ทำไมข้าวแช่ถึงมีเครื่องเคียงเป็นของมันๆ

กับข้าวข้าวแช่ ยังมีอีกหลายอย่าง และลูกกะปิทอดนั้น หากทำแล้วมันจนเลี่ยน แสดงว่าทำผิด ไชโป้วผัดไข่ก็เช่นกัน สามารถทำให้ไม่มันได้

กับอื่นๆเช่น พริกหยวกสอดใส้หมูห่อโสร่งไข่ หัวหอมแดงยัดใส้ ใส้แบบเดียวกับลูกกะปิ เนื้อฝอยหรือหมูฝอย ปลาแห้ง มะม่วงมัน และผักต่างๆ

ส่วนเมล็ดข้าวเองนั้นต้องหุกสุกแบบยังเป็นตากบ คือข้างในยังแข็งนิดๆ แล้วนำมาขัดไม่ให้เหลือยาง ให้เมล็ดข้าวเป็นตัวร่วนๆ ส่วนน้ำที่จะใส่นั้นก็ต้องหอม ด้วยการลอบดอกไม้หอมและอบควันเทียน

ในสมัยโบราณไม่มีน้ำแข็ง จะใส่น้ำข้าวแช่ไว้ในตุ่มดินเผา ซึ่งจะทำให้น้ำเย็นลงกว่าปกติ เนื่องจากมีการซึมผ่านเนื้อดินและระเหย ทำให้ลดความร้อนของตุ่มลง อีกทั้งจะมีการโรยพิมเสนเล็กน้อยลงในข้าวแช่ ทำให้รู้สึกเย็นตอนรับประทาน

ข้าวแช่แบบชาววังนั้นหารับประทานยาก มีหลายเจ้าที่คุยว่าตำรับชาววัง ก็ต้องลองทดสอบกันเองว่าจะถูกใจเจ้าไหน แต่ถ้าเป็นร้านที่มีชื่อเสียง ลองค้นหาคำว่า ข้าวแช่คุณหญิงมด และ ร้านข้างแช่ท่านหญิง ถนนประมวล ว่ากันว่านี่แหละยังคงความเป็นสูตรดั้งเดิมของชาววัง