คำตอบที่ได้รับเลือกจากเจ้าของกระทู้
ความคิดเห็นที่ 5
จากหนังสือเล่มนี้ ได้ให้คำอธิบายไว้ดังนี้
ลานนา หรือ ล้านนา
..........เดิมทีนักการศึกษาทางประวัติศาสตร์และโบราณคดีจะเรียกชื่อกลุ่มบ้านเมืองหรือแคว้นที่ตั้งอยู่ในเขตภาคเหนือตอนบนดังกล่าวนี้ว่า "ลานนา" หรือ "ลานนาไทย" และ "ล้านนา" หรือ "ล้านนาไทย" บ้าง โดยไม่มีความรู้สึกขัดแย้งหรือเห็นถึงความหมายที่แตกต่างกันแต่ประการใด เมื่อกาลเวลาผ่านไปได้มีการศึกษาค้นคว้าทางวิชาการมากขึ้น จึงได้มีนักวิชาการกลุ่มหนึ่งได้หยิบยกประเด็นดังกล่าวขึ้นมาค้นคว้าหาหลักฐาน และได้เสนอความเห็นขึ้นมาว่า "ล้านนา" น่าจะเป็นคำที่ถูกต้องทั้งในทางอักขรวิธีและความหมาย ดังนั้นจึงทำให้เป็นข้อถกเถียงและข้อขัดแย้งทางความคิดเห็นแตกต่างกันเป็นสองฝ่าย ฝ่ายหนึ่งเห็นว่าคำว่า "ลานนา" ที่นิยมใช้กันมาแต่เดิมน่าจะถูกต้องดีแล้ว (ศักด์ รัตนชัย, ลานนา ล้านนา เป็นของใคร เอกสารนำเสนอ ที่ สรสว.ลป. 20/2530 พิมพ์ครั้งที่ 1 พ.ศ. 2530) ส่วนอีกฝ่ายหนึ่งก็คิดว่าน่าจะใช้คำว่า "ล้านนา" ตามที่ได้พบหลักฐานใหม่เพื่อที่จะได้มีความหมายโดยถูกต้องสมบูรณ์ต่อไป (ทิว วิชัยขัทคะ, ล้านนาหรือลานนา เอกสารเผยแพร่เพื่อชมรมล้านนาคดี (เชียงใหม่ : ส.ทรัพย์การพิมพ์, 2530) , พิมพ์ครั้งที่ 2 หน้า 1-35.)
..........สืบเนื่องจากปัญหาดังกล่าวคณะกรรมการชำระประวัติศาสตร์ ในสำนักเลขาธิการนายกรัฐมนตรีได้พิจารณาข้อปัญหาที่เกี่ยวข้องกับคำว่า ลานนา-ล้านนา แล้วมีความเห็นว่าคำว่า ล้านนา ควรจะเป็นคำที่ถูกต้อง ด้วยเหตุผลดังต่อไปนี้
..........1. หลักฐานจากศิลาจารึกหลักที่ ชม/7 หรือจารึกวัดเชียงสา อำเภอเชียงของ จังหวัดเชียงราย ซึ่งจารึกใน พ.ศ. 2096 นับเป็นหลักฐานเก่าสุดที่ปรากฎคำเรียก ล้านนา
..........2. หลักฐานทางชื่อภาษาบาลี ดังปรากฎในเอกสารตำนานพระยาเจื๋องมีข้อความว่า "ในเมือง เงินยางเขตฺตทสลขราชธานี อันกลาวคืวาเมิงลานนา" เอกสารนี้ไม่ใช้วรรณยุกต์ แต่คำว่า "เขตฺตทสลข" (เขตฺตทสลกฺข) แปลว่า สิบแสนนา หรือล้านนา นั่นเอง นอกจากนี้พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้ทรงตั้ง เจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์ดำรงนพีสีนครสุนทรทศลักษณ์เกษตร....เป็นเจ้านครเชียงใหม่ เมื่อ พ.ศ. 2399 ซึ่ง ทศลักษณ์เกษตร ก็คือ สินแสนนา หรือ ล้านนา นั่นเอง
..........3. หลักฐานจากตำนานและใบลาน
................3.1 พงศาวดารโยนก พระยาประชากิจกรจักร์ผู้ค้นคว้าตำนานภาคเหนือและรู้เรื่องของภาคเหนืออย่างเชี่ยวชาญ ใช้คำว่า ล้านนา มาตั้งแต่ พ.ศ. 2450 เมื่อพิมพ์พงศาวดารโยนกครั้งแรกจะใช้ คำว่า ล้านนา เกือบจะทุกแห่ง ที่มีใช้ลานนาเพียงไม่กี่แห่ง
................3.2 โคลงมังทราตีเชียงใหม่ในใบลานซึ่งคัดไว้เมื่อ พ.ศ. 2381 ใช้ล้านนาเช่นกัน
................3.3 โคลงนิราศหริภุญไชย บทที่ 108 ฉบับกรุงเทพฯ มีข้อความว่า "เป็นปิ่นทศลักษณ์ เลิศหล้า" และฉบับภาคเหนือมีข้อความว่า "จอมจันโลกทศรักเลิศหล้า" คำว่า "ทศลักษณ์" นี้ย่อมหมายถึง ล้านนา เช่นกัน
..........4. คำว่าล้านนาเกิดขึ้นเมื่อใดนั้นมีหลักฐานว่าไทยทางภาคเหนือใช้ "พันนา" เป็นเขตการปกครองมาตั้งแต่สมัยโบราณ และไทยภาคเหนือคงใช้คำว่า "ล้านนา" อย่างเร็วที่สุดในสมัยพระเจ้ากือนา (พ.ศ. 1898 - 1928) เพราะจารึกหลักที่ 62 (วัดพระยืน) พ.ศ. 1913 ยังเรียกพระเจ้ากือนาว่า เจ้าท้าวสองแสนนา ต่อมาในปีระกาสัปตศก จ.ศ. 767 (พ.ศ. 1948) พระเจ้าสามฝั่งแกนสถาปนาเจ้าผู้ครองนครเชียงแสนให้เป็นเจ้าศรีสุวรรณคำล้านนาไชยสงคราม เป็นใหญ่กว่าล้านนาเชียงแสนทั้งมวล (ตามหนังสือสำนักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี ที่ นร. 0108/7941 ลงวันที่ 15 มิถุนายน 2530)
..........อย่างไรก็ตาม ในปัจจุบันนักวิชาการส่วนใหญ่ต่างยอมรับกันว่าคำว่าล้านนามีเหตุผลเหมาะสมกว่า แต่กระนั้นก็ยังมีนักวิชาการบางส่วนยังคงใช้คำว่า ลานนา ตามแบบเดิมอยู่ ซึ่งในความเห็นของผู้เขียน (สุรพล ดำริห์กุล) เห็นคำว่า ลานนา - ล้านนา น่าจะใช้ได้ทั้งสองคำ ในความหมายที่หมายถึงดินแดนที่อยู่ในภาคเหนือตอนบน โดยไม่ควรมีข้อคลางแคลงใจว่า คำไหนผิด คำไหนถูก เพราะแท้จริงแล้วทั้งสองคำนั้นถูกใช้มาเป็นเวลานานจนเกิดเป็นสำนึกและเข้าใจว่ามีความหมายเป็นอย่างเดียวกัน หากแต่ความขัดแย้งที่เกิดขึ้นนั้นเนื่องจากความพยายามที่จะหาคำอธิบายถึงที่มาและความหมายดั้งเดิมของคำเหล่านั้น ซึ่งก็เป็นความเห็นและการแปลความจากหลักฐานที่มีอยู่ในปัจจุบันของแต่ละฝ่าย แต่เพื่อให้เป็นแนวทางเดียวกัน ในบทความต่อไปนี้ผู้เขียนจะใช้คำว่า ล้านนา ในส่วนที่หมายถึงชื่อของดินแดน ที่มีเขตการปกครองและวัฒนธรรมอย่างหนึ่งที่ตั้งอยู่ในเขตภาคเหนือตอนบนของประเทศไทย ตามความเห็นของคณะกรรมการชำระประวัติศาสตร์ดังรายละเอียดที่กล่าวไปแล้ว
ลานนา หรือ ล้านนา
..........เดิมทีนักการศึกษาทางประวัติศาสตร์และโบราณคดีจะเรียกชื่อกลุ่มบ้านเมืองหรือแคว้นที่ตั้งอยู่ในเขตภาคเหนือตอนบนดังกล่าวนี้ว่า "ลานนา" หรือ "ลานนาไทย" และ "ล้านนา" หรือ "ล้านนาไทย" บ้าง โดยไม่มีความรู้สึกขัดแย้งหรือเห็นถึงความหมายที่แตกต่างกันแต่ประการใด เมื่อกาลเวลาผ่านไปได้มีการศึกษาค้นคว้าทางวิชาการมากขึ้น จึงได้มีนักวิชาการกลุ่มหนึ่งได้หยิบยกประเด็นดังกล่าวขึ้นมาค้นคว้าหาหลักฐาน และได้เสนอความเห็นขึ้นมาว่า "ล้านนา" น่าจะเป็นคำที่ถูกต้องทั้งในทางอักขรวิธีและความหมาย ดังนั้นจึงทำให้เป็นข้อถกเถียงและข้อขัดแย้งทางความคิดเห็นแตกต่างกันเป็นสองฝ่าย ฝ่ายหนึ่งเห็นว่าคำว่า "ลานนา" ที่นิยมใช้กันมาแต่เดิมน่าจะถูกต้องดีแล้ว (ศักด์ รัตนชัย, ลานนา ล้านนา เป็นของใคร เอกสารนำเสนอ ที่ สรสว.ลป. 20/2530 พิมพ์ครั้งที่ 1 พ.ศ. 2530) ส่วนอีกฝ่ายหนึ่งก็คิดว่าน่าจะใช้คำว่า "ล้านนา" ตามที่ได้พบหลักฐานใหม่เพื่อที่จะได้มีความหมายโดยถูกต้องสมบูรณ์ต่อไป (ทิว วิชัยขัทคะ, ล้านนาหรือลานนา เอกสารเผยแพร่เพื่อชมรมล้านนาคดี (เชียงใหม่ : ส.ทรัพย์การพิมพ์, 2530) , พิมพ์ครั้งที่ 2 หน้า 1-35.)
..........สืบเนื่องจากปัญหาดังกล่าวคณะกรรมการชำระประวัติศาสตร์ ในสำนักเลขาธิการนายกรัฐมนตรีได้พิจารณาข้อปัญหาที่เกี่ยวข้องกับคำว่า ลานนา-ล้านนา แล้วมีความเห็นว่าคำว่า ล้านนา ควรจะเป็นคำที่ถูกต้อง ด้วยเหตุผลดังต่อไปนี้
..........1. หลักฐานจากศิลาจารึกหลักที่ ชม/7 หรือจารึกวัดเชียงสา อำเภอเชียงของ จังหวัดเชียงราย ซึ่งจารึกใน พ.ศ. 2096 นับเป็นหลักฐานเก่าสุดที่ปรากฎคำเรียก ล้านนา
..........2. หลักฐานทางชื่อภาษาบาลี ดังปรากฎในเอกสารตำนานพระยาเจื๋องมีข้อความว่า "ในเมือง เงินยางเขตฺตทสลขราชธานี อันกลาวคืวาเมิงลานนา" เอกสารนี้ไม่ใช้วรรณยุกต์ แต่คำว่า "เขตฺตทสลข" (เขตฺตทสลกฺข) แปลว่า สิบแสนนา หรือล้านนา นั่นเอง นอกจากนี้พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวได้ทรงตั้ง เจ้ากาวิโลรสสุริยวงศ์ดำรงนพีสีนครสุนทรทศลักษณ์เกษตร....เป็นเจ้านครเชียงใหม่ เมื่อ พ.ศ. 2399 ซึ่ง ทศลักษณ์เกษตร ก็คือ สินแสนนา หรือ ล้านนา นั่นเอง
..........3. หลักฐานจากตำนานและใบลาน
................3.1 พงศาวดารโยนก พระยาประชากิจกรจักร์ผู้ค้นคว้าตำนานภาคเหนือและรู้เรื่องของภาคเหนืออย่างเชี่ยวชาญ ใช้คำว่า ล้านนา มาตั้งแต่ พ.ศ. 2450 เมื่อพิมพ์พงศาวดารโยนกครั้งแรกจะใช้ คำว่า ล้านนา เกือบจะทุกแห่ง ที่มีใช้ลานนาเพียงไม่กี่แห่ง
................3.2 โคลงมังทราตีเชียงใหม่ในใบลานซึ่งคัดไว้เมื่อ พ.ศ. 2381 ใช้ล้านนาเช่นกัน
................3.3 โคลงนิราศหริภุญไชย บทที่ 108 ฉบับกรุงเทพฯ มีข้อความว่า "เป็นปิ่นทศลักษณ์ เลิศหล้า" และฉบับภาคเหนือมีข้อความว่า "จอมจันโลกทศรักเลิศหล้า" คำว่า "ทศลักษณ์" นี้ย่อมหมายถึง ล้านนา เช่นกัน
..........4. คำว่าล้านนาเกิดขึ้นเมื่อใดนั้นมีหลักฐานว่าไทยทางภาคเหนือใช้ "พันนา" เป็นเขตการปกครองมาตั้งแต่สมัยโบราณ และไทยภาคเหนือคงใช้คำว่า "ล้านนา" อย่างเร็วที่สุดในสมัยพระเจ้ากือนา (พ.ศ. 1898 - 1928) เพราะจารึกหลักที่ 62 (วัดพระยืน) พ.ศ. 1913 ยังเรียกพระเจ้ากือนาว่า เจ้าท้าวสองแสนนา ต่อมาในปีระกาสัปตศก จ.ศ. 767 (พ.ศ. 1948) พระเจ้าสามฝั่งแกนสถาปนาเจ้าผู้ครองนครเชียงแสนให้เป็นเจ้าศรีสุวรรณคำล้านนาไชยสงคราม เป็นใหญ่กว่าล้านนาเชียงแสนทั้งมวล (ตามหนังสือสำนักเลขาธิการนายกรัฐมนตรี ที่ นร. 0108/7941 ลงวันที่ 15 มิถุนายน 2530)
..........อย่างไรก็ตาม ในปัจจุบันนักวิชาการส่วนใหญ่ต่างยอมรับกันว่าคำว่าล้านนามีเหตุผลเหมาะสมกว่า แต่กระนั้นก็ยังมีนักวิชาการบางส่วนยังคงใช้คำว่า ลานนา ตามแบบเดิมอยู่ ซึ่งในความเห็นของผู้เขียน (สุรพล ดำริห์กุล) เห็นคำว่า ลานนา - ล้านนา น่าจะใช้ได้ทั้งสองคำ ในความหมายที่หมายถึงดินแดนที่อยู่ในภาคเหนือตอนบน โดยไม่ควรมีข้อคลางแคลงใจว่า คำไหนผิด คำไหนถูก เพราะแท้จริงแล้วทั้งสองคำนั้นถูกใช้มาเป็นเวลานานจนเกิดเป็นสำนึกและเข้าใจว่ามีความหมายเป็นอย่างเดียวกัน หากแต่ความขัดแย้งที่เกิดขึ้นนั้นเนื่องจากความพยายามที่จะหาคำอธิบายถึงที่มาและความหมายดั้งเดิมของคำเหล่านั้น ซึ่งก็เป็นความเห็นและการแปลความจากหลักฐานที่มีอยู่ในปัจจุบันของแต่ละฝ่าย แต่เพื่อให้เป็นแนวทางเดียวกัน ในบทความต่อไปนี้ผู้เขียนจะใช้คำว่า ล้านนา ในส่วนที่หมายถึงชื่อของดินแดน ที่มีเขตการปกครองและวัฒนธรรมอย่างหนึ่งที่ตั้งอยู่ในเขตภาคเหนือตอนบนของประเทศไทย ตามความเห็นของคณะกรรมการชำระประวัติศาสตร์ดังรายละเอียดที่กล่าวไปแล้ว
แสดงความคิดเห็น
ล้านนา ล้านนาจริงมั้ย