ความแตกต่างของ ความงมงาย กับ ความเชื่อของนักวิทยาศาสตร์คือ
ความงมงายคือการเชื่อลงไปบนเหตุผลเดียวอันเข้ากับจริตและความเชื่อส่วนตนๆ ยกตัวอย่างเช่น มีคนได้ยินจากคนรู้จักว่าลูกชายของเขาไปเอาตุ๊กตาม้าลายจากศาลข้างถนนมาเล่น. พอตกดึก เด็กมีอาการตาขวาง ดิ้นพร่านๆ จับไม่อยู่มีแรงมหาศาล ซึ่งเชื่อกันว่าเป็นผลจากการไปเอาม้าลายมาผีเลยเข้า คนประเภทที่ฟังแล้วเชื่อโดยทันทีว่าผีเข้า เหตุเพราะ คนที่รู้จักเล่าให้ฟังหนึ่ง สอดคล้องกับความเชื่อเรื่องผีสางที่ตนมีความเชื่ออยู่แล้ว การปักใจเชื่อลงไปอย่างหมดจดด้วยเหตุผลด้านเดียวนี้เรียกว่างมงาย
1. เพราะไม่มีการตั้งสมมุติฐานความเป็นไปได้ทางอื่นและทำการพิสูจน์จนแน่ชัดก่อน
2. เป็นการเชื่อจากเรื่องเล่าจากปากโดยไม่ได้ประสบเหตุเอง
ถ้าเป็นนักวิทยาศาสตร์ที่เจอเหตุการณ์ดังกล่าว จะต้องมีการตรวจสอบและหาสมมุติฐานที่มีความเป็นไปได้ในหลายๆ แนวทางแล้วจึงทำการพิสูจน์ ยกตัวอย่างง่ายๆ คนมีอาการปวดหัวเล่าอาการตรงกับคนที่เป็นไมเกรน หมอจะไม่จ่ายยาแก้ไมเกรนให้ทันที แต่จะต้องทำการตรวจตาม้ข้ั้ั่นตอนก่อน จนแน่ชัดแล้วว่าเป็นไมเกรนแล้วจึงจ่ายยา ซึ่งต่างจากพวกงมงายซึ่งมักจะใช้เหตุผลเดียวที่ตรงกับจริตความเชื่อหรือข้อมูลด้านเดียวในการตัดสินอะไรๆ
ในกรณีของนักวิทยาศาสตร์หรือนักดาราศาสตร์ที่ตั้งสมมุติฐานของความเป็นไปได้ในทฤษฎีใหม่ๆ ที่ไม่เคยมีมาก่อนในยุคหนึ่งๆ เราจะไม่เรียกการคิดแบบนั้นว่างมงายเหมือนกรณีเชื่อเรื่องผีม้าลาย เพราะนักวิทย์ฯ จะตั้งสมมุติฐานจากพื้นฐานความรู้เดิมแล้วต่อยอดออกไปโดยใช้วิธีการพิสูจน์และทดลองจนเกิดเป็นทฤษฎีใหม่ๆ นักวิทย์ฯ อาจจะตั้งสมมุติฐานถูกหรือผิดก็ได้ แต่จุดสำคัญคือนักวิทย์จะทำการทดลองเพื่อพิสูจน์ความเชื่อนั้นๆ ของตน บางครั้งอาจจะล้มเหลว ยางครั้งอาจจะสำเร็จก็ได้
ซึ่งจุดหลักๆ ของนักวิทย์คือพยายามใช้สมองในการหาเหตุและผลจากหลายๆแนวทางบนพื้นฐานของความเป็นไปได้แล้วทำการพิสูจน์เพื่อหาผลลัพธ์ที่แท้จริง
ส่วนคนงมงายคือไม่พยายามใช้สมองส่วนที่ใช้ในการคิดแต่จะใช้ความเชื่อแบบหลับหูหลับตาเข้าไปโยงกับเหตุใดเหตุหนึ่งของเหตุการณ์นั้นๆที่ ตรงกับความเชื่อเดิมของตนเพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ตนต้องการ
(น่าจะพอตอบข้อข้องใจของคนที่ถามว่าความงมงาย กับ ความเชื่อในสิ่งที่ไม่เคยมีมาก่อนของนักวิทยาศาสตร์หรือนักดาราศาสตร์แตกต่างกันอย่างไร)
ข้อแตกต่างของคำว่า งมงาย กับ ความเชื่อของนักวิทยาศาสตร์และนักดาราศาสตร์ ฯลฯ
ความงมงายคือการเชื่อลงไปบนเหตุผลเดียวอันเข้ากับจริตและความเชื่อส่วนตนๆ ยกตัวอย่างเช่น มีคนได้ยินจากคนรู้จักว่าลูกชายของเขาไปเอาตุ๊กตาม้าลายจากศาลข้างถนนมาเล่น. พอตกดึก เด็กมีอาการตาขวาง ดิ้นพร่านๆ จับไม่อยู่มีแรงมหาศาล ซึ่งเชื่อกันว่าเป็นผลจากการไปเอาม้าลายมาผีเลยเข้า คนประเภทที่ฟังแล้วเชื่อโดยทันทีว่าผีเข้า เหตุเพราะ คนที่รู้จักเล่าให้ฟังหนึ่ง สอดคล้องกับความเชื่อเรื่องผีสางที่ตนมีความเชื่ออยู่แล้ว การปักใจเชื่อลงไปอย่างหมดจดด้วยเหตุผลด้านเดียวนี้เรียกว่างมงาย
1. เพราะไม่มีการตั้งสมมุติฐานความเป็นไปได้ทางอื่นและทำการพิสูจน์จนแน่ชัดก่อน
2. เป็นการเชื่อจากเรื่องเล่าจากปากโดยไม่ได้ประสบเหตุเอง
ถ้าเป็นนักวิทยาศาสตร์ที่เจอเหตุการณ์ดังกล่าว จะต้องมีการตรวจสอบและหาสมมุติฐานที่มีความเป็นไปได้ในหลายๆ แนวทางแล้วจึงทำการพิสูจน์ ยกตัวอย่างง่ายๆ คนมีอาการปวดหัวเล่าอาการตรงกับคนที่เป็นไมเกรน หมอจะไม่จ่ายยาแก้ไมเกรนให้ทันที แต่จะต้องทำการตรวจตาม้ข้ั้ั่นตอนก่อน จนแน่ชัดแล้วว่าเป็นไมเกรนแล้วจึงจ่ายยา ซึ่งต่างจากพวกงมงายซึ่งมักจะใช้เหตุผลเดียวที่ตรงกับจริตความเชื่อหรือข้อมูลด้านเดียวในการตัดสินอะไรๆ
ในกรณีของนักวิทยาศาสตร์หรือนักดาราศาสตร์ที่ตั้งสมมุติฐานของความเป็นไปได้ในทฤษฎีใหม่ๆ ที่ไม่เคยมีมาก่อนในยุคหนึ่งๆ เราจะไม่เรียกการคิดแบบนั้นว่างมงายเหมือนกรณีเชื่อเรื่องผีม้าลาย เพราะนักวิทย์ฯ จะตั้งสมมุติฐานจากพื้นฐานความรู้เดิมแล้วต่อยอดออกไปโดยใช้วิธีการพิสูจน์และทดลองจนเกิดเป็นทฤษฎีใหม่ๆ นักวิทย์ฯ อาจจะตั้งสมมุติฐานถูกหรือผิดก็ได้ แต่จุดสำคัญคือนักวิทย์จะทำการทดลองเพื่อพิสูจน์ความเชื่อนั้นๆ ของตน บางครั้งอาจจะล้มเหลว ยางครั้งอาจจะสำเร็จก็ได้
ซึ่งจุดหลักๆ ของนักวิทย์คือพยายามใช้สมองในการหาเหตุและผลจากหลายๆแนวทางบนพื้นฐานของความเป็นไปได้แล้วทำการพิสูจน์เพื่อหาผลลัพธ์ที่แท้จริง
ส่วนคนงมงายคือไม่พยายามใช้สมองส่วนที่ใช้ในการคิดแต่จะใช้ความเชื่อแบบหลับหูหลับตาเข้าไปโยงกับเหตุใดเหตุหนึ่งของเหตุการณ์นั้นๆที่ ตรงกับความเชื่อเดิมของตนเพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ตนต้องการ
(น่าจะพอตอบข้อข้องใจของคนที่ถามว่าความงมงาย กับ ความเชื่อในสิ่งที่ไม่เคยมีมาก่อนของนักวิทยาศาสตร์หรือนักดาราศาสตร์แตกต่างกันอย่างไร)