอกชนก็ควรเตรียมพร้อมเพื่อให้สามารถเรียนรู้ และพัฒนาเท่าทันองค์ความรู้ด้านเทคโนโลยีให้ดียิ่งขึ้น ไม่ว่าจะเป็นจากการรับโอนความรู้ที่ได้จากการลงทุนของต่างประเทศ หรือจากการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีใหม่ๆ

หากทำได้สำเร็จ เศรษฐกิจไทยก็จะสามารถขยายตัวในระดับศักยภาพที่ 5% ได้ (ตามเป้าหมายยุทธศาสตร์ชาติ) ซึ่งจะส่งผลให้ไทยยกระดับเป็นประเทศรายได้สูง หรือประเทศพัฒนาแล้วได้ภายในระยะเวลาไม่เกิน 20 ปี ตามเป้าหมายที่ประเทศคาดหวังไว้ และไม่กลับไปติดอยู่ในวังวนของกับดักรายได้ปานกลางอีก

ที่มา : Middle Income Trap: กับดักเศรษฐกิจที่รอการก้าวข้าม

---

สำหรับผมเห็นว่าควรเป็นโครงการระเบียงเศรษฐกิจภาคตะวันออก (EEC) ที่จะมีโครงการต่างๆ มากมาย ที่น่าจะตอบโจทย์ของทุกภาคส่วนได้อย่างชัดเจน และมีรูปธรรมมากที่สุด ถ้ารัฐบาลนี้ทำจริงจัง โดยไม่มีใครออกมาขัดขวาง ไม่ว่าจะเป็นกลุ่มการเมือง กลุ่มเห็นต่าง หรือกลุ่มที่รับเงินจากต่างชาติมาขัดขวางก็ตามที

เรา, คนไทย, คงจะได้เห็นโครงการขนาดใหญ่ผุดขึ้นมาอย่างต่อเนื่อง และจะสร้างความเจริญให้กับประเทศไทย คนไทย และเศรษฐกิจไทยให้สามารถก้าวข้ามกับดักรายได้ปานกลางได้ภายใน 20 ปีข้างหน้าตามแผนยุทธศาสตร์ชาติที่ได้กำหนดไว้สักที