รายละเอียดที่จขกทเขียนมาแสดงว่าได้ศึกษามาระดับหนึ่ง  แต่ถามว่าการเล่นดนตรีต้องมีอะไรอีกนั้น จริงๆแล้วมันมีอีกมากมายยากที่จะยกมาแจกแจง แต่ขอแนะนำอย่างนี้ครับ

ความรู้ในทฤษฎีทางดนตรียังไม่ใช่สิ่งสำคัญสำหรับคนเล่นดนตรี แต่อยู่ที่ความถนัดทางดนตรีและใจรักที่จะจริงจังกับดนตรี  ความถนัดทางดนตรีคือความสามารถในระบบประสาทสัมผัสทางดนตรีที่มีในบางคนเท่านั้นมีเพียงพอที่จะเล่นดนตรีได้ดีพอสมควร สิ่งนี้คือไหวพริบปฏิภาณทางดนตรีนั่นเอง. คนที่มีสิ่งนี้มากก็สามารถนำสิ่งนี้ปฏิบัติทฤษฎีดนตรีให้แตกฉานเป็นPerformance ที่ดีนั่นแหละ ทฤษฎีทั้งหลายจึงมีความจำเป็น คนที่มีความถนัดทางดนตรีต่ำเมื่อไปไม่ถึงจุดของPerformanceทฤษฎีเชิงลึกก็ไม่จำเป็น คงมีแต่ทฤษฎีที่จำเป็นที่พอจะทำให้เป็นเพลงได้เบื้องต้นก็พอ

การที่จะรู้ว่าตนมีความถนัดทางดนตรีสูงหรือต่ำที่ดีที่สุดคือลงเรียนอย่างจริงๆจังๆสักหกเดือน. เรียนแล้วรับได้สบายนั่นคือความถนัดสูง เรียนแล้วพอได้ ยากพอประมาณนั่นปานกลาง เรียนแล้วยากสุดๆ หกเดือนยังไม่ไปไหนเลย นั่นต่ำแน่ๆ

การเรียนหรือฝึกเองก็ตามถ้ายากเกินกว่าหกเดือนต่อเนื่องกัน นั่นก็ยากเกินกำลังแล้ว คงไปกับดนตรีลำบากแน่  แต่ทั้งนี้อยู่ที่ใจครับ. ถ้าใจสู้ ลุยไปอย่างเต็มกำลังก็มีสิทธิ์ที่จะเล่นเป็น แต่ต้องใช้ระยะเวลาหลายปีแน่นอน