ผมเป็นเด็กบ้านนอก เคยเข้าไปเรียนหนังสือในกรุงเทพฯ จนวันหนึ่งเอกสารประจำตัวหมดอายุ
จึงต้องไปทำเรื่องต่อ แต่ปรากฏว่าเจ้าหน้าที่กลับบ่ายเบี่ยงว่างานยุ่งมากพร้อมกับชี้ไปที่ชั้นเก็บ
เอกสารที่อยู่ชั้นในพร้อมกับว่าผมต้องไปค้นเอาเอง ซึ่งในความเป็นจริงผมก็ไม่มีสิทธิเข้าไปใน
บริเวณนั้นอยู่แล้ว เรื่องของเรื่องคือเธอจะเรียกรับเงินจากผมตามประเพณีของสมัยนั้น ราคาก็
มาตรฐานอยู่ที่ 100 บาท แต่ตอนนั้นผมยังเป็นนักเรียน ค่าใช้จ่ายรายวันที่ใช้อยู่ก็ราวๆ 30-40
บาท เงินที่เธอเรียกจึงออกจะมากโขในความรู้สึกของผม ผมจึงไม่ให้และกลับออกมาทันที ซึ่ง
ภายหลังเรื่องเกี่ยวกับเอกสารสำคัญชิ้นนี้ได้ก่อความเสียหายให้แก่ผมอย่างมาก
ปัญหาของผมก็เหมือนชาวบ้านทั่วฟ้าเมืองไทยนี่ล่ะครับ คือไม่รู้สิทธิของตัวเอง(รวมถึงการไม่รู้
หน้าที่ด้วยในหลายครั้ง) จึงทำให้ป้องกันความเสียหายที่เกิดขึ้นจากการถูกละเมิดสิทธิโดยผู้อื่น
ไม่ได้ พอมาสังเกตจากข่าวสารต่างๆในระยะต่อมา ก็สังเกตได้ว่า ชาวบ้านอย่างเราพอมีเหตุที่
จะต้องใช้สิทธิหรือปกป้องสิทธิของตัวเอง เราก็จะฉีกออกเป็นสองพวกที่แต่งต่างกันชัดเจน คือ
พวกแรกก็จะยอมให้ละเมิดทุกเรื่อง เหตุผลคือความกลัว ไม่มีปากเสียงอะไร ส่วนพวกที่สองก็จะ
มาในรูปที่เรียกร้องเกินพอดี ดังที่เห็นในข่าวทำนองว่าชาวบ้านรวมตัวกันแล้วไปเรียกร้องกับทาง
การ ซึ่งบางเรื่องเป็นเรื่องที่ใหญ่ขนาดต้องอาศัยมติครม.ในการตัดสินใจ แต่ชาวบ้านกลับจะให้
ระดับนายอำเภอหรือผู้ว่าฯออกมารับเรื่องและรับปากเดี๋ยวนั้นทันที
สองพวกนี้แสดงออกต่างกันมาก แต่ก็มาจากเหตุผลเดียวกันคือ ความไม่รู้สิทธิที่แท้จริงของตัวเอง
จึงออกมาในรูปที่แสดงออกไม่น้อยเกินไป ก็มากเกินไป จึงอยากทราบว่าเพื่อนในห้องนี้มีความคิด
ถึงวิธีการอย่างไรไหมครับ ที่จะเผยแพร่ให้คนทั่วไปเข้าใจถึงสิทธิและหน้าที่ที่มี "ความพอดี" ให้แก่
คนทั่วไปได้รับทราบ ไม่ใช่ว่ามาทราบเอาตอนที่ต้องมาเผชิญหน้ากับเจ้าหน้าที่แล้ว ผมอยากเห็น
เฉพาะแค่การเรื่องแจ้งสิทธิให้ทราบ คล้ายกับที่ตำรวจในหนังฝรั่งเขาแจ้งให้ผู้ต้องหารับทราบก่อน
ทำการจับกุมน่ะครับ คืออยากให้มีการแจ้งสิทธิเช่นว่า การเขียนป้ายติดไว้ตามสถานที่ราชการต่างๆ
ให้ผู้มาติดรับทราบว่า เขามีสิทธิจะได้รับบริการอะไรบ้าง แค่ไหน การกระทำของเจ้าหน้าที่แบบใด
ที่เป็นสิ่งที่ไม่ถูกต้อง ไม่เช่นนั้นการใช้สิทธิหรือรักษาสิทธิแบบขาดๆเกินๆของบ้านเรา ก็คงยังมีต่อ
ไปอีกนาน
หมายเหตุ : สำหรับเจ้าที่ ถ้าผ่านมาอ่าน ผมขอบอกว่าผมเข้าใจครับ ว่าหลายครั้งก็งานหนัก มีภาระ
รับผิดชอบเยอะ จึงต้องหารายได้เสริมกันบ้าง แต่ชาวบ้านอย่างผมก็ไม่สบายนักหรอกนะครับ มีภาระ
ไม่แพ้ท่าน ท่านทำงานในร่มติดแอร์ก็ถือว่าสบายกว่าผมมากแล้ว บ้านเราเรื่องเงินทองหายากก็เป็น
เรื่องที่เกิดกับทุกคนนะครับ ไม่ใช่เฉพาะพวกท่าน
ปัญหาเรื่อง "ความพอดี" เกี่ยวกับสิทธิ
จึงต้องไปทำเรื่องต่อ แต่ปรากฏว่าเจ้าหน้าที่กลับบ่ายเบี่ยงว่างานยุ่งมากพร้อมกับชี้ไปที่ชั้นเก็บ
เอกสารที่อยู่ชั้นในพร้อมกับว่าผมต้องไปค้นเอาเอง ซึ่งในความเป็นจริงผมก็ไม่มีสิทธิเข้าไปใน
บริเวณนั้นอยู่แล้ว เรื่องของเรื่องคือเธอจะเรียกรับเงินจากผมตามประเพณีของสมัยนั้น ราคาก็
มาตรฐานอยู่ที่ 100 บาท แต่ตอนนั้นผมยังเป็นนักเรียน ค่าใช้จ่ายรายวันที่ใช้อยู่ก็ราวๆ 30-40
บาท เงินที่เธอเรียกจึงออกจะมากโขในความรู้สึกของผม ผมจึงไม่ให้และกลับออกมาทันที ซึ่ง
ภายหลังเรื่องเกี่ยวกับเอกสารสำคัญชิ้นนี้ได้ก่อความเสียหายให้แก่ผมอย่างมาก
ปัญหาของผมก็เหมือนชาวบ้านทั่วฟ้าเมืองไทยนี่ล่ะครับ คือไม่รู้สิทธิของตัวเอง(รวมถึงการไม่รู้
หน้าที่ด้วยในหลายครั้ง) จึงทำให้ป้องกันความเสียหายที่เกิดขึ้นจากการถูกละเมิดสิทธิโดยผู้อื่น
ไม่ได้ พอมาสังเกตจากข่าวสารต่างๆในระยะต่อมา ก็สังเกตได้ว่า ชาวบ้านอย่างเราพอมีเหตุที่
จะต้องใช้สิทธิหรือปกป้องสิทธิของตัวเอง เราก็จะฉีกออกเป็นสองพวกที่แต่งต่างกันชัดเจน คือ
พวกแรกก็จะยอมให้ละเมิดทุกเรื่อง เหตุผลคือความกลัว ไม่มีปากเสียงอะไร ส่วนพวกที่สองก็จะ
มาในรูปที่เรียกร้องเกินพอดี ดังที่เห็นในข่าวทำนองว่าชาวบ้านรวมตัวกันแล้วไปเรียกร้องกับทาง
การ ซึ่งบางเรื่องเป็นเรื่องที่ใหญ่ขนาดต้องอาศัยมติครม.ในการตัดสินใจ แต่ชาวบ้านกลับจะให้
ระดับนายอำเภอหรือผู้ว่าฯออกมารับเรื่องและรับปากเดี๋ยวนั้นทันที
สองพวกนี้แสดงออกต่างกันมาก แต่ก็มาจากเหตุผลเดียวกันคือ ความไม่รู้สิทธิที่แท้จริงของตัวเอง
จึงออกมาในรูปที่แสดงออกไม่น้อยเกินไป ก็มากเกินไป จึงอยากทราบว่าเพื่อนในห้องนี้มีความคิด
ถึงวิธีการอย่างไรไหมครับ ที่จะเผยแพร่ให้คนทั่วไปเข้าใจถึงสิทธิและหน้าที่ที่มี "ความพอดี" ให้แก่
คนทั่วไปได้รับทราบ ไม่ใช่ว่ามาทราบเอาตอนที่ต้องมาเผชิญหน้ากับเจ้าหน้าที่แล้ว ผมอยากเห็น
เฉพาะแค่การเรื่องแจ้งสิทธิให้ทราบ คล้ายกับที่ตำรวจในหนังฝรั่งเขาแจ้งให้ผู้ต้องหารับทราบก่อน
ทำการจับกุมน่ะครับ คืออยากให้มีการแจ้งสิทธิเช่นว่า การเขียนป้ายติดไว้ตามสถานที่ราชการต่างๆ
ให้ผู้มาติดรับทราบว่า เขามีสิทธิจะได้รับบริการอะไรบ้าง แค่ไหน การกระทำของเจ้าหน้าที่แบบใด
ที่เป็นสิ่งที่ไม่ถูกต้อง ไม่เช่นนั้นการใช้สิทธิหรือรักษาสิทธิแบบขาดๆเกินๆของบ้านเรา ก็คงยังมีต่อ
ไปอีกนาน
หมายเหตุ : สำหรับเจ้าที่ ถ้าผ่านมาอ่าน ผมขอบอกว่าผมเข้าใจครับ ว่าหลายครั้งก็งานหนัก มีภาระ
รับผิดชอบเยอะ จึงต้องหารายได้เสริมกันบ้าง แต่ชาวบ้านอย่างผมก็ไม่สบายนักหรอกนะครับ มีภาระ
ไม่แพ้ท่าน ท่านทำงานในร่มติดแอร์ก็ถือว่าสบายกว่าผมมากแล้ว บ้านเราเรื่องเงินทองหายากก็เป็น
เรื่องที่เกิดกับทุกคนนะครับ ไม่ใช่เฉพาะพวกท่าน