ครั้นถึงซึ่งศาลเทพารักษ์
ทรงฤทธิ์สิทธิ์ศักดิ์อาศัย
แม้นธานีมีเหตุเภทภัย
ก็บวงบนเทพไท้ทุกครั้ง
จากพระราชนิพนธ์ล้นเกล้ารัชกาลที่ ๒ สมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย เรื่อง อิเหนา - บุษบาชมศาล ส่วนหนึ่งของตอน
อิเหนาตัดดอกปาหนัน - ฉายกริช สมเด็จเจ้าฟ้ากรมพระนครสวรรค์ฯ ทรงมีความเห็นเรื่องพระราชนิพนธ์อิเหนา รัชกาลที่ 2
ไว้ว่า
" ทรงดัดแปลงร้อยกรองให้เป็นท่วงที งดงามดี เหมาะแก่การเล่นละคอนใน เชิงรำก็ให้ท่าทีจะรำได้แปลก ๆ งาม ๆ
ในเชิงจัดคุมหมู่ละคอน ก็ให้ท่าทีจะจัดได้เป็นภาพงามโรง ในเชิงร้องก็ให้ที่ ที่จะจัดลู่ทางทำนองไพเราะเสนาะโสต
ในเชิงกลอนก็สละสลวยเพราะพริ้งไม่มีที่เปรียบ อาจเล่นละคอนให้สมบูรณ์ ครบองค์ห้า ของ "ละคอนดี" ได้ คือ
1. ตัวละคอนงาม
2. รำงาม
3. ร้องเพราะ
4. พิณพาทย์เพราะ
5. กลอนเพราะ
ซึ่งสำเร็จเป็นทั้งทัศนานุตตริยะ และสวนานุตตริยะ อย่างไพบูลย์ "
ละครใน หรือละครดึกดำบรรพ์ (ละครที่ใช้ผู้แสดง เป็นหญิงทุกตัวละคร) เรื่องอิเหนา ตอน บุษบาชมศาล
เปิดฉาก มีศาลเทพารักษ์เห็นไกลๆ มีสระบัว มีแท่นใต้ต้นโศก นางบุษบาออกมาพร้อมกับเหล่านางสนม กำนัล พี่เลี้ยง
เมื่อออกมาก็จับระบำชมศาล ด้วยเพลงชมตลาดไหว้ศาลเทพารักษ์
ศาลเทพารักษ์ ตั้งอยู่บนภูเขาวิลิศมาหรา เป็นศาลที่สร้างด้วยทองคำทั้งหลัง
เมื่อเมืองมีภัย ก็เป็นที่บนบาน บทละครบรรยายไว้ว่า
ศาลนั้นมีชั้นเชิงสนุกนัก ฉลุฉลักลายงามทั้งสามหลัง
ทองหุ้มซุ้มทวารบานบัง มีบัลลังก์ตั้งรูปอาลักษณ์ไว้
ริมรอบขอบเขตุอารามนั้น มีระเบียงสามชั้นกว้างใหญ่
พื้นผนังหลังคาพาไล แล้วไปด้วยสุวรรณบรรจง
บุษบาชมศาล เพลงพิณพาทย์ที่ใช้ มี เพลงเร็ว, เพลงลา, เพลง ชมตลาด, เพลงคำหวน, เพลงแขกบรเทศ
แทรกเพลง แม่ศรีสาวสะ ยกมือไหว้พระแล้วจะมีคนชม และออกเพลงฉิ่ง
ประเทศกัมพูชา ก็มีการรำที่เรียก Robum Tiyae / Boung song ผู้แสดงคือ สมเด็จพระเรียมนโรดม บุปผาเทวี
ตอนมีพระชนม์ 15 ปี ทำนอง ที่คล้ายกับไทย คือเพลง ชมตลาด (รำแม่บท)
ขอบคุณ ภาพศาลหลักเมืองและ ศาลเทพารักษ์ จาก Vitural.com
เนื้อเรื่องเ ร้อยถ้อยเรียบเรียง ข้อมูลจาก Google.com
ขอบคุณทุกท่านที่อ่านและให้ความสนใจเนื้อหาในกระทู้นี้ด้วยค่ะ
~o~o~O~o~o~ ........ รสก ....... แม้ธานีมีเหตุเภทภัย ....... รสก ....... ~o~o~O~o~o~
ครั้นถึงซึ่งศาลเทพารักษ์
ทรงฤทธิ์สิทธิ์ศักดิ์อาศัย
แม้นธานีมีเหตุเภทภัย
ก็บวงบนเทพไท้ทุกครั้ง
จากพระราชนิพนธ์ล้นเกล้ารัชกาลที่ ๒ สมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย เรื่อง อิเหนา - บุษบาชมศาล ส่วนหนึ่งของตอน
อิเหนาตัดดอกปาหนัน - ฉายกริช สมเด็จเจ้าฟ้ากรมพระนครสวรรค์ฯ ทรงมีความเห็นเรื่องพระราชนิพนธ์อิเหนา รัชกาลที่ 2
ไว้ว่า
" ทรงดัดแปลงร้อยกรองให้เป็นท่วงที งดงามดี เหมาะแก่การเล่นละคอนใน เชิงรำก็ให้ท่าทีจะรำได้แปลก ๆ งาม ๆ
ในเชิงจัดคุมหมู่ละคอน ก็ให้ท่าทีจะจัดได้เป็นภาพงามโรง ในเชิงร้องก็ให้ที่ ที่จะจัดลู่ทางทำนองไพเราะเสนาะโสต
ในเชิงกลอนก็สละสลวยเพราะพริ้งไม่มีที่เปรียบ อาจเล่นละคอนให้สมบูรณ์ ครบองค์ห้า ของ "ละคอนดี" ได้ คือ
1. ตัวละคอนงาม
2. รำงาม
3. ร้องเพราะ
4. พิณพาทย์เพราะ
5. กลอนเพราะ
ซึ่งสำเร็จเป็นทั้งทัศนานุตตริยะ และสวนานุตตริยะ อย่างไพบูลย์ "
ละครใน หรือละครดึกดำบรรพ์ (ละครที่ใช้ผู้แสดง เป็นหญิงทุกตัวละคร) เรื่องอิเหนา ตอน บุษบาชมศาล
เปิดฉาก มีศาลเทพารักษ์เห็นไกลๆ มีสระบัว มีแท่นใต้ต้นโศก นางบุษบาออกมาพร้อมกับเหล่านางสนม กำนัล พี่เลี้ยง
เมื่อออกมาก็จับระบำชมศาล ด้วยเพลงชมตลาดไหว้ศาลเทพารักษ์
ศาลเทพารักษ์ ตั้งอยู่บนภูเขาวิลิศมาหรา เป็นศาลที่สร้างด้วยทองคำทั้งหลัง
เมื่อเมืองมีภัย ก็เป็นที่บนบาน บทละครบรรยายไว้ว่า
ศาลนั้นมีชั้นเชิงสนุกนัก ฉลุฉลักลายงามทั้งสามหลัง
ทองหุ้มซุ้มทวารบานบัง มีบัลลังก์ตั้งรูปอาลักษณ์ไว้
ริมรอบขอบเขตุอารามนั้น มีระเบียงสามชั้นกว้างใหญ่
พื้นผนังหลังคาพาไล แล้วไปด้วยสุวรรณบรรจง
บุษบาชมศาล เพลงพิณพาทย์ที่ใช้ มี เพลงเร็ว, เพลงลา, เพลง ชมตลาด, เพลงคำหวน, เพลงแขกบรเทศ
แทรกเพลง แม่ศรีสาวสะ ยกมือไหว้พระแล้วจะมีคนชม และออกเพลงฉิ่ง
ประเทศกัมพูชา ก็มีการรำที่เรียก Robum Tiyae / Boung song ผู้แสดงคือ สมเด็จพระเรียมนโรดม บุปผาเทวี
ตอนมีพระชนม์ 15 ปี ทำนอง ที่คล้ายกับไทย คือเพลง ชมตลาด (รำแม่บท)
ขอบคุณ ภาพศาลหลักเมืองและ ศาลเทพารักษ์ จาก Vitural.com
เนื้อเรื่องเ ร้อยถ้อยเรียบเรียง ข้อมูลจาก Google.com
ขอบคุณทุกท่านที่อ่านและให้ความสนใจเนื้อหาในกระทู้นี้ด้วยค่ะ