คงไม่มีใครเถียงว่าโลกปัจจุบันถูกอิทธิพลของอารยธรมตะวันตกครองคลุมในทุกด้าน ทางด้านการปกครอง กฎหมายระบเศรษฐกิจ วัฒนธรรมการแต่งตัว ดนตรี และอื่นๆ เคยมีใครสงสัยเหมือนผมบ้างว่าทำไมมันต้องเป็นอย่างนั้น ถ้าดูตามจำนวนประชากรและขนาดพื้นที่ ตะวันออกใหญ่กว่าและมั่งคั่งกว่าตะวันตกมากมายมหาศาล เอาแค่จีนกับอินเดียก็พอ สองอารยธรรมนี่มีประวัติิศาสตร์ยาวนานอย่างต่อเนื่อง ไม่ใช่อารยธรรมที่ผ่านมาและผ่านไปอย่างอียิปต์ หรือ มายาในอเมริกาใต้

คำถามนี้ผุดขึ้นมาในใจตอนผมไปเที่ยวพิพิทธภัณที่ไต้หวัน เขามีบอร์ดเปรียบเทียบพัฒนการระหว่างตะวันตกกับตะวันออก บอกตามตรงว่าเห็นแล้วปวดใจมากๆครับ ในขณะที่ตะวันตกมีการพัฒนาการอย่างต่อเนื่องจากสังคมเกษตร มาเป็นอุตสาหกรรมมีการพัฒนาคิดค้นเทคโนโลยีใหม่อย่างต่อเนื่อง จีนเหมือนจะหยุดยู่กับที่ ทั้งที่มีอยู่ยุคหนึ่งที่จีนมีระบบราชการที่ทันสมัยที่สุด มีกองเรือที่ใหญ่ที่สุด เป็นผู้นำเทคโนโลยีในหลายด้าน แต่ทำไมถึงตามตะวันตกไม่ทัน

มีหลายทฤษฎีพยายามอธิบายปรากฎการณ์นี้ครับ

1. บางคนบอกว่าวัฒนธรรมตะวันตกเอื้อให้เกิดการพัฒนามากกว่า ตะวันตกเชื่อในสิทธิส่วนบุคคล มีระบบกฎหมายที่เข้มแข็ง ริเริ่มระบบการปกครองแบบประชาธิปไตย สิ่งเหล่านี้เอื้อให้ประชากรมีความคิดสร้างสรรค์อยากพัฒนาสิ่งใหม่ๆ เพื่อคุณภาพชีวิตของตนเอง

2. บางทฤษฎีบอกว่าอยู่ที่สภาพร่างกายของคนยุโรปที่แข็งแรงกว่า สมองฉลาดกว่า ก็ว่ากันไป

3. บางทฤษฎีบอกว่าอยู่ที่ location. คือยุโรปมีสภาพภูมิประเทศ และอากาศที่เอื้อต่อความเจริญ ใครที่อ่านgun, germ and steel. ของ Jared Diamon คงเคยผ่านตาว่ายุโรปมีปริมาณสัตว์ที่นำมาใช้ในการเกษตรได้มากกว่า

บอกตรงๆผมยังไม่ได้ข่อสรุปในใจของตัวเอง เพื่อนๆคิดยังไงช่วยแชร์กันหน่อยครับ