เล่าให้ฟัง โรงไฟฟ้าถ่านหิน

บอกก่อนผมทำงาน กฟผ. ครับ
พอดีเห็นว่าช่วงนี้คนสนใจเรื่องโรงไฟฟ้าถ่านหินกันมาก ประกอบกับมีการแชร์ข้อมูลกันมากมายทั้งฝั่งหนุนฝั่นต้านที่เริ่มออกทะเลจับแพะชนแกะ ก็เลยอยากจะมาเล่าสู่กันฟังกับสิ่งที่พอจะรู้ในฐานะคนทำงาน

เอาทีละประเด็นละกัน
1.) กับคำถามแรกถ้าสนับสนุนโรงไฟฟ้าถ่านหินกันนักทำไมไม่ให้มาสร้างที่กรุงเทพฯเลยละ? คนใช้ไฟก็เยอะ แถมเชียร์กันจัง
-ในโซนกรุงเทพฯ ก็มีโรงไฟฟ้าอยู่แล้วครับ โรงพระนครเหนือกับพระนครใต้ ห่างไปหน่อยก็โรงไฟฟ้าวังน้อย กับโรงไฟฟ้าบางปะกง 4 โรงนี้กำลังผลิตรวมไม่น้อยนะครับหลายพันเมกกะวัตต์อยู่ โดยทั้งหมดนี้เป็นโรงไฟฟ้าพลังความร้อนร่วม (Combine Cycle) ใช้ก๊าซธรรมชาติเป็นเชื้อเพลิง

เห็นมั้ยครับเราก็มีการสร้างโรงไฟฟ้าใกล้กับแหล่งใช้งานอยู่แล้ว ส่วนทำไมไม่สร้างโรงถ่านหินเลยละแหม่ คำถามนี้ต้องถามกลับละครับว่า "แล้วมันทำได้หรือเปล่า?"

คำตอบคือแล้วจะขนถ่านมาจากไหนมายังไง ที่ 4 โรงข้างบนถึงเลือกใช้ก๊าซธรรมชาติเพราะอะไร? ก็เพราะก๊าซส่งมาทางท่อได้ไงละ แล้วรู้อะไรไหมครับโรงไฟฟ้าพระนครเหนือก็เคยเป็นโรงไฟฟ้าถ่านหินมาก่อนนะ ขนถ่านหินมากันทางรถไฟปัจจุบันยังมีรางเก่าที่ใช้ขนถ่านอยู่เลย แล้วคิดดูว่าปัจจุบันมันจะทำได้มั้ยละ?

เขาคิดพิจารณาความเหมาะสมกันมาแล้วครับ พิจารณากันหลายปัจจัย ใกล้แหล่งน้ำแหล่งเชื้อเพลิง การกระจายแหล่งผลิตให้สอดคล้องกับความต้องการใช้ไฟฟ้า ทำเลที่เหมาะสมอย่างโรงไฟฟ้าถ่านหินก็คือติดทะเลเพื่อสะดวกในการขนส่ง ตัวอย่างเช่น โรง BLCP, Gheco-one ที่มาบตาพุต อันนี้ก็ติดแหล่งใช้ไฟเลย

2.) ทำไมไม่ใช้พลังงานหมุนเวียน ลม แดด ปาล์ม ฯลฯ
นอกจากประเด็นเรื่องความไม่มีเสถียรภาพพึ่งพาไม่ค่อยได้แล้ว ผมขอเน้นด้านอื่นที่มีผลกระทบอีก เช่น
-ความพร้อมของระบบสายส่ง สร้างสายส่งไปรับไฟไม่เหมือนส่งไฟไปให้ผู้ใช้ไฟนะครับ สายส่งไฟฟ้าก็เหมือนท่อน้ำเหมือนถนนไม่ใช่ว่าอัดเข้าไปเท่าไหร่ก็ได้ไม่อั้นยิ่งอัดเข้าไปเยอะยิ่งเกิดการสูญเสียในระบบเยอะ ถ้าจะทำพลังงานหมุนเวียนเยอะ ๆ ก็ต้องขยายระบบส่งรองรับ ต้องใช้เวลาและเงินลงทุน
-ความยุ่งยากในการบริหารจัดการระบบไฟฟ้าของประเทศ คือมันไม่ได้แค่ยุ่งตอนไฟจากพวกพลังงานหมุนเวียนหายไปนะครับตอนมันมาก็ยุ่งเหมือนกัน ต้องอาศัยพวกโรงไฟฟ้าที่ปรับการจ่ายไฟฟ้าที่รวดเร็ว เช่น โรงไฟฟ้าพลังน้ำกับโรงไฟฟ้าพลังความร้อนร่วมจัดการรับภาระไป เพราะไฟฟ้าต้องผลิตให้สอดคล้องกับความต้องการใช้งานแบบ real-time ครับไม่อย่างงั้นจะส่งผลต่อคุณภาพไฟฟ้าในระบบ (ความถี่, แรงดัน) ซึ่งก็จะส่งกระทบผลต่ออุปกรณ์ไฟฟ้าของผู้ใช้งาน
อย่างประเทศในยุโรปโรงไฟฟ้าพลังความร้อนร่วมที่สร้างใหม่จะมีการกำหนัดอัตราการปรับเพิ่มลดกำลังการผลิตให้เร็วมาก ๆ เพื่อรับมือกับความอินดี้ของพลังงานหมุนเวียน (ผมขอเรียกว่าพลังงานอินดี้เพราะ Look Cool และเอาแต่ใจมาก ๆ หัวเราะ
-ข้อจำกัดของพลังงานหมุนเวียนแต่ละแบบ เช่น พลังงานแสงอาทิตย์ที่ต้องใช้พื้นที่เยอะ (เอามาทำการเกษตรดีกว่ามั้ย?) คอนเซปที่ work ก็คงมีแต่ Solar roof, ลมที่บ้านเรามีศักยภาพจัดว่าต่ำและประเด็นเรื่องมลภาวะทางเสียง, ปาล์ม หรือ biomass อย่าลืมนะครับว่ามันก็เผาเหมือนกันปล่อยมลพิษได้เหมือนกับโรงไฟฟ้าถ่านหินต้องมีชุดอุปกรณ์ควบคุมมลพิษเช่นกัน มลพิษจากการขนส่งเชื้อเพลิงละคิดยัง? มันไม่ได้ลอยมาเข้าโรงไฟฟ้าเองนะ และประเด็นเรื่องความต่อเนื่องของแหล่งเชื้อเพลิงที่อาจผันแปรตามฤดูกาลอีก
-ส่วนตัวคิดว่าคงต้องรอให้ระบบ Battery storage ใช้งานได้จริงในราคาแข่งขันได้และ Solar cell พัฒนาให้มีประสิทธิภาพสูงกว่านี้ แล้วรูปแบบการผลิตไฟฟ้าจะเปลี่ยนไปเลย ถ้าอย่างนี้น่าจะ Go Green ได้จริง
https://www.bloomberg.com/news/articles/2017-01-30/tesla-s-battery-revolution-just-reached-critical-mass << ข่าว Tesla ทำ Battery storage plant ที่อเมริกา

3.) LNG ละ?
ไม่รู้ว่า ปชป. ได้คิดต้นทุน LNG plant และประเมินความเสี่ยงแล้วหรือยังถึงเอามานำเสนอ ส่วนตัวไม่ขอออกความเห็นมากเพราะทั้ง กฟผ. หรือแม้แต่ ปตท. ก็ยังไม่มีประสบการณ์กับ Floating LNG plant ครับ
ปล. ไม่กลัวกันมั่งเหรอลูกระเบิดลอยน้ำดี ๆ นี่เองแล้วก็ไม่ได้ตอบโจทย์เรื่องความมั่นคงด้านพลังงานไฟฟ้าของประเทศเลย พึ่งแต่ก๊าซธรรมชาติเหมือนเดิม

4.) มาตราการควบคุมมลพิษ
ไม่ขอพูดอะไรมาก ตัวอย่าง กฎหมายกำหนดให้ปล่อยไม่เกิน 100 กฟผ. ไปกำหนดต่อว่าต้องไม่เกิน 50 อย่างระบบดักจับปรอทเนี่ยตามคุณภาพถ่านไม่ต้องมีก็ได้ยังใส่เอาไว้เลย แล้วไอ้ที่กลัวว่าสร้างจริงก็จะปล่อยปะละเลยไทยแลนด์สไตล์ คือเดี๋ยวนี้ทุกโรงไฟฟ้าจะมีระบบ CEMS (Continuous emission monitoring System) ตรวจวัดการปล่อยมลสารแบบ Real-time ส่งข้อมูลไปให้กรมควบคุมมลพิษคอยตรวจสอบ 7/24 ครับ

กลัวเรือขนถ่านล่ม? คือ เคยเห็นถ่านหินเคยจับถ่ายหินกันไหมครับ ชื่อมันก็บอกอยู่ว่าหินมันก็เหมือนกันก้อนหินครับแค่สีดำเพราะเป็นคาร์บอนเกือบทั้งหมด ถ่านหินร่วงลงก็ก็หินตกน้ำแหละไม่ใช่ว่าจะละลายน้ำดำปี๋ได้นะครับ เรือขนถ่านล่มก็จมไปนอนก้นทะเลถ้าจะกลัวให้กลัวพวกเรือบรรทุกน้ำมันดีกว่าครับอันนั้นหายนะจริง

กรณีแม่เมาะก็เอามาพูดกันไม่รู้จบเคยไปเล่นสไลเดอร์นั่งชิงช้าที่แม่เมาะกันไหม ไม่เชื่อถามณเดชดูได้
บอกได้เลยว่ากรณีแม่เมาะไม่มีอีกแล้วเพราะทุกคนใน กฟผ. ตระหนักดีว่าพลาดไม่ได้อีกแล้ว ชื่อเสียงองค์กรต้องสร้างสั่งสมกันเป็นชั่วอายุคนครับ

5.) ผลประโยชน์ทับซ้อน EGAT-i ไปซื้อเหมืองถ่านหินอินโด
คือแบบ เรื่องนี้ไม่จับแพะชนแกะก็กะดักควายหลอกคนที่ไม่รู้เต็ม ๆ
ผมจะบอกให้ว่าถ่านหินเนี่ยไม่ใช่ว่าจับโยนเข้าเตาแล้วจะเผาได้เลย Boiler หรือเตาเผาของโรงไฟฟ้ากระบี่ไม่สามารถใช้ถ่านหินจากเหมืองอินโดที่ว่ามาเป็นเชื้อเพลิงได้เพราะคุณภาพมันไม่ถึง เปรียบเทียบก็เหมือนรถเบนซินเติมน้ำมันดีเซลไม่ได้นั้นเอง
EGAT-i ไปซื้อเหมืองถ่านหินก็เพื่อเสริมศักยภาพจัดหาเชื้อเพลิงให้โรงไฟฟ้าที่บริษัทลงทุนในต่างประเทศ
เรื่องนี้พิสูจน์ไม่ยากกาง spec ถ่านเทียบกันก็ดูรู้

6.) Clean Coal ต้องมีระบบ CCS ด้วย!!
CCS คืออะไร มันก็คือ Carbon capture system ระบบดักจับ CO2 ที่ปล่อยออกมาจากกระบวนการเผาไหม้
หืมม Advance มั่ก ๆ ถ้าจะเอานิยามกันแบบนี้ งั้นต้องมี Clean Gas ด้วยมั้ยอะ เอามันทุกโรงที่มีการเผาเลย อ้อรถทุกคันก็ต้องมีด้วยนะ
แล้วถามว่าทำไมยังไม่มี Carbon capture plant หรือ มีการติดตั้ง CCS ในโรงไฟฟ้ากันอย่างจริงจังซักทีละ คำตอบก็ต้นทุนครับ CCS จะ work ก็ต้องใช้คู่กับโรงไฟฟ้าแบบ IGCC (Integrated Gasification Combined Cycle) เมื่อก่อนสมัยตลาด Carbon credit บูมยังหืดจับคิดแล้วคิดอีกจะทำดีมั้ยน้อคิดยังไม่ทันเสร็จ ปรากฎว่าตลาด Carbon credit ล่มไปซะก่อน เอวังครับ

7.) กฟผ. พยายามดันโครงการโรงไฟฟ้าถ่านหินจะได้กำไรเยอะ ๆ โบนัสอื้อซ่าละซิ
เอ่อ อันนี้ต้องทำความเข้าใจว่า กฟผ. เป็นหน่วยงานของรัฐรายได้ก็นำส่งให้รัฐเป็นหลัก ไม่ใช่เอกชนที่กำไรเยอะแล้วจะมาแจกโบนัสพนักงานหรือผู้ถือหุ้นได้ และแม้ว่าทั้งประเทศจะเป็นโรงไฟฟ้าถ่านหินหมดผมก็ยังได้โบนัสเท่าเดิมครับ เพราะค่าไฟส่วนพลังงานมันผันแปรอยู่แล้ว (FT) โบนัสผมขึ้นอยู่กับผลการดำเนินงานขององค์กร (PA) และอยู่ที่รัฐบาลว่าจะกรุณาให้มาเท่าไหร่

ก็ไม่อยากให้คิดว่าเป็นการออกมาตอบโต้ฝั่งต่อต้าน ผมก็แค่มาเล่าให้ฟังตามข้อมูลที่ผมทราบในฐานะคนทำงานใน field นี้ได้รู้ได้เห็นว่าเขาทำงานกันยังไง ไม่ได้เป็นอย่างภาพที่ฝั่งต้านพยายามสวมหมวกไอ้โม่งให้เป็นผู้ร้ายกัน
ถามว่าค่าไฟบ้านเราควรเป็นเท่าไหร่ ควรใช้พลังงานแบบไหนก็แล้วแต่มุมมองครับ คนพร้อมจ่ายก็มีคนไม่พร้อมหรือไม่อยากจ่ายก็มี ค่าไฟถูกก็ดึงดูดให้ต่างชาติมาลงทุนเลือกเป็นฐานผลิต แต่บางคนก็บอกว่าไม่อยากเป็นแล้วไอ้ฐานการผลิตเนี่ย ถามว่าถ้าจะเลิกเป็นแล้วเราจะทำอะไร องค์ความรู้เรามีอะไรบ้างมีมากแค่ไหน จุดแข็งชาติเราคืออะไร เมื่อตอนเย็นผมดูรายการคืนความสุข "เกษตร 4.0" น่าสนใจนะครับหากคนรุ่นใหม่จะกลับสู่ภาคการเกษตรแต่ไม่ใช่ในแบบเดิม ๆ เหมือนรุ่นพ่อรุ่นแม่ เม่าเนิร์ด

สุดท้ายนี้ ผมยังเชื่อและยึดมั่นในคำขวัญขององค์กรที่ว่า "กฟผ. ผลิตไฟฟ้าเพื่อความสุขของคนไทย" เพี้ยนไฟลุก

#เพิ่มเติมเนื่องจากมีประเด็นคำถามเพิ่มเติมจากเพื่อนสมาชิก (ยกมาจากคำตอบในความเห็น13)#

เรื่องเดินหน้าพลังงานทดแทน กฟผ. ก็เต็มสูบครับไม่ต้องห่วง
http://energynewscenter.com/index.php/article/detail/67
"กฟผ.เตรียมวงเงิน 2 แสนล้านบาท ลงทุนผลิตไฟฟ้าจากพลังงานหมุนเวียนในช่วง 20 ปีข้างหน้า เน้น ชีวมวล แสงอาทิตย์ พลังงานลม โดยจะเปิดช่องให้ภาคเอกชนเข้ามาร่วมลงทุนด้วยในรูป PPP( Public –Private Partnership)"

@ดวงตาตะวัน
อยากทราบว่า กฟผ.หรือ กฟน. ไม่ทำระบบ SmartGrid แบบ กฟภ.หรือครับ
และ ไม่ทำแพโซลาร์เซล ลอยในน้ำเหนืออ่างเก็บน้ำในเขื่อน เพื่อผลิตกระแสไฟฟ้า
หรือต่อเครื่องสูบน้ำดูดน้ำกลับในช่วงฤดูแล้ง

-มีครับกำลังเริ่มโครงการวิจัย smart grid ที่แม่ฮ่องสอนครับ
-โซล่าเซลแบบทุ่นลอยในอ่างเก็บน้ำก็มีแล้วครับที่เขื่อนศรีนครินทร์ พร้อมระบบตามดวงอาทิตย์
และที่โรงไฟฟ้าพลังงานแสงอาทิตย์ที่ทับสะแกก็มีระบบตามดวงอาทิตย์แบบถ่วงน้ำหนักเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการผลิตด้วยครับ สนใจไปเยี่ยมชมดูได้มีศูนย์การเรียนรู้เปิดให้ประชาชนเข้าเยี่ยมชมศึกษา
-ระบบสูบกลับมีแล้วที่เขื่อนท่าทุ่งน่าใช้ร่วมกับเขื่อนศรีนครินทร์
เพิ่มเติม กฟผ. ยังมีโครงการวิจัยระบบผลิตไฟฟ้าด้วยพลังงานลมแบบ Hybrid ด้วยครับ ของโครงการโรงไฟฟ้าพลังงานลมลำตะคองระยะที่2
ผลิตไฟฟ้าร่วมกับระบบ energy storage โดยใช้ fuel cell

ขอย้ำ กฟผ. ไม่ได้จะดันแต่โรงไฟฟ้าถ่านหิน เราทดลองวิจัยและพัฒนารูปแบบการผลิตไฟฟ้าเพื่อตอบสนองภารกิจองค์กรอยู่ตลอดและจะไม่หยุดยั้ง ;)

#เพิ่มเติม2 โอ้กลับมาดูอีกที ยาวเลย ต้องขอบคุณเพื่อนสมาชิกที่ช่วยให้ข้อมูลเพิ่มเติมนะครับ#
ยังยืนยันนะว่าผมก็แค่อยากมาเล่าให้ฟังในสิ่งที่รู้และพอจะตอบได้ ไม่ได้จะมา discredit ฝั่งต่อต้าน
ทั้งนี้มีหลายประเด็นคำถามเพิ่มเติมมาและเพื่อนสมาชิกได้ให้ข้อมูลไปบ้างแล้วเช่น ความเห็น 15 สนใจไปตามอ่านกันได้ครับ

วันนี้ขอฝากอีกเรื่องละกัน เรื่องการประหยัดไฟ
คงไม่ต้องมานั่งเถียงกันถ้าความต้องการใช้ไฟมันไม่เยอะขนาดนี้ คุณช่วยได้ครับด้วยสองมือเพียงเอื้อมมือปิดสวิทซ์หรือดึงปลั๊กออกเมื่อไม่ใช้ไฟ อุปกรณ์ประหยัดไฟที่หลอกขายกันว่าประหยัดค่าไฟได้บอกเลยไม่มีอันไหนประหยัดได้เลยเสียเงินเปล่าสู้สองมือคุณไม่ได้หรอก

นี่หนึ่งในภารกิจของ กฟผ. ครับ การจัดการความต้องการใช้ไฟฟ้า (Demand side management หรือ DSM)
อุปกรณ์ไฟฟ้าเบอร์ 5 ใช้เลยอันนี้ประหยัดจริง หลอด LED ถ้าแพงก็มี LED EGAT ซื้อได้ที่ 7-11 เคยเห็นมีคนรีวิวด้วย เจ๋งใช่มั้ยละ หัวเราะ

งงอะดิ ทำไมต้องให้คนใช้ไฟน้อยลง ขายไฟเยอะ ๆ ดิจะได้โบนัสเยอะ ๆ
ก็บอกแล้วโบนัสผมไม่ได้ขึ้นกับว่าขายไฟได้เยอะน้อยขายจากไฟสกปรกหรือไฟสะอาด
เท่าที่สัมผัสคนรอบตัว คนบ้านเรายังขาดความตระหนักรู้ว่าสถานการณ์ด้านพลังงานของชาติเรามันวิกฤตขนาดไหน
เคยถามเด็ก ๆ ที่สอนพิเศษอยู่ มีบ้านนึงนี่จ่ายค่าไฟเดือนละเหยียบหมื่น ติดแอร์ทั่วบ้านเปิดแอร์ 18-19 องศา ถามว่าไม่หนาวเหรอ บอกก็ห่มผ้าเอา =='
เลยต้องท้าวความร่าวยาวกันไป หวังว่าจะช่วยไปบอกคนที่บ้านให้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมกันได้

ครับ อ่านจบแล้วก็อย่าลืมมองรอบตัวปิดไฟที่ไม่ได้ใช้นะครับ ราตรีสวัสดิ์ _/|\_
แก้ไขข้อความเมื่อ
แสดงความคิดเห็น
โปรดศึกษาและยอมรับนโยบายข้อมูลส่วนบุคคลก่อนเริ่มใช้งาน อ่านเพิ่มเติมได้ที่นี่