เมื่อรถติดหล่มโคลนจนขยับไม่ได้ ความเร็วเป็น 0 เมื่อไหร่ เห็นจะมีการแก้ปัญหาที่ผิดๆ 3 ประการดังต่อไปนี้
1. การเร่งเครื่องช่วยอะไรไม่ได้
หากรถติดหล่มและล้อหมุนฟรีอยู่กับที่เมื่อไหร่ นั่นหมายความว่าแรงเสียดทานระหว่างผิวล้อกับพื้นถึงจุดพอดี ซึ่งไม่สามารถที่จะดันตัวรถไปข้างหน้าได้ จุดนี้คุณจะให้ล้อหมุน 1 รอบต่อวินาที หรือเหยียบเป็น 100 รอบต่อวินาที รถก็จะอยู่ ณ จุดเดิมเป๊ะ (แต่เอาเถอะ เป็นผมก็เร่งจนโคลนกระจุยเหมือนกัน)
และการสักแต่เร่งระวังมันจะขุดหลุมให้ลึกมากยิ่งขึ้น แต่ถ้าขุดแล้วไปเจอดินแข็งก็ดีไป
ที่กล้าพูดว่า ความเร็วการหมุนของล้อไม่มีผลต่อความเร่ง เมื่อล้อหมุนฟรีแล้วนั้น ผมอธิบายประมาณว่า ถ้าให้รถเข้าเบรคล้อที่ใช้ขับเคลื่อนไว้(ส่วนใหญ่เป็นล้อหลัง) บนถนนที่มีพื้นผิวลักษณะหนึ่ง แล้วเอาตราชั่งสปริงค์ลากรถจนสามารถไถลเลื่อนไปได้ จะวัดได้แรงเสียดทานค่าหนึ่ง ที่เมื่อเอาไปเป็นตัวหารมวล(น้ำหนัก)ทั้งหมดของรถแล้ว จะได้ความเร่งค่า Max ซึ่งรถไม่สามารถเร่งได้มากกว่านี้บนพื้นถนนนั้นไม่ว่าเครื่องยนต์จะวิเศษแค่ไหนก็ตาม โดยหากเหยียบจนเกินนั้นไม่ว่าจะเท่าไหร่ ล้อจะหมุนฟรี แล้วทำให้รถเร่งได้แค่ค่า Max นั้นครับ
การติดหล่มก็เช่นกัน หากติดจนได้ความเร่งและความเร็วเป็นศูนย์แล้ว การเหยียบให้เร็วขึ้นก็เปล่าประโยชน์อะไร
2. การเปลี่ยนน้ำหนักรถช่วยอะไรไม่ได้
ณ จุดนี้คุณอาจจะงงว่า ต้องให้รถมันเบาลงหรือหนักขึ้นกันแน่นะ ต้องไล่คนลงหรือเอาสิ่งของลงจากรถ หรือกลับหาน้ำหนักมาถ่วงเพิ่มดี ไม่ต้องให้สองความคิดนี้เถียงกันหรอกครับ เพราะผิดทั้งคู่ ล้อรถขณะหมุนติดหล่มนั้นมันกำลังอยู่ในพื้นเอียงของหลุมในฝั่งที่กำลังมุ่งหน้าไป ซึ่งการเพิ่มน้ำหนักในแกนดิ่งแม้จะเพิ่มแรงเสียดทานได้ แต่ในแกนนอนมันเป็นการฉุดรถกลับลงไป ณ จุดนี้จึงเจ้ากัน ส่วนการทำให้เบาลงก็เจ้ากันในทางตรงกันข้าม จะให้รถเบาจนเหลือแต่ล้อกับเครื่องยนต์ ก็ผ่านหล่มไปไม่ได้ครับ ดังนั้นคุณไม่จำเป็นต้องไล่ใครลงอีก
ที่กล้าพูดอย่างงี้เพราะตามหลักฟิสิกส์แล้ว ถ้าคุณไปยืนในพื้นที่เอียงๆ แล้วไม่ลื่นลงไป คุณจะเอาของหนักๆมาแบก หรือให้เพื่อนมาขี่คอ คุณก็จะไม่ลื่นลงไปเช่นกัน หรือถอดแต่รองเท้าแปะไว้ รองเท้าก็ไม่ลื่นลงไปครับ
3. การช่วยกันขย่มกระบะหลังรถช่วยอะไรไม่ได้
เหมือนข้อ 2 ครับ การขย่มทำให้รถหนักและเบาสลับกัน ภาพที่เห็นคือแหนบรถกระเพื่อมขึ้นลงอยู่กับที่เท่านั้น
มีใครเคยเห็นมั้ยครับ การขย่มรถครั้งไหนแล้วรถสามารถรอดจากหล่มไปได้
ทางรอดคือ
1. หาแรงจากภายนอกตัวรถ เช่น หาคนมาเข็นหรือหารถลากจูง ความจำเป็นในการไล่คนลงจากรถให้ทำเพราะต้องการคนมาช่วยเข็นเท่านั้นครับ
2. แรงจากภายใน? ยังพอมีหวังกับการใช้กำลังเครื่องยนต์ตัวเองอยู่ แต่ให้รู้จักถอยบ้างก่อนที่จะรุก ถอยไปให้ไกลที่สุดจนติดหล่มอีกทาง แล้วเร่งเครื่องเดินหน้าเต็มกำลังมา พลังงานจลจากรถจะทำให้ไปได้ไกลกว่าเดิมหน่อย แต่ไปได้ไกลสุดแค่ไหนแล้วรถกลับมาหยุดนิ่ง อย่าฝืนต่อ เร่งถอยหลังกลับไปให้ไกลที่สุดอย่างต่อเนื่อง คุณจะถอยไปได้ไกลกว่าการถอยคราวแรก โอเคครับ นี่คือหลักการของลูกตุ้มที่เพิ่มรัศมีการแกว่งได้ไกลมากขึ้นเรื่อยๆ จนรถคุณหยุดพ้นในที่สุด แต่ถ้าหลุมมันแคบมาก จนเข้าเกียร์ถอยไม่ทัน อาจจะเข้าแต่เกียร์เดินหน้าก็พอ แล้วเหยียบเป็นจังหวะ ซึ่งคุณจะรู้ว่าจังหวะไหนควรเหยียบ ให้นึกถึงตอนแกว่งลูกตุ้มหรือแกว่งชิงช้าครับ
อันนี้สามารถทำพร้อมๆกับการหาคนมาเข็นได้ แต่ต้องคุยกันให้ดีนะจ๊ะ อย่าให้เค้าดันไปหน้าในขณะที่เราอยากถอย
3. ถ้าไม่กลัวมือเปื้อนก็หาหินมาใส่ในร่องที่ล้อรถมันขุดไว้ เพื่อเพิ่มความเสียดทานระหว่างพื้นกับล้อครับ
ฯลฯ
ความเข้าใจผิดทางฟิสิกส์เกี่ยวกับการแก้ปัญหารถติดหล่มโคลน
1. การเร่งเครื่องช่วยอะไรไม่ได้
หากรถติดหล่มและล้อหมุนฟรีอยู่กับที่เมื่อไหร่ นั่นหมายความว่าแรงเสียดทานระหว่างผิวล้อกับพื้นถึงจุดพอดี ซึ่งไม่สามารถที่จะดันตัวรถไปข้างหน้าได้ จุดนี้คุณจะให้ล้อหมุน 1 รอบต่อวินาที หรือเหยียบเป็น 100 รอบต่อวินาที รถก็จะอยู่ ณ จุดเดิมเป๊ะ (แต่เอาเถอะ เป็นผมก็เร่งจนโคลนกระจุยเหมือนกัน)
และการสักแต่เร่งระวังมันจะขุดหลุมให้ลึกมากยิ่งขึ้น แต่ถ้าขุดแล้วไปเจอดินแข็งก็ดีไป
ที่กล้าพูดว่า ความเร็วการหมุนของล้อไม่มีผลต่อความเร่ง เมื่อล้อหมุนฟรีแล้วนั้น ผมอธิบายประมาณว่า ถ้าให้รถเข้าเบรคล้อที่ใช้ขับเคลื่อนไว้(ส่วนใหญ่เป็นล้อหลัง) บนถนนที่มีพื้นผิวลักษณะหนึ่ง แล้วเอาตราชั่งสปริงค์ลากรถจนสามารถไถลเลื่อนไปได้ จะวัดได้แรงเสียดทานค่าหนึ่ง ที่เมื่อเอาไปเป็นตัวหารมวล(น้ำหนัก)ทั้งหมดของรถแล้ว จะได้ความเร่งค่า Max ซึ่งรถไม่สามารถเร่งได้มากกว่านี้บนพื้นถนนนั้นไม่ว่าเครื่องยนต์จะวิเศษแค่ไหนก็ตาม โดยหากเหยียบจนเกินนั้นไม่ว่าจะเท่าไหร่ ล้อจะหมุนฟรี แล้วทำให้รถเร่งได้แค่ค่า Max นั้นครับ
การติดหล่มก็เช่นกัน หากติดจนได้ความเร่งและความเร็วเป็นศูนย์แล้ว การเหยียบให้เร็วขึ้นก็เปล่าประโยชน์อะไร
2. การเปลี่ยนน้ำหนักรถช่วยอะไรไม่ได้
ณ จุดนี้คุณอาจจะงงว่า ต้องให้รถมันเบาลงหรือหนักขึ้นกันแน่นะ ต้องไล่คนลงหรือเอาสิ่งของลงจากรถ หรือกลับหาน้ำหนักมาถ่วงเพิ่มดี ไม่ต้องให้สองความคิดนี้เถียงกันหรอกครับ เพราะผิดทั้งคู่ ล้อรถขณะหมุนติดหล่มนั้นมันกำลังอยู่ในพื้นเอียงของหลุมในฝั่งที่กำลังมุ่งหน้าไป ซึ่งการเพิ่มน้ำหนักในแกนดิ่งแม้จะเพิ่มแรงเสียดทานได้ แต่ในแกนนอนมันเป็นการฉุดรถกลับลงไป ณ จุดนี้จึงเจ้ากัน ส่วนการทำให้เบาลงก็เจ้ากันในทางตรงกันข้าม จะให้รถเบาจนเหลือแต่ล้อกับเครื่องยนต์ ก็ผ่านหล่มไปไม่ได้ครับ ดังนั้นคุณไม่จำเป็นต้องไล่ใครลงอีก
ที่กล้าพูดอย่างงี้เพราะตามหลักฟิสิกส์แล้ว ถ้าคุณไปยืนในพื้นที่เอียงๆ แล้วไม่ลื่นลงไป คุณจะเอาของหนักๆมาแบก หรือให้เพื่อนมาขี่คอ คุณก็จะไม่ลื่นลงไปเช่นกัน หรือถอดแต่รองเท้าแปะไว้ รองเท้าก็ไม่ลื่นลงไปครับ
3. การช่วยกันขย่มกระบะหลังรถช่วยอะไรไม่ได้
เหมือนข้อ 2 ครับ การขย่มทำให้รถหนักและเบาสลับกัน ภาพที่เห็นคือแหนบรถกระเพื่อมขึ้นลงอยู่กับที่เท่านั้น
มีใครเคยเห็นมั้ยครับ การขย่มรถครั้งไหนแล้วรถสามารถรอดจากหล่มไปได้
ทางรอดคือ
1. หาแรงจากภายนอกตัวรถ เช่น หาคนมาเข็นหรือหารถลากจูง ความจำเป็นในการไล่คนลงจากรถให้ทำเพราะต้องการคนมาช่วยเข็นเท่านั้นครับ
2. แรงจากภายใน? ยังพอมีหวังกับการใช้กำลังเครื่องยนต์ตัวเองอยู่ แต่ให้รู้จักถอยบ้างก่อนที่จะรุก ถอยไปให้ไกลที่สุดจนติดหล่มอีกทาง แล้วเร่งเครื่องเดินหน้าเต็มกำลังมา พลังงานจลจากรถจะทำให้ไปได้ไกลกว่าเดิมหน่อย แต่ไปได้ไกลสุดแค่ไหนแล้วรถกลับมาหยุดนิ่ง อย่าฝืนต่อ เร่งถอยหลังกลับไปให้ไกลที่สุดอย่างต่อเนื่อง คุณจะถอยไปได้ไกลกว่าการถอยคราวแรก โอเคครับ นี่คือหลักการของลูกตุ้มที่เพิ่มรัศมีการแกว่งได้ไกลมากขึ้นเรื่อยๆ จนรถคุณหยุดพ้นในที่สุด แต่ถ้าหลุมมันแคบมาก จนเข้าเกียร์ถอยไม่ทัน อาจจะเข้าแต่เกียร์เดินหน้าก็พอ แล้วเหยียบเป็นจังหวะ ซึ่งคุณจะรู้ว่าจังหวะไหนควรเหยียบ ให้นึกถึงตอนแกว่งลูกตุ้มหรือแกว่งชิงช้าครับ
อันนี้สามารถทำพร้อมๆกับการหาคนมาเข็นได้ แต่ต้องคุยกันให้ดีนะจ๊ะ อย่าให้เค้าดันไปหน้าในขณะที่เราอยากถอย
3. ถ้าไม่กลัวมือเปื้อนก็หาหินมาใส่ในร่องที่ล้อรถมันขุดไว้ เพื่อเพิ่มความเสียดทานระหว่างพื้นกับล้อครับ
ฯลฯ