ยุคไหนที่มนุษย์จิตใจเจริญที่สุด

ก็เห็นเลวร้ายมาตลอดแหละ  เห็นชอบพูดและเชื่อตาม ๆ กันว่า
- คนยีคนี้จิตใจเลวร้ายกว่าคนยุคก่อน ?
- คนสมัยนี้ไร้ศีลธรรม จริยธรรม คุณธรรมเสื่อมโทรม กว่าคนสมัยก่อน ?
- ยุคนี้เป็นยุคสุดท้าย เป็นกลียุค เพราะเข้าสู่ความเสื่อมโทรมที่สุด ?

จริงเหรอ ? ไม่น่าใช่น่ะ โลกเรามีสงครามมาทุกยุค สมัยก่อนประวัติศาสตร์ ยุคโบราณ ยุคกรีก โรมัน คนเราก็ทำสงครามฆ่ากัน
ตายแต่ละครั้งเป็นหมื่น ๆ แสน ๆ ฆ่าล้างเผ่าพันธุ์มาตลอด คนสมัยโบราณก็มีวิธีฆ่าแบบแปลก ๆ ทรมานแบบแปลก ๆ ซาดิสม์ ๆ
สงครามสมัยโบราณก็มีการฆ่ากันตายเหมือนผักปลา ในพงศาวดารไทยพม่าที่จับศึกยกทัพตีกัน คนตายเกลื่อนเมือง
บางตอนเล่าว่าศพลอยเกลื่อนแม่น้ำเจ้าพระยาชนิดที่ว่าลอยเป็นแพเดินเป็นสะพานข้ามฝั่งได้เลย เด็ก คนแก่ ก็ถูกฆ่าหมด
และในพงศาวดาร ประวัติศาสตร์สงครามทุกที่ทั่วโลกและความเชื่อของคนโบราณหลายอย่างที่ซาดิสม์ ประหลาด ป่าเถื่อน วิตถาร
คำถามว่า คนสมัยนี้จิตใจโหดเหี้ยม ป่าเถื่อน ไร้จริยธรรม ศีลธรรมจริยธรรมเสื่อมทราม มากกว่าคนโบราณสมัยก่อนเหรอ ?
หรือพูดตาม ๆ กัน ?  ถ้าเป็นเช่นนั้นจริง แต่บันทึกประวัติศาสตร์ไม่ใช่  ทุกยุคก็เหมือน ๆ กันมันดูเป็นวัฎจักรวนเวียนตามโอกาสมากกว่า
    จะว่าไปแล้วยุคปัจจุบันนี้คนเราน่าจะมีสำนึกรับรู้ศีลธรรม คุณธรรมมากกว่าคนสมัยก่อนด้วยซ้ำไปอีก ตามกาลเวลาที่เปลี่ยนไป เพราะเรามีกฎหมายจัดการดูแลสังคมมากกว่า มีองค์สิทธิมนุษยชน มีองค์กรเรื่องต่าง ๆ กระทั่งองค์กรดูแลชีวิตสัตว์ ห้ามทรมานสัตว์
บังคับไม่ให้คนทำอะไร ๆ แบบสมัยก่อนได้  คนเราอาจรุนแรงเหมือนเดิมแต่มีระบบจัดการที่ดีขึ้นเพราะคนเรายุคนี้เข้าใจว่าอะไรควรไม่ควรมากขึ้น จะว่าไปคนยุคนี้เคร่งครัดในศีลธรรม จริยธรรมมากขึ้นกว่าอีกในภาพรวมที่เป็นรูปธรรมทางกฎหมาย กฎเกณฑ์ต่าง ๆ