ไม่รู้  “ความลับ”  ของอินทรีย์หก๒

    ภิกษุ ท. !  อินทรีย์  ๖  เหล่านี้  คือ  อินทรีย์คือตา,  อินทรีย์คือหู,  อินทรีย์คือจมูก,  
อินทรีย์คือลิ้น,  อินทรีย์คือกาย,  อินทรีย์คือใจ.  ภิกษุ ท. !  สมณะหรือพราหมณ์พวกใด  
ไม่รู้จักความเกิดขึ้น  ไม่รู้จักความดับไป  ไม่รู้จักรสอร่อย  ไม่รู้จักโทษ  
และไม่รู้จักอุบายเป็นเครื่องออกไปพ้น ในอินทรีย์  ๖  เหล่านี้  ตามที่เป็นจริง ;

ภิกษุ ท. ! สมณะหรือพราหมณ์พวกนั้น  ทั้งที่ถูกสมมติว่าเป็นสมณะในบรรดาสมณะทั้งหลายก็ตาม,  
ทั้งที่ถูกสมมติว่าเป็นพราหมณ์ในบรรดาพราหมณ์ทั้งหลายก็ตาม,  ก็หาเป็น
    ๑.  บาลี  พระพุทธภาษิต  นิทาน.  สํ.  ๑๖/๒๐๙/๔๑๖.
    ๒.  บาลี  พระพุทธภาษิต.  มหาวาร. สํ.  ๑๙/๒๗๓/๙๐๙.
สมณะหรือพราหมณ์ไปได้ไม่.  หาได้ทำให้แจ้งซึ่งประโยชน์แห่งความเป็นสมณะ  
หรือประโยชน์แห่งความเป็นพราหมณ์  ด้วยปัญญาอันยิ่งเอง  ในทิฏฐธรรมนี้  เข้าถึงแล้วแลอยู่ไม่.
ไม่รู้  “ความลับ”  ของอินทรีย์ห้า๑

    ภิกษุ ท. !  อินทรีย์  ๕  เหล่านี้  คือ  อินทรีย์คือศรัทธา,  
อินทรีย์คือวิริยะ,  อินทรีย์คือสติ,  อินทรีย์คือสมาธิ,  อินทรีย์คือปัญญา.
    ภิกษุ ท. !  สมณะหรือพราหมณ์พวกใด  ไม่รู้จักความเกิดขึ้น  ไม่รู้จักความดับไป  

ไม่รู้จักรสอร่อย  ไม่รู้จักโทษ  (เมื่อยึดถือ)  และไม่รู้จักอุบายเป็นเครื่องออกไปพ้น  
ในอินทรีย์  ๕  เหล่านี้  ตามที่เป็นจริง ;  

ภิกษุ ท. !  สมณะหรือพราหมณ์พวกนั้น  
ทั้งที่ถูกสมมติว่าเป็นสมณะในบรรดาสมณะทั้งหลายก็ตาม,  
ทั้งที่ถูกสมมติว่าเป็นพราหมณ์ในบรรดาพราหมณ์ทั้งหลายก็ตาม,  
ก็หาเป็นสมณะหรือพราหมณ์ไปได้ไม่,  หาได้ทำให้แจ้งซึ่งประโยชน์แห่งความเป็นสมณะ  
หรือประโยชน์แห่งความเป็นพราหมณ์  ด้วยปัญญาอันยิ่งเองในทิฏฐธรรมนี้
เข้าถึงแล้วแลอยู่ไม่. ไม่รู้ปฏิจจสมุปบาท  ไม่ได้เป็นสมณะ๒