สวัสดีครับ   วันนี้ผมขอเสนอเนื้อหาวิทยาศาสตร์ - อุตุนิยมวิทยา เรื่อง ฤดูหนาว ครับ
ช่วงนี้ .... ทางภาคเหนือ  อีสาน และ ภาคกลางก็ได้สัมผัสความเย็นกันแล้วนะครับ
ในกระทู้นี้  จะเป็นการอธิบายว่า ความเย็น และ ลมหนาว  เกิดขึ้นมาได้อย่างไร


ขอเริ่มที่ข้อสงสัยอย่างนึงก่อน ว่า .... ฤดูหนาว  เกิดจากโลกโคจรออกห่างจากดวงอาทิตย์หรือไม่ ?
คำตอบคือ ไม่ใช่ ครับ  และเป็นในทางตรงกันข้ามเสียด้วย  กล่าวคือในฤดูหนาวนั้นโลกจะโคจร
เข้าใกล้ดวงอาทิตย์ครับ ... เมื่อเดือนมกราคมต้นปีนี้  ระยะห่างโลก - ดวงอาทิตย์ (ประมาณ) 146.24 ล้าน กิโลเมตร  
และในช่วงฤดูร้อนที่ผ่านมา  ระยะก็ยิ่ง ห่างออก ไปอีก คือ 150.1 ล้าน กิโลเมตร ... และขณะนี้
โลกก็โคจรเข้าไปใกล้ดวงอาทิตย์อีกรอบนึงแล้วครับ  ดูได้จากกราฟระยะห่างโลก - ดวงอาทิตย์ ในรอบ 1 ปี

(1 AU.  คือระยะมาตรฐานระหว่างโลก - ดวงอาทิตย์  มีค่าเท่ากับ 149,597,871 กิโลเมตร)

ดังนั้น  ระยะห่างของ โลก - ดวงอาทิตย์  ไม่มีผลต่อฤดูกาลใด ๆ เลย


แล้ว .... อากาศเย็นของฤดูหนาว  มาได้อย่างไร ?
กลไกของการเกิดอากาศเย็นในฤดูหนาว นี้  สาเหตุหลักเลยมาจาก มวลอากาศเย็น จาก จีน มองโกเลีย
ได้แผ่ลงมาใกล้ และมาถึงประเทศไทยครับ  มวลอากาศเย็นนี้คือ บริเวณความกดอากาศสูง ที่แผ่ปกคลุมพื้นที่แถว ๆ
Lattitude 25 - 30 องศาเหนือ  ซึ่งบริเวณนี้จะมีอยู่ตลอดเวลา  มันรอเวลาที่ร่องมรสุม ITCZ จะเคลื่อนที่
ลงไปสู่ทางใต้  และเมื่อ ITCZ เคลื่อนลงไปเมื่อใด  บริเวณความกดอากาศสูงนี้ก็จะแผ่ลงมาได้ครับ

ภาพของร่องมรสุม ITCZ ที่เลื่อนไปมาในช่วง 1 ปี


ภาพแสดงกลไกการเปลี่ยนทิศของลมมรสุม  จากข้อความในกรอบล่างคือกลไก
ในการ เปลี่ยนทิศ ของลมมรสุมจากฤดูฝน ไปสู่ ฤดูหนาว ครับ


บริเวณความกดอากาศสูง (High pressure area) คืออะไร ?
การจะอธิบายเรื่องบริเวณความกดอากาศสูง  จะขอเริ่มที่เรื่องของ CELL การไหลเวียนอากาศโลก ก่อนครับ
ในภาพนี้  คือ Model การหมุนเวียนอากาศของโลกครับ  ใน model จะกำหนดเป็น Cell
ซึ่ง Cell ที่มีผลต่อประเทศไทยคือ Hadley cell .... ในภาพจะเห็นว่าจะมีการหมุนเวียนอากาศ
จากบริเวณ Equator ซึ่งทีได้รับพลังงานจากดวงอาทิตย์มากที่สุด  อากาศในย่านนี้จึงยกตัว
ลอยขึ้นไป .... และเมื่อลอยขึ้นไปสูงประมาณ 15 กิโลเมตร  ก็จะมีการหมุนเวียนใน Cell
กลับลงมาที่แถว ๆ Lattitude 30 องศาเหนือ  ลักษณะการวนกลับลงมานี้  เรียกว่าการจมตัว
ของมวลอากาศเย็นที่มีอุณหภูมิต่ำมากถึง -20 ถึง -40 องศา C  ซึ่งก็คือ บริเวณความกดอากาศสูง นั่นเองครับ


ภาพนี้คือภาพตัดขวางของการจมตัวของมวลอากาศเย็น  ทำให้เกิดบริเวณความกดอากาศสูง
ในพื้นที่แถว ๆ Lattitude 30 องศาเหนือ  ก็คือแถว จีน  มองโกเลีย


ภาพนี้ คือ แผนที่อากาศเมื่อวานนี้ครับ  จะเห็นว่าบริเวณความกดอากาศสูง คือ วงที่เขียนตัว H
และมีเลขกำกับใว้ด้วย ..... วง ๆ ที่เห็นนี้เรียกว่า Isobar ครับ  การเขียน isobar โค้งไปมาก็หมายความว่า
พื้นที่ ที่ isobar ลากผ่าน นั้น มีความกดอากาศเท่ากัน  ตัวเลขที่กำกับเส้น isobar คือ ค่าความกดอากาศ
มีหน่วยเป็น Hexto-Pascal (hPa) หรือ มิลลิบาร์ ครับ  แต่จะใช้ hPa กันมากกว่า

ความกดอากาศที่มีผลทำให้หนาวเย็นก็คือ 1020 hPa (เส้นน้ำเงินหนา)  จากภาพนี้จะเห็นว่า
ความกดอากาศจะไล่จาก สูง มาหา ต่ำ .... นี่เองที่ทำให้ ลมหนาว พัดมาจากบริเวณที่เขียนว่า H
ผ่านมาทางอีสาน และไล่ลงมาที่กรุงเทพได้  เราจึงเย็นด้วยเหตุนี้เองครับ


จบแล้ว  สวัสดีครับ