วันพระ

เพราะว่าอาสวอนุสัยกิเลสนี้เป็นกิเลสอย่างละเอียดที่หมักหมมดองจิตสันดานที่นอนเนื่องอยู่ในจิตตสันดานของสัตว์บุคคลทั้งหลาย  เราทั้งหลายได้ทราบก็เพราะพระพุทธเจ้าได้ตรัสรู้  ความตรัสรู้ของพระองค์ได้เจาะแทงลงไปถึงอาสวอนุสัย  ละถอนกำจัดอาสวอนุสัยได้หมดสิ้นด้วยพระปัญญาพร้อมทั้งมรรคข้ออื่น ๆ ประกอบกันเป็นมรรคสามัคคี  กำจัดอาสวอนุสัยให้หมดสิ้นไป  จิตของพระองค์จึงบรรลุถึงวิสังขารคือนิพพาน  สิ้นปรุงแต่งด้วยประการทั้งปวง  สิ้นตัณหาอันเป็นสมุทัยแห่งกิเลสและกองทุกข์ทั้งปวง  จิตนี้พระองค์ได้ตรัสบอกไว้ว่าปภัสสรคือผุดผ่อง  แต่เศร้าหมองไปเพราะกิเลสทั้งหลายที่จรเข้ามา  แต่ว่าเมื่อบุคคลได้สดับธรรมะที่ทรงสั่งสอน  ทำจิตตภาวนาคืออบรมจิตตามที่ทรงสั่งสอนด้วยมรรคมีองค์ ๘ ย่อลงเป็น ศีล สมาธิ ปัญญา  จิตก็จะวิมุตติหลุดพ้นจากกิเลสเครื่องเศร้าหมองที่จรเข้ามา  เป็นจิตที่ประกอบด้วยวิชชาคือความรู้อันตรงกันข้ามกับอวิชชา  วิมุตติคือความหลุดพ้นอันตรงกันข้ามกับอุปาทานคือความยึดถือ

สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก