โลกอียิปต์โบราณ:เสื้อผ้าหน้าผม,ชีวิตประจำวัน(3)

คนอียิปต์โบราณไม่กังวล เกี่ยวกับแฟชั่นการแต่งกาย ว่าแฟชั่นแบบนี้ ล้าสมัย  ไม่แต่งกันแล้ว  หรือโบราณแล้ว.  ไม่มีใครกังวลว่าภาพคนอียิปต์ทำผมบ๊อบหยิกๆบนใบหน้าของเธอ  ที่แกะสลักบนกำแพงวิหาร จะปรากฏในอีกพันปีข้างหน้า  จะเป็นภาพ ที่เมื่อมองแล้ว  “ไม่ตามแฟชั่น”    

แต่มิได้หมายความว่าคนอียิปต์โบราณจะไม่สนใจเสื้อผ้าหน้าผม.  นักประวัติศาสตร์ชาวกรีกเขียนว่า   คนอียิปต์สนใจเรื่องเสื้อผ้าหน้าผมไม่แพ้ชาติอื่น.  ที่คนอียิปต์ไม่กังวลว่าจะสวมใส่อะไร เพราะว่าสมัยนั้น ไม่เหมือนสมัยนี้    สมัยนี้แฟชั่นเปลี่ยนทุกฤดูกาล,แต่แฟชั่นอียิปต์ยังเหมือนเดิมตลอดระยะเวลา ๑๐๐๐ ปี.

ถ้าอียิปต์มีนิตยสารแฟชั่นสักเล่ม รูปร่างหน้าตาของนิตยสารจะเป็นอย่างไร (ที่แน่ๆ นิตยสารต้องเขียนบนกระดาษปาปิรัส,  ออกหนึ่งเล่มในเวลา ๑๐๐๐ ปี หรือราวๆนั้น, คนที่จะอ่านมีจำนวนน้อยมาก  คนอียิปต์ประมาณ ร้อยละ ๑ เท่านั้น ที่อ่านหนังสือได้ ออกนิตยสารบ่อยๆ เห็นทีจะเลิกทำเสียก่อน)

มาดูว่านิตยสารแฟชั่นอียิปต์โบราณหน้าตา เป็นอย่างไร.

ภาพศีรษะของผู้หญิงที่เป็นปกนิตยสาร ต้องแสดงประวัติความเป็นมาโดยย่อก่อน เพราะหนึ่งพันปี จะมีนิตยสารสักฉบับ คนอาจจะลืมไปแล้วว่า ก่อนหน้านี้มีอะไรบ้าง –นั่นคือวิธีการที่นายช่างศิลป์ชาวอียิปต์จะทำให้คนสนใจ.  เธอสวมผ้าลินิน เหมือนกับท่อยาวๆแบบธรรมดา  เรียกว่า Kalasiris ที่ปล่อยยาวหลวมๆ สูงเหนือส้นเท้า.  ถ้าผู้ชายจะสวมใส่เพื่อปกปิดร่างกาย  เขาจะสวมกระโปรงลินิน หรือ schenti  ที่หุ้มประมาณสะโพก. นั่นคือสิ่งที่ชายหญิงสวมใส่กัน ไม่ว่า รวยหรือจน.


เสื้อผ้าทั้งชุดจะแตกต่างกัน. ถึงกระนั้น.ถ้าคุณอยู่ในราชสำนัก Kalasirisและ schenti จะทอจากต้นไม้ที่ดีที่สุด.  เรียกว่าแฟลก,   เป็นสิ่งที่ดีที่สุดไม่มีเจือปน  ทอต่อเนื่อง ,ผ้าลินินนุ่ม.คนทออาจลงดิ้นตรงปลายด้วยทองคำที่มีชีวิตชีวา/น่าดู.   ถ้าคุณเป็นแรงงานไม่มีทักษะ,เสื้อผ้าของคุณจะมีตำหนิเล็กน้อย เพราะว่าสิ่งทอทำมาจากเส้นใยพืชธรรมดา.

ในนิตยสารแฟชั่นโบราณ  แน่นอนต้องมีหน้าโฆษณาเครื่องเพชรเครื่องพลอย.   คนอียิปต์โบราณ ชอบเครื่องเพชรของพวกเขา,   โดยเฉพาะแหวน. พวกเขาใส่แหวนอย่างน้อยสองถึงสามนิ้ว.  แม้ชนชั้นที่ยากจนที่สุด ยังพยายามหาแหวนมาใส่  โดยนำต้นหญ้ามาถักทอ  และนำดอกไม้ป่าทำเป็นสร้อยคอ,กำไลข้อมือและแหวน.   เครื่องเพชรพลอยมิใช่มีใช้กันเฉพาะผู้หญิง. ผู้ชายก็ไม่ใช่ย่อย.  มัมมี่ผู้ชายเจาะหูด้วย. กษัตริย์ให้รางวัลทหารของเขาและเพื่อนที่เชื่อถือไว้ใจได้  เป็นต่างหูขนาดใหญ่และเครื่องประดับทองคำเรียกว่า “ทองคำแห่งความกล้าหาญ”

เหตุผลที่ดีเหตุผลหนึ่ง   เกี่ยวกับของจุกจิกเพิ่มเติมเหล่านี้ คือว่า  เพชรพลอยมีพลังเหนือธรรมชาติ. คนอียิปต์เชื่อว่าทองคำเป็นเนื้อของพระดวงอาทิตย์.  เงินที่หายากในอียิปต์และมีค่ามากกว่าทองคำ,  คิดว่ามาจากกระดูกของพระแห่งดวงจันทร์.  (สร้อยคอขนาด) ปลอกคอ(สัตว์เลี้ยง)ขนาดใหญ่ได้รับการแกะสลักพร้อมกับใส่เวทย์มนตร์คาถา.   ปลอกคอที่ดูเคลิบเคลิ้ม หลงใหล  นำมาซึ่งความยินดี,   สุขภาพดี,และความแข็งแรงให้กับผู้สวมใส่. เพชรพลอยยังป้องกันผู้สวมใส่จากอันตรายด้วย.  เด็กๆ จะสวมใส่เพชรพลอย รูปร่างคล้ายปลาที่ศีรษะของพวกเขาเพื่อกันจมน้ำตาย. งูเห่าที่อยู่บนมงกุฎของกษัตริย์มีสัญลักษณ์งูพ่นพิษไปที่ศัตรูของเขา.

เป็นปกติ ที่ชายอียิปต์ จะเจาะหูเพื่อ ใส่ต่างหู
.....................................................................................
ต่อไปเป็นเรื่องแฟชั่น.

นิตยสารจะเป็นยังไง  ถ้าไม่มีโฆษณาน้ำหอมให้สูดๆ ดมๆ.   นักบวชชายอียิปต์โบราณ เป็นนักเคมีลำดับต้นๆ,  ทำน้ำหอมจากส่วนประกอบของหอมๆที่เป็นความลับ  และยังทำครีมเขียนขอบตาเพื่อจำหน่ายให้กับคนที่มีเงินซื้อ. น้ำหอมของนักบวชชายได้รับความนิยมกับทุกคนไม่ว่าเป็นใคร   และกลายเป็นสินค้าส่งออกของอียิปต์.แม้ยังไม่มีเงินใช้,  แต่นักบวชชายแลกเปลี่ยนสินค้ากับใครก็ได้ที่ต้องการ- ไม่ว่าจะเป็นผ้าลินิน,น้ำมัน,แม้แต่ที่ดิน ก็รับแลก. น้ำมันที่ชโลมร่างกายให้มีกลิ่นหอมมีค่า  ที่นำมาจ่ายเป็นค่าแรงคนงาน.  เครื่องหอมที่ได้รับความนิยม ได้แก่ ซินนามอน,ลิลีและวานิลา,  แต่นักบวชชายไม่ได้ใช้น้ำมันจากต้นพืชเท่านั้น,   พวกเขาใช้น้ำมันจากฮิบโปโปเตมัส  ,จระเข้และแม้แต่แมว.  จะให้ได้รับความสนใจในงานเลี้ยงรับประทานอาหาร(บุบเฟ่)ใด. คุณต้องใช้กรวยขี้ผึ้งกลิ่นหอมทาที่ศีรษะของคุณ. พอตอนเย็นใส่ขี้ผึ้ง  ให้ละลายลงมาด้านข้างของใบหน้าของคุณและวิก, หอมตลบอบอวนไปในอากาศ
    
กรวยขี้ผึ้ง บนศีรษะของคุณไม่เพียงแต่เป็นส่วนประกอบที่ “ต้องมี”เท่านั้น.    หญิงและชายอียิปต์ที่ไปปรากฏตัวในงานเลี้ยงอาหาร   ยังมีกล่องเครื่องสำอางด้วย, วางไว้ใกล้ตัว เพื่อไว้แต่งหน้า. หีบเครื่องสำอางเองทำเป็นงานศิลปะฝังเลี่ยมเพชรและมีภาพระบายสี.


กระจกพกพา  ไมใช่ใช้ทำหน้าที่เป็นกระจก เท่านั้น แต่มีความหมายอื่นด้วย กระจกกลมหมายถึงดวงอาทิตย์ มือจับเป็นลำต้นปาปิรัส  งอกเป็นใบหน้าของเทพสตรี Bat-Hathor. แสดงถึงการเกิดใหม่.
..............................................................................

ในบ้านคนอียิปต์ จะมีกระจก ที่เรียกว่า”ดู-หน้า”ทำจากทองแดงขัดให้แวว- หรือถ้ารวยจริง,  จะทำด้วยเงิน.   หญิงอียิปต์ที่ร่ำรวยจะพก “ดู-หน้า” ใส่ลงในกระเป๋าสะพายบ่าไปด้วย.  คุณอาจพก หีบเครื่องสำอาง  ไปพร้อมกับคีมหนีบบรอนซ์เพื่อถอนหรือดึงขนตาและปิ่นปักผมที่ทำด้วยงาช้าง

อาจจะมีหินแบนๆ เพื่อบดเข้ากับหินสีดำและเขียวทำเป็นแป้ง   ทาเปลือกตา.  ทุกคนทาตาเข้ม. ชายและหญิงทาเปลือกตากันมานานแล้ว ในตอนสร้างปิรามิด.   บทกวีความรักช่วงอาณาจักรใหม่ที่ได้รับความนิยมกล่าวว่า    “ ฉันต้องการทาตาของฉัน,เพื่อที่ตอนที่ฉันพบคุณ    ตาของฉันส่องประกาย.” เพื่อให้ดูเป็นธรรมชาติมากขึ้น  นักเคมีปัจจุบันพบว่าคนอียิปต์โบราณใช้สัดส่วนของไขมันเหมือนกับที่นักเคมีปัจจุบัน ใช้เพื่อแต่งตาจากสารเหลวๆ หรูหราฟุ่มเฟือยนั้น.

นิตยสารโบราณกล่าวถึง “ผม”  ว่าไงบ้าง. นิตยสารบอกว่า ตัดทิ้งให้หมด.  ทั้งชายและหญิงต่างโกนศีรษะของพวกเขาหรือ ถ้าจะมีผม    ให้มีผมสั้นที่สุดเท่าที่จะทำได้,   ในสภาพอากาศที่หมัดและเหาเจริญเติบโตได้ดี. นักโบราณคดีค้นพบร้านทำวิกแห่งหนึ่งที่  Deir el-Bahri   มีวิกหลายอัน. เหมือนเสื้อผ้า คุณภาพของวิกขึ้นอยู่กับระดับชีวิตของคุณ.วิกที่ดีที่สุดยาวถึงไหล่,  ทำจากเส้นผม ผู้หญิงจำนวน ๑๒๐,๐๐๐ เส้น   ทอเข้ากันเป็นร่างแห   รูปหมวกและให้เกาะกลุ่มกันด้วยขี้ผึ่ง.  บางคนรีดให้ตรง,บางคนชอบแบบหยิกเป็นวงแหวน.  และสำหรับคนที่รวยจริง ถักเปียด้วยลูกปัดและเพชรพลอย.  ถ้าคุณไม่มีเงินซื้อวิกดีๆได้.  วิกของคุณอาจทำจากใบปาล์ม.

วิกดังภาพ เป็นแบบที่คนรวยใช้กันเท่านั้น  ตามแบบที่เห็นเหมาะสำหรับราชินี ไม่ใช่คนทั่วไป.
................................................................................
แม้คนอียิปต์จะให้ผมของพวกเขาสั้น,   พวกเขากังวลเกี่ยวกับผมที่พวกเขาเคยมีมาก่อน.   Ebers Papyrus มีสูตรดูแลรักษาผม.   เพื่อให้ผมตรง,   ส่วนผสมประกอบด้วยฟันลา บดละเอียดกับน้ำผึ้ง เป็นสูตรแนะนำ.  

จะไม่ให้ผมเป็นสีเทา  นี่เลย   แนะนำให้ใช้เลือดสัตว์สีดำ พร้อมทั้งใช้มนตร์คาถา จะสามารถเปลี่ยนสีดำจากสัตว์ไปยังเส้นผมได้.  

ผมร่วง สูตรบอกว่า:“ สูตรสำหรับคนที่มีศีรษะล้าน: ไขมันของสิงโต,ไขมันของฮิบโปโปเตมัส,   ไขมันจระเข้,ไขมันแมวและไขมันสัตว์เลื้อยคลาน เช่น   สัตว์ประเภท งู,ไขมันของแพะ นำมาผสมกันและพาไปชโลมคนศีรษะล้าน หลังจากนั้น.”  การรักษาคนศีรษะล้านให้มีผมงอกตรงอีกแบบ  คือการใช้หัวผักกาดหอมแต้มตรงจุดที่ล้าน.

คุณอาจคิดถึงสถานที่ที่คนไปๆมาๆ ตามปกติ   พร้อมกับชิ้นบางๆของผักกาดหอมบนหัวของเขา   อาจไม่มีใครทำกันแน่นอน,  แต่มีสิ่ง ที่ “ไม่ทำ”  แน่นอนอื่นๆดังนี้.

“ไม่”ตามความนิยม: ขนสัตว์และหนังในวิหาร หรือ ต่อหน้ากษัตริย์.  อย่าลืมว่าพระเป็นส่วนหนึ่งของสัตว์ มันไม่เป็นรสนิยมที่ดีที่จะสวมใส่ส่วนหนึ่งส่วนใดของสัตว์ไปนมัสการ. ขนสัตว์จากแกะและแพะ ถูกมองว่าไม่บริสุทธิ์,ดังนั้นจึงไม่สวมหนังแน่ๆ. แม้เสื้อคลุมจะทำจากขนสัตว์,แต่จะสวมทับผ้าลินินเสมอ.

“ไม่” ตามความนิยม:   ขนบนใบหน้า เคราดูไม่สะอาด(อย่าลืมหมัดและเหา)  และแสดงถึงความป่าเถื่อน.มีข้อยกเว้นหนึ่งกับความ“ไม่” ตามความนิยมนี้  คือเคราเปียปลอม ที่ฟาโรห์สวมใส่-  อันนี้ ต้องยอม  ใครจะกล้าวิจารณ์ความนิยมชมชอบของฟาโรห์?

อย่าแปลกใจที่เฮโรดอตัสคิดว่าคนอียิปต์ชอบอย่างคลั่งไคล้กับลักษณะที่ปรากฏภายนอก.   กำแพงหลุมศพแสดงถึงการให้เห็นความสนใจเรื่องเสื้อผ้าหน้าผมของคนอียิปต์.   คนชั้นสูง   ที่มีชีวิตประมาณ ๔๕๐๐ ปีมาแล้ว   แสดงการรักษาโรคเท้า.  ที่ Deir el-Bahri มีภาพ เป็นตอนๆ  แสดงพิธีการแต่งหน้าของราชวงศ์.  จำนวนและคุณภาพของส่วนประกอบของเครื่องสำอางและจานผสมสี   ที่พบในหลุมฝังศพ เป็นหลักฐานสำคัญของชาวอียิปต์เรื่องความสนใจเสื้อผ้าหน้าผมที่สวยงาม. ไหที่มีเครื่องแต่งหน้าที่เหลือเชื่อ ถูกแกะสลักอย่างประณีต จนหินปูนเกือบมองเห็นอย่างโปร่งแสง.  กล่องเครื่องสำอางราชวงศ์ที่ ๖ (ประมาณ ๒๓๕ ถึง ๒๑๘๐ กคศ.) อยู่ในรูปลิงตัวเมียกำลังไกวเปลลูกน้อยของเธอ ในแบบที่ดูราวกับว่ามันอยู่ในท้องของเธอเอง.
แก้ไขข้อความเมื่อ
แสดงความคิดเห็น
โปรดศึกษาและยอมรับนโยบายข้อมูลส่วนบุคคลก่อนเริ่มใช้งาน อ่านเพิ่มเติมได้ที่นี่