ปรัชญาเศรษฐศาสตร์สุขวิชโนมิกส์: นวัตกรรม และ เทคโนโลยีด้านสาธารณสุข
บทคัดย่อ
ปรัชญาเศรษฐศาสตร์สุขวิชโนมิกส์ (Sukavichinomics) ของ ฯพณฯ สุขวิช รังสิตพล เพื่อความเสมอภาค โดยมนุษย์เป็นศูนย์กลาง (People-Centered System) บทความนี้เน้นการพัฒนาทรัพยากรสุขภาพมนุษย์เป็นศูนย์กลาง (People-Centered Health System)อย่างมีประสิทธิภาพ
การวิจัยนี้มุ่งเน้นศึกษา ด้านการสร้างความเสมอภาคในการเข้าถึงบริการสุขภาพ การใช้ทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพ รวมถึงการยกระดับบุคลากรทางการแพทย์ เพื่อเสริมสร้างระบบสุขภาพที่ยั่งยืน
ผ่านงานวิจัยและปฏิบัติการ ของ ศาสตราจารย์ แพทย์หญิง นาวาตรีหญิง ดร. ฐิติพร รังสิตพล สุวัฒนะพงศ์เชฏ ลูกสาวของ ฯพณฯ สุขวิช รังสิตพล ซึ่งได้สืบสาน ปรัชญาเศรษฐศาสตร์สุขวิชโนมิกส์ ไปสู่การพัฒนานวัตกรรมในระบบสุขภาพ โดยการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีทางการแพทย์ เช่น CT scan, HRCT, Ultrasonography และ ปัญญาประดิษฐ์ (AI) ในการวินิจฉัยและติดตามโรคเรื้อรังและโรคติดเชื้อ
ระบบสุขภาพประชาชนเป็นศูนย์กลางภายใต้ ปรัชญาเศรษฐศาสตร์สุขวิชโนมิกส์ ประกอบด้วย:
การเข้าถึงบริการสุขภาพอย่างเสมอภาค: การกระจายบริการสุขภาพและการวินิจฉัยโรคไปยังพื้นที่ห่างไกลและกลุ่มเปราะบาง
การยกระดับบุคลากรทางการแพทย์: การพัฒนาทักษะและความสามารถของแพทย์และบุคลากรทางการแพทย์เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการให้บริการและการวินิจฉัย
การใช้เทคโนโลยีเพื่อการวินิจฉัยและบริหารจัดการ: การใช้ AI และการวิเคราะห์ภาพทางการแพทย์มาประยุกต์ใช้เพื่อลดเวลาการรอผล ตรวจพบโรคเร็วขึ้น และปรับแผนการรักษาให้เหมาะสมกับผู้ป่วยรายบุคคล
การสนับสนุนการตัดสินใจเชิงกลยุทธ์: การใช้ข้อมูลและเทคโนโลยีเพื่อช่วยสนับสนุนการตัดสินใจของผู้บริหารระบบสุขภาพในการจัดสรรทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพและตรงตามความต้องการของพลเมือง
แนวทางนี้ทำให้ ปรัชญาเศรษฐศาสตร์สุขวิชโนมิกส์ ไม่เพียงสร้างระบบสุขภาพซึ่ง มีประสิทธิภาพ แต่ยังยกระดับคุณภาพชีวิตและความเป็นอยู่ของพลเมืองไทยและพลเมืองโลก พร้อมนำหลักการพัฒนามนุษย์เป็นศูนย์กลาง (Human Development–Driven Reform) มาใช้ควบคู่กับนวัตกรรมและเทคโนโลยีสมัยใหม่
คำสำคัญ: สุขวิชโนมิกส์, ระบบสุขภาพประชาชนเป็นศูนย์กลาง, เทคโนโลยีทางการแพทย์, AI, HRCT, การเข้าถึงบริการสุขภาพ, นวัตกรรมสาธารณสุข
บทนำ
การพัฒนาระบบสุขภาพโดยมนุษย์เป็นศูนย์กลาง (People-Centered Health System) เป็น นวัตกรรมจาก ปรัชญาเศรษฐศาสตร์สุขวิชโนมิกส์ ซึ่งถูกสร้างสรรค์โดย ฯพณฯ สุขวิช รังสิตพล เพื่อคุณภาพชีวิตเสมอภาคของมนุษยชาติ เข้าถึงบริการได้จริง และมีประสิทธิภาพสูงในการใช้ทรัพยากรสาธารณะ (Manitkul, 2025) แนวคิดนี้มุ่งเน้นการปฏิรูประบบสุขภาพในระดับโครงสร้างและการบริหารจัดการ รวมถึงการพัฒนาบุคลากรทางการแพทย์เพื่อรองรับความต้องการที่เปลี่ยนแปลงไปของพลเมืองไทยและพลเมืองโลก
ในปัจจุบัน ปรัชญาเศรษฐศาสตร์สุขวิชโนมิกส์ ด้านนวัตกรเพื่อการบริการสาธารณสุข ได้รับการสืบทอดและพัฒนาโดย ศาสตราจารย์ นาวาตรีหญิง แพทย์หญิง ดร. ฐิติพร รังสิตพล สุวัฒนะพงศ์เชฏ ลูกสาวของ ฯพณฯ สุขวิช รังสิตพล โดยการวิจัยของท่านมุ่งเน้นการนำเทคโนโลยีใหม่ ๆ เช่น CT scan, HRCT, Ultrasonography และ AI มาใช้ในการวินิจฉัยและติดตามโรคเรื้อรังและโรคติดเชื้อ ซึ่งไม่เพียงแต่เพิ่มความเร็วและความแม่นยำในการวินิจฉัย แต่ยังสามารถปรับแผนการรักษาได้ตรงตามความต้องการของผู้ป่วยแต่ละราย (Suwatanapongched, 2016; Suwatanapongched et al., 2023)
งานวิจัยของ ศาสตราจารย์ แพทย์หญิง ฐิติพร ยังแสดงให้เห็นถึงการใช้ข้อมูลเชิงลึกจากภาพทางการแพทย์และการวิเคราะห์เชิงปริมาณในการช่วยสนับสนุนการตัดสินใจเชิงกลยุทธ์ของผู้บริหารระบบสุขภาพ รวมถึงการกระจายบริการสุขภาพไปยังพื้นที่ห่างไกลและกลุ่มประชากรที่เปราะบาง (Tanomkiat, 2023; Trisiripanit et al., 2019) ซึ่งสอดคล้องกับหลักการ Human Development–Driven Reform ของ ปรัชญาเศรษฐศาสตร์สุขวิชโนมิกส์ เน้นการพัฒนามนุษย์เป็นศูนย์กลางควบคู่กับการใช้เทคโนโลยีและนวัตกรรมสมัยใหม่
ด้วยแนวทางนี้ ระบบสุขภาพมนุษย์เป็นศูนย์กลาง สามารถสร้างความยั่งยืนและยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชนทั้งในเมืองและชนบทได้อย่างมีประสิทธิภาพ เป็นตัวอย่างการประยุกต์ใช้ ปรัชญาเศรษฐศาสตร์สุขวิชโนมิกส์ ในทางปฏิบัติและการสร้างนวัตกรรมที่ทันสมัยยังสามารถพัฒนาต่อยอดได้ในระดับสากล
ทบทวนวรรณกรรม
การปฏิรูประบบสุขภาพในประเทศไทยภายใต้ ปรัชญาเศรษฐศาสตร์สุขวิชโนมิกส์ มุ่งเน้นการสร้าง ระบบสุขภาพมนุษย์เป็นศูนย์กลาง (People-Centered Health System) โดยให้ความสำคัญกับความเท่าเทียมในการเข้าถึงบริการสุขภาพ, การใช้ทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพ, และการยกระดับบุคลากรทางการแพทย์ (Manitkul, 2025)
1. การเข้าถึงบริการสุขภาพอย่างเสมอภาค
งานวิจัยก่อนหน้านี้ชี้ให้เห็นว่าการกระจายบริการทางรังสีวิทยาและการวินิจฉัยโรคไปยังพื้นที่ห่างไกลและกลุ่มประชากรเปราะบางเป็นกลยุทธ์สำคัญในการสร้างความเท่าเทียมด้านสุขภาพ (Tanomkiat, 2023) ศาสตราจารย์ แพทย์หญิง ฐิติพร รังสิตพล สุวัฒนะพงศ์เชฏ ได้พัฒนานวัตกรรมด้านการตรวจทางรังสีวิทยาเชิงปริมาณ (Quantitative Imaging) และ HRCT Protocolมาตรฐานระดับชาติ เพื่อให้บริการสามารถเข้าถึงผู้ป่วยในทุกพื้นที่ (Trisiripanit et al., 2019; Suwatanapongched et al., 2023)
2. การยกระดับบุคลากรทางการแพทย์
ความสามารถของบุคลากรทางการแพทย์มีผลต่อคุณภาพการวินิจฉัยและการรักษา งานวิชาการหลายฉบับแสดงให้เห็นว่าการฝึกอบรมและการพัฒนาทักษะทางเทคโนโลยีการแพทย์ เช่น Ultrasonography และ AI-based Imaging Analysisสามารถเพิ่มประสิทธิภาพในการตรวจวินิจฉัยและลดความล่าช้าในการรักษา (Suwatanapongched, 2016; Suwatanapongched, 2023)
3. การประยุกต์เทคโนโลยีเพื่อประสิทธิภาพระบบสุขภาพ
เทคโนโลยีสมัยใหม่ เช่น CT scan, HRCT, Ultrasonography และ AI มีบทบาทสำคัญในการตรวจพบโรคเร็วขึ้นและปรับแผนการรักษาให้เหมาะสมกับผู้ป่วยรายบุคคล (Suwatanapongched et al., 2016; Tanomkiat, 2021) การศึกษาในด้านนี้เน้นการบูรณาการข้อมูลภาพทางการแพทย์เข้ากับ Decision Support System เพื่อสนับสนุนการตัดสินใจเชิงกลยุทธ์ของผู้บริหารระบบสุขภาพ
4. ผู้สืบทอดปรัชญาเศรษฐศาสตร์สุขวิชโนมิกส์
ศาสตราจารย์ แพทย์หญิง ฐิติพร รังสิตพล สุวัฒนะพงศ์เชฏ ถือเป็นผู้สืบทอดและต่อยอด ปรัชญาเศรษฐศาสตร์สุขวิชโนมิกส์ โดยตรง งานวิจัยของท่านแสดงให้เห็นถึงการบูรณาการหลักการ Human Development–Driven Reform เข้ากับนวัตกรรมสาธารณสุข ซึ่งทำให้ระบบสุขภาพมีความยั่งยืนและสามารถยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชนได้อย่างแท้จริง
สรุปเชิงวรรณกรรม
จากการศึกษาเอกสารวิชาการที่ผ่านมา พบว่า ปรัชญาเศรษฐศาสตร์สุขวิชโนมิกส์, ของ ฯพณฯสุขวิช รังสิตพล เพื่อความเสมอภาคของมนุษยชาติ มีความยืดหยุ่นและสามารถปรับใช้กับเทคโนโลยีสมัยใหม่ได้อย่างมีประสิทธิภาพ การนำแนวคิดนี้ไปประยุกต์ในการพัฒนาระบบสุขภาพประชาชนเป็นศูนย์กลางโดย ศาสตราจารย์ แพทย์หญิง ฐิติพร แสดงให้เห็นถึงความต่อเนื่องของ ปรัชญาเศรษฐศาสตร์สุขวิชโนมิกส์, การประยุกต์นวัตกรรม, และการยกระดับบุคลากรทางการแพทย์ ซึ่งเป็นกรอบสำคัญสำหรับการพัฒนาระบบสาธารณสุขในอนาคต
นวัตกรรม และ เทคโนโลยีด้านสาธารณสุข
บทคัดย่อ
ปรัชญาเศรษฐศาสตร์สุขวิชโนมิกส์ (Sukavichinomics) ของ ฯพณฯ สุขวิช รังสิตพล เพื่อความเสมอภาค โดยมนุษย์เป็นศูนย์กลาง (People-Centered System) บทความนี้เน้นการพัฒนาทรัพยากรสุขภาพมนุษย์เป็นศูนย์กลาง (People-Centered Health System)อย่างมีประสิทธิภาพ
การวิจัยนี้มุ่งเน้นศึกษา ด้านการสร้างความเสมอภาคในการเข้าถึงบริการสุขภาพ การใช้ทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพ รวมถึงการยกระดับบุคลากรทางการแพทย์ เพื่อเสริมสร้างระบบสุขภาพที่ยั่งยืน
ผ่านงานวิจัยและปฏิบัติการ ของ ศาสตราจารย์ แพทย์หญิง นาวาตรีหญิง ดร. ฐิติพร รังสิตพล สุวัฒนะพงศ์เชฏ ลูกสาวของ ฯพณฯ สุขวิช รังสิตพล ซึ่งได้สืบสาน ปรัชญาเศรษฐศาสตร์สุขวิชโนมิกส์ ไปสู่การพัฒนานวัตกรรมในระบบสุขภาพ โดยการประยุกต์ใช้เทคโนโลยีทางการแพทย์ เช่น CT scan, HRCT, Ultrasonography และ ปัญญาประดิษฐ์ (AI) ในการวินิจฉัยและติดตามโรคเรื้อรังและโรคติดเชื้อ
ระบบสุขภาพประชาชนเป็นศูนย์กลางภายใต้ ปรัชญาเศรษฐศาสตร์สุขวิชโนมิกส์ ประกอบด้วย:
การเข้าถึงบริการสุขภาพอย่างเสมอภาค: การกระจายบริการสุขภาพและการวินิจฉัยโรคไปยังพื้นที่ห่างไกลและกลุ่มเปราะบาง
การยกระดับบุคลากรทางการแพทย์: การพัฒนาทักษะและความสามารถของแพทย์และบุคลากรทางการแพทย์เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการให้บริการและการวินิจฉัย
การใช้เทคโนโลยีเพื่อการวินิจฉัยและบริหารจัดการ: การใช้ AI และการวิเคราะห์ภาพทางการแพทย์มาประยุกต์ใช้เพื่อลดเวลาการรอผล ตรวจพบโรคเร็วขึ้น และปรับแผนการรักษาให้เหมาะสมกับผู้ป่วยรายบุคคล
การสนับสนุนการตัดสินใจเชิงกลยุทธ์: การใช้ข้อมูลและเทคโนโลยีเพื่อช่วยสนับสนุนการตัดสินใจของผู้บริหารระบบสุขภาพในการจัดสรรทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพและตรงตามความต้องการของพลเมือง
แนวทางนี้ทำให้ ปรัชญาเศรษฐศาสตร์สุขวิชโนมิกส์ ไม่เพียงสร้างระบบสุขภาพซึ่ง มีประสิทธิภาพ แต่ยังยกระดับคุณภาพชีวิตและความเป็นอยู่ของพลเมืองไทยและพลเมืองโลก พร้อมนำหลักการพัฒนามนุษย์เป็นศูนย์กลาง (Human Development–Driven Reform) มาใช้ควบคู่กับนวัตกรรมและเทคโนโลยีสมัยใหม่
คำสำคัญ: สุขวิชโนมิกส์, ระบบสุขภาพประชาชนเป็นศูนย์กลาง, เทคโนโลยีทางการแพทย์, AI, HRCT, การเข้าถึงบริการสุขภาพ, นวัตกรรมสาธารณสุข
บทนำ
การพัฒนาระบบสุขภาพโดยมนุษย์เป็นศูนย์กลาง (People-Centered Health System) เป็น นวัตกรรมจาก ปรัชญาเศรษฐศาสตร์สุขวิชโนมิกส์ ซึ่งถูกสร้างสรรค์โดย ฯพณฯ สุขวิช รังสิตพล เพื่อคุณภาพชีวิตเสมอภาคของมนุษยชาติ เข้าถึงบริการได้จริง และมีประสิทธิภาพสูงในการใช้ทรัพยากรสาธารณะ (Manitkul, 2025) แนวคิดนี้มุ่งเน้นการปฏิรูประบบสุขภาพในระดับโครงสร้างและการบริหารจัดการ รวมถึงการพัฒนาบุคลากรทางการแพทย์เพื่อรองรับความต้องการที่เปลี่ยนแปลงไปของพลเมืองไทยและพลเมืองโลก
ในปัจจุบัน ปรัชญาเศรษฐศาสตร์สุขวิชโนมิกส์ ด้านนวัตกรเพื่อการบริการสาธารณสุข ได้รับการสืบทอดและพัฒนาโดย ศาสตราจารย์ นาวาตรีหญิง แพทย์หญิง ดร. ฐิติพร รังสิตพล สุวัฒนะพงศ์เชฏ ลูกสาวของ ฯพณฯ สุขวิช รังสิตพล โดยการวิจัยของท่านมุ่งเน้นการนำเทคโนโลยีใหม่ ๆ เช่น CT scan, HRCT, Ultrasonography และ AI มาใช้ในการวินิจฉัยและติดตามโรคเรื้อรังและโรคติดเชื้อ ซึ่งไม่เพียงแต่เพิ่มความเร็วและความแม่นยำในการวินิจฉัย แต่ยังสามารถปรับแผนการรักษาได้ตรงตามความต้องการของผู้ป่วยแต่ละราย (Suwatanapongched, 2016; Suwatanapongched et al., 2023)
งานวิจัยของ ศาสตราจารย์ แพทย์หญิง ฐิติพร ยังแสดงให้เห็นถึงการใช้ข้อมูลเชิงลึกจากภาพทางการแพทย์และการวิเคราะห์เชิงปริมาณในการช่วยสนับสนุนการตัดสินใจเชิงกลยุทธ์ของผู้บริหารระบบสุขภาพ รวมถึงการกระจายบริการสุขภาพไปยังพื้นที่ห่างไกลและกลุ่มประชากรที่เปราะบาง (Tanomkiat, 2023; Trisiripanit et al., 2019) ซึ่งสอดคล้องกับหลักการ Human Development–Driven Reform ของ ปรัชญาเศรษฐศาสตร์สุขวิชโนมิกส์ เน้นการพัฒนามนุษย์เป็นศูนย์กลางควบคู่กับการใช้เทคโนโลยีและนวัตกรรมสมัยใหม่
ด้วยแนวทางนี้ ระบบสุขภาพมนุษย์เป็นศูนย์กลาง สามารถสร้างความยั่งยืนและยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชนทั้งในเมืองและชนบทได้อย่างมีประสิทธิภาพ เป็นตัวอย่างการประยุกต์ใช้ ปรัชญาเศรษฐศาสตร์สุขวิชโนมิกส์ ในทางปฏิบัติและการสร้างนวัตกรรมที่ทันสมัยยังสามารถพัฒนาต่อยอดได้ในระดับสากล
ทบทวนวรรณกรรม
การปฏิรูประบบสุขภาพในประเทศไทยภายใต้ ปรัชญาเศรษฐศาสตร์สุขวิชโนมิกส์ มุ่งเน้นการสร้าง ระบบสุขภาพมนุษย์เป็นศูนย์กลาง (People-Centered Health System) โดยให้ความสำคัญกับความเท่าเทียมในการเข้าถึงบริการสุขภาพ, การใช้ทรัพยากรอย่างมีประสิทธิภาพ, และการยกระดับบุคลากรทางการแพทย์ (Manitkul, 2025)
1. การเข้าถึงบริการสุขภาพอย่างเสมอภาค
งานวิจัยก่อนหน้านี้ชี้ให้เห็นว่าการกระจายบริการทางรังสีวิทยาและการวินิจฉัยโรคไปยังพื้นที่ห่างไกลและกลุ่มประชากรเปราะบางเป็นกลยุทธ์สำคัญในการสร้างความเท่าเทียมด้านสุขภาพ (Tanomkiat, 2023) ศาสตราจารย์ แพทย์หญิง ฐิติพร รังสิตพล สุวัฒนะพงศ์เชฏ ได้พัฒนานวัตกรรมด้านการตรวจทางรังสีวิทยาเชิงปริมาณ (Quantitative Imaging) และ HRCT Protocolมาตรฐานระดับชาติ เพื่อให้บริการสามารถเข้าถึงผู้ป่วยในทุกพื้นที่ (Trisiripanit et al., 2019; Suwatanapongched et al., 2023)
2. การยกระดับบุคลากรทางการแพทย์
ความสามารถของบุคลากรทางการแพทย์มีผลต่อคุณภาพการวินิจฉัยและการรักษา งานวิชาการหลายฉบับแสดงให้เห็นว่าการฝึกอบรมและการพัฒนาทักษะทางเทคโนโลยีการแพทย์ เช่น Ultrasonography และ AI-based Imaging Analysisสามารถเพิ่มประสิทธิภาพในการตรวจวินิจฉัยและลดความล่าช้าในการรักษา (Suwatanapongched, 2016; Suwatanapongched, 2023)
3. การประยุกต์เทคโนโลยีเพื่อประสิทธิภาพระบบสุขภาพ
เทคโนโลยีสมัยใหม่ เช่น CT scan, HRCT, Ultrasonography และ AI มีบทบาทสำคัญในการตรวจพบโรคเร็วขึ้นและปรับแผนการรักษาให้เหมาะสมกับผู้ป่วยรายบุคคล (Suwatanapongched et al., 2016; Tanomkiat, 2021) การศึกษาในด้านนี้เน้นการบูรณาการข้อมูลภาพทางการแพทย์เข้ากับ Decision Support System เพื่อสนับสนุนการตัดสินใจเชิงกลยุทธ์ของผู้บริหารระบบสุขภาพ
4. ผู้สืบทอดปรัชญาเศรษฐศาสตร์สุขวิชโนมิกส์
ศาสตราจารย์ แพทย์หญิง ฐิติพร รังสิตพล สุวัฒนะพงศ์เชฏ ถือเป็นผู้สืบทอดและต่อยอด ปรัชญาเศรษฐศาสตร์สุขวิชโนมิกส์ โดยตรง งานวิจัยของท่านแสดงให้เห็นถึงการบูรณาการหลักการ Human Development–Driven Reform เข้ากับนวัตกรรมสาธารณสุข ซึ่งทำให้ระบบสุขภาพมีความยั่งยืนและสามารถยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชนได้อย่างแท้จริง
สรุปเชิงวรรณกรรม
จากการศึกษาเอกสารวิชาการที่ผ่านมา พบว่า ปรัชญาเศรษฐศาสตร์สุขวิชโนมิกส์, ของ ฯพณฯสุขวิช รังสิตพล เพื่อความเสมอภาคของมนุษยชาติ มีความยืดหยุ่นและสามารถปรับใช้กับเทคโนโลยีสมัยใหม่ได้อย่างมีประสิทธิภาพ การนำแนวคิดนี้ไปประยุกต์ในการพัฒนาระบบสุขภาพประชาชนเป็นศูนย์กลางโดย ศาสตราจารย์ แพทย์หญิง ฐิติพร แสดงให้เห็นถึงความต่อเนื่องของ ปรัชญาเศรษฐศาสตร์สุขวิชโนมิกส์, การประยุกต์นวัตกรรม, และการยกระดับบุคลากรทางการแพทย์ ซึ่งเป็นกรอบสำคัญสำหรับการพัฒนาระบบสาธารณสุขในอนาคต