ภาษาวิบัติ หรือวิวัฒนาการทางภาษา ?

"มีความลึกลับบางอย่างสิงสู่อยู่ในการเขียนผิด เมื่อมีนักศึกษาปีหนึ่งเขียนคำว่า 'เกลียดคร้าน' 'หน้ากลัว' 'สามาด' นั่นหมายถึงนักศึกษาคนดังกล่าวสะกดคำผิด แม้จะผ่านการเรียนรู้ในโรงเรียนมานานถึง 12 ปี เมื่อเราเปิดหนังสือเรียนของเขาดู เรากลับพบว่าคำเหล่านี้ปรากฏอยู่ในหนังสือต่างๆ นานาที่เขาต้องเรียนปีแล้วปีเล่า คุณครูพยายามวงคำว่า 'บรรณารักส์' ที่เขาพิมพ์ผิด และครูภาษาไทยก็พยายามแก้ไขคำว่า 'ไวยากอน' อย่างเอาเป็นเอาตาย ตลอดเวลาที่เขาอ่านหนังสือ เขาได้เห็นคำที่สะกดถูกต้องบ่อยเกินกว่าจะนับได้ แต่เขาก็ยังสะกดผิด [ทำไม?] เหล่าครูเอ่ยขึ้นด้วยความฉงน [เกิดอะไรขึ้น?] เหล่าผู้ปกครองกล่าวขึ้นพร้อมเสียงถอนหายใจ"



สิ่งหนึ่งที่มักจะถูกหยิบยกขึ้นมาถกเถียงกันบ่อยๆ ในโลกออนไลน์ คือ เรื่องของการสะกดคำผิด กระทู้ที่พูดถึงเรื่องดังกล่าวมักจะถูกแชร์กันอย่างกว้างขวาง บางกลุ่มก็สนับสนุนว่าควรเขียนให้ถูก ในขณะที่บางกลุ่มออกมาปกป้องและกล่าวหาฝ่ายสนับสนุนว่าเป็นพวกจับผิด หรือแกรมมาร์นาซี

จากการสังเกต ผมพบว่าคนส่วนมากที่พิมพ์ภาษาไทยอย่างค่อนข้างถูกต้อง ไม่ได้จ้องจับผิดว่าคนอื่นๆ จะต้องพิมพ์ให้ถูกต้องไปเสียทุกคำ แต่เมื่อมาครุ่นคิดถึงหลักเกณฑ์ในการตัดสินว่า คำผิดประเภทใดที่สังคมให้การยอมรับได้หรือไม่ได้ กลับไม่สามารถหาคำตอบที่พึงพอใจได้ จึงเป็นเหตุให้เกิดคำถามดังต่อไปนี้

อะไรคือภาษาวิบัติ และอะไรคือวิวัฒนาการทางภาษา?

หนึ่งในข้อถกเถียงที่มักถูกหยิบยกขึ้นมาในการสนทนาเรื่องการพิมพ์ผิด คือ การกล่าวอ้างว่าการพิมพ์ผิดดังกล่าว เป็นส่วนหนึ่งของการวิวัฒนาการของภาษา แต่ว่าการพิมพ์ผิดทุกครั้งถือเป็นการวิวัฒนาการของภาษาหรือ? หลายกลุ่มกล่าวอ้างว่า กลุ่มต่อต้านภาษาวิบัติเป็นเพียงกลุ่มคนประเภทหัวอนุรักษ์ที่ต่อต้านการเปลี่ยนแปลงของภาษา หากแต่ผมไม่สามารถค้นหาหลักฐานใดๆ มาสนับสนุนหรือหักล้างทั้งฝ่ายสนับสนุนและฝ่ายต่อต้านได้เลย (พบแค่เพียงว่าการพิมพ์ผิดในยุคแรกๆ ของการพิมพ์ภาษาอังกฤษทำให้หลายๆ คำอ่านออกเสียงเหมือนกัน แต่สะกดต่างกัน)



จะพบว่า เราต่อต้านคำผิดเป็นเพียงบางคำ หลายๆ คำเรารู้ว่าผิด แต่ก็ไม่ได้สนใจมากมาย และบางคำอาจจะไม่ทราบด้วยซ้ำว่ามันเขียนผิด แล้วคำไหนกันเล่าที่เราจะถือว่าเป็นการเปลี่ยนแปลงทางภาษา และคำไหนเล่าที่ถือเป็นภาษาวิบัติ

หรือประเด็นนี้จะเป็นเหมือน การก่อกบฏ และการปฏิวัติ ซึ่งต่างกันเพียงฝ่ายหนึ่งก่อการไม่สำเร็จ และอีกฝ่ายก่อการสำเร็จ เท่านั้น คำไหนที่สะกดผิดแล้วถูกใช้อย่างกว้างขวางก็จะถูกนับเป็นการวิวัฒนาการของภาษา ส่วนคำไหนที่ไม่ได้รับความนิยมก็จะล้มหายไป และนับเป็นภาษาวิบัติอย่างนั้นหรือ?

หรือว่าเราพิจารณาจากอรรถประโยชน์ที่ได้จากการเปลี่ยนแปลง เช่น พิมพ์สะดวกขึ้น สื่ออารมณ์ได้มากขึ้น ฯลฯ

หรือการเปลี่ยนแปลงของภาษาจะเป็นเรื่องของการที่ผู้ซึ่งแตกฉานทางภาษาอยู่แล้ว พยายามคิดนอกกรอบและประดิษฐ์คำใหม่ขึ้นมา ในขณะที่ภาษาวิบัติเกิดจากความไม่รู้ของผู้เขียน?

เราสามารถที่จะหาคำตอบที่น่าพึงพอใจสำหรับคำถามนี้ได้หรือไม่? เราสามารถที่จะชี้ชัดถึงภาษาที่วิบัติและเข้าแก้ไข ในขณะที่ยังให้โอกาสภาษาสำหรับการเปลี่ยนแปลงได้หรือไม่? หรือเราจะต้องยอมรับว่าทั้งสองอย่าง เป็นสองด้านของเหรียญเดียวกันอย่างช่วยไม่ได้?

คำถามอีกข้อหนึ่งที่เกิดขึ้นมาคือ ทำไมคนเรายังพิมพ์ผิดกันมากมาย?

สำหรับผมแล้ว มันเป็นเรื่องที่ช่างน่าประหลาดใจที่หลายๆ คนพิมพ์คำ “ที่คนส่วนใหญ่ใช้ถูกต้อง” และ “ใช้กันอย่างแพร่หลาย” ผิดทุกครั้ง ทั้งๆ ที่เมื่อไปอ่านงานเขียนของคนอื่นๆ น่าจะเกิดฉุกใจขึ้นมาว่าทำไมเราถึงเขียนไม่เหมือนคนอื่นๆ?

ย่อหน้าแรกที่ผมแปลและเรียบเรียงขึ้นมาใหม่ ก็มาจากงานวิจัยที่ต้องการตอบคำถามนี้เช่นเดียวกัน โดยผู้ที่พิมพ์ผิดส่วนมากมักจะให้เหตุผลสองข้อ คือ ความไม่ใส่ใจมาตั้งแต่เด็กๆ และการที่ครูไม่กวดขัน

แต่ผมยังรู้สึกว่าคำตอบยังไม่สมบูรณ์

คำถามนี้เป็นคำถามที่น่าสนใจ เพราะมันน่าจะขัดกับสามัญสำนึกที่มนุษย์เรามักจะมีพฤติกรรมหมู่ ไม่อยากแปลกแยกออกไปจากคนอื่นๆ

ผมจึงตั้งกระทู้นี้ขึ้นมาเนื่องจากต้องการรับฟังทัศนะจากทุกท่านในประเด็นดังกล่าวครับ ขอขอบคุณทุกท่านล่วงหน้าไว้ ณ ที่นี้ด้วยครับ