แกะอนุกรมวิธานสัตว์เท้ากีบ (Euungulata) Part 1 - ม้า แรด อูฐ ลามา

กระทู้สนทนา

ชีววิทยา วิทยาศาสตร์ หน้าต่างโลก สัตว์ป่า วิวัฒนาการ (Evolution)

ถ้าหากพูดถึง สัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม
ผมเชื่อ ว่าหลายคนก็คงนึกถึง กลุ่มเจ้าแห่งสัตว์ป่า อย่าง เสือ สิงโต หมาป่า
ก็มันเท่นี่นา

และนี่ ก็คือจำกัดความของสัตว์นักล่า หรือ Carnivora
เครื่องจักรสังหารที่มาพร้อมอุปกรณ์ทางกายภาพอย่าง ฟันเขี้ยวที่มีโซนพื้นที่ของตัวเองในช่องปาก
แม้แต่ในลิ่น (Pangolin) ก็ยังเป็นสุดยอดเครื่องขุดเจาะผู้เชี่ยวชาญมดปลวก
[Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้

สัตว์เท้ากีบ.. ตรงกันข้ามเลยครับ
แทนที่จะยิ่งสร้างอาวุธมหาโหด สัตว์เหล่านี้ปรับโครงสร้างร่างกายตัวเองครับ หนีให้ไวที่สุด
ในเมื่อวิ่งได้ไวแล้ว หากจับได้ก็ควรมีคุณค่าทางโภชนาการมากพอจะให้นักล่าอิ่มไปหลายวัน
ทั้งหมดเพื่อรักษาสมดุลแห่งระบบนิเวศน์ จำเป็นต้องมีเนื้อมาก ดังนั้นแล้วด้วยน้ำหนักที่สูงลิบ
การกระจายน้ำหนักลงขาทั้ง 4 อย่างสมดุล ก็สำคัญครับ เพื่อลดการสูญเสียพลังงานจากการยืน
สำหรับการออกแบบตรงนี้ นอกจากกระดูกสันหลังโค้งตรงตัว S และ ขาทรงกระบอกตันแล้ว
อีกอย่างหนึ่งที่สำคัญไม่แพ้กัน ก็คือ กีบเท้า (Ungula)
ด้วยคุณสมบัติพิเศษของกีบเท้านี่แหละ ทำให้โอกาสจับได้ของนักล่าไม่ใช่ 100%
ทำให้พวกมันเปลี่ยนทิศทางอย่างกะทันหันขณะวิ่งได้ ส่วนนักล่าที่มาพร้อมความเร็วก็ต้องตีวงโค้ง
เพราะฉะนั้น.. เห็นพวกมันโดนไล่ล่า ไม่ต้องสงสาร ! ไม่ต้องหาเบลม ทำไมไม่ช่วย 🥹😤
ธรรมชาติ ออกแบบมาดีแล้วครับ มีโอกาสโดนจับได้ มีโอกาสรอด เท่าๆกันเลยครับ
มนุษย์ ดูไปเฉยๆก็พอ ไม่ต้องใช้อารมณ์ตัดสิน นะครับ 🙏🏻

ในระดับอนุกรมวิธาน ก็อยู่ติดๆกันเลยครับกับสัตว์ล่าเนื้อ วิวัฒนาการเพิ่มจุดแข็งหลบจุดอ่อน ร่วมกันมา
นั่นคือ
Kingdom Animalia - สัตว์
Subkingdom Eumetazoa - มีเนื้อเยื่อที่แท้จริง
Superphylum Deuterostomia - พัฒนาตัวอ่อนจากทวารก่อนปาก
Phylum Chordata - มีโนโทคอร์ดในระยะใดระยะหนึ่งของชีวิต
Subphylum Vertebrata - มีกระดูกสันหลัง
Infraphylum Gnathostomata - มีกราม
Class Mammalia - เลี้ยงลูกด้วยนม
Infraclass Placentalia - สร้างรก
Magnorder Boreoeutheria - โครงสร้างกะโหลกและฟันแบบมาตรฐาน
Superorder Laurasiatheria - โฟกัสที่การเคลื่อนไหวคล่องแคล่ว ไม่ว่าจะ บิน ว่ายน้ำ วิ่ง
Grandorder Ferungulata - กระดูกสันหลังโค้งทรงตัว S
ซึ่งก็มาจาก 2 คำรวมกัน คือ Mirorder Ferae พวกมีกรงเล็บ + Mirorder Euungulata พวกเท้ากีบ

ซึ่งเราจะเริ่มเปิดด้วยความคลาสสิคที่สุด นั่นคือ สัตว์กีบ นิ้วเท้า (Dáktylos) เดี่ยว (Perissós)
A Order Perissodactyla
- ลำไส้ยาวเพราะพืชย่อยยาก
- มีขายาวจัด เน้นวิ่ง
- ศูนย์กลางรับน้ำหนักตัวอยู่ที่นิ้วเท้ากลาง

เบสของสัตว์เท้ากีบคือความ เอควิส

A1 Suborder Hippomorpha + Superfamily Equoidea + Family Equidae + Genus Equus
- กะโหลกยาว
- มีพื้นที่ระหว่างฟันต่างชนิด (Diastema) มาก เพื่อตุนอาหารไว้เคี้ยวซ้ำก่อนกลืน
- ขา 1 ข้างมีแค่ 1 นิ้วเท้า ทื่อๆตันๆ
- มีเนื้อเยื่อนอกรากฟัน (Cementum) หนาสุดๆ เพื่อรับมือหญ้าที่มีซิลิก้าสูง
และนี่ก็คือ ฟอร์ม (Morphe) ม้า (Hippo / Equus)
*2 คำนี้แปลว่าม้าคู่เลย แต่ Equus คือลาตินแท้
ลาตินมีพาวเวอร์ทางภาษาสูงที่สุดครับในโลกอนุกรมวิธาน เราจะใช้เป็น Major terms

Ferus ป่า

E. ferus - Wild horse (ม้าป่า)

Caballus ม้าใช้งาน

E. caballus - Horse (ม้า)

E. zebra - Mountain zebra (ม้าลายภูเขา)

E. grevyi - Grévy's zebra (ม้าลายเกรวี)

E. quagga - Plains zebra (ม้าลายธรรมดา)
มาจากคำท้องถิ่นแอฟริกัน

E. africanus - Nubian wild ass
ลา (Donkey) พื้นเมือง ก็ถือเป็นสายพันธุ์ย่อยของอันนี้

E. kiang - Tibetan wild ass (ลาป่าทิเบต)
มาจากคำทิเบต rkyang

Hemi ครึ่ง
Onos ลา

E. hemionus - Asiatic wild ass

A2 Suborder Ceratomorpha
- ตัวอ้วนแน่น
- เท้ามี 3-4 นิ้ว และเท้าแบนมากขึ้น ออกแบบมาสำหรับพื้นที่ไม่แข็งนัก เช่น พื้นป่าและโคลน
- มี นอ (Keratos)

A21 Superfamily Tapiroidea + Family Tapiridae + Genus Tapirus
มาจาก tapira คำเรียกภาษาทูปิของ สมเสร็จ (Tapir)
- เท้าหน้ามี 4 นิ้ว และ เท้าหลังมี 3 นิ้ว
- ไม่เน้นวิ่ง แช่น้ำเก่ง
- ฟันออกแบบมาสำหรับกินใบไม้ที่อยู่สูง
- ขนาดเล็กถึงกลาง ยังมีความเพรียว

Terra พื้นดิน

T. terrestris - South American tapir (สมเสร็จอเมริกาใต้)

T. bairdii - Central American tapir (สมเสร็จอเมริกากลาง)

T. pinchaque - Mountain tapir (สมเสร็จภูเขา)
คำจากความเชื่อท้องถิ่นเกี่ยวกับปีศาจบนเทือกเขาแอนดีส

Indicus อินเดีย

T. indicus - Malayan tapir (สมเสร็จมลายู)

A22 Superfamily Rhinocerotoidea + Family Rhinocerotidae
มีนออยู่บริเวณ จมูก (Rhinos)
- เท้าทุกข้างมี 3 นิ้ว
- ฟันออกแบบมาสำหรับแทะเล็มหญ้า
- ตัวใหญ่อ้วนตุ้บ

A22A Genus Dicerorhinus
แรด 2 (Di) นอ ตัวเล็ก ผิวหนังมีขน มีการพับหนังให้ย่นหนาแต่ยังไม่เป็นทรงเกราะ

Ensis มาจาก

D. sumatrensis - Sumatran rhinoceros (กระซู่)

A22B Genus Rhinoceros
ลดเหลือนอเดียว หนังย่นเริ่มมีความเป็นเกราะ อยู่ตามทุ่งหญ้าและริมน้ำ

Uni หนึ่ง
Cornu นอ

R. unicornis - Indian rhinoceros (แรดอินเดีย)

R. sondaicus - Sunda rhinoceros (แรดชวา)

A22C Genus Ceratotherium
นอขนาดยักษ์จนดูเหมือน อสูร (Therion) เป็นแรดขนาดใหญ่ที่สุด และมีริมฝีปากบนทรงสี่เหลี่ยมจัตุรัส
กลับมามี 2 นอ

Simum จมูกแบน

C. simum - White rhinoceros (แรดขาว)

A22D Genus Diceros
ร่างเพรียวกว่า A22C ริมฝีปากบนมีความเป็นตะขอ

Bi สอง

D. bicornis - Black rhinoceros (แรดดำ)

จบแล้วครับกับ กีบเท้าเดี่ยว
ถามว่ามีปัญหาไหม ? มีครับ

จริงๆ วิวัฒนาการเดินเกมมาแบบสร้าง 2 เวอร์ชั่นเลย
คือมีแบบกีบเท้า คู่ (Artios) ด้วย ใน Order Artiodactyla ครับ
ซึ่งกีบคู่มันดีกว่ามากๆ สำหรับการกระจายน้ำหนักลงขาทั้ง 4
จึงยืนได้นานขึ้น ค่อยๆเล็มหญ้าไปเรื่อยๆ สบายๆ
ก็เลยได้เป็นตัวแก้บั๊กส์ที่เกิดขึ้นอีกอย่าง คือ
การกินพืช จริงๆแล้วมันย่อยยาก
ซึ่งในกีบเท้าเดี่ยว แค่การมีลำไส้ยาวแต่กระเพาะเดียว มันไม่พอ
การย่อยเกิดไวเกินไปจนเกิด Food waste เยอะมาก
ไม่ทันได้ดูดซึมเท่าไหร่ก็ขับถ่าย
ในกีบเท้าคู่ก็เลยมีการพัฒนาระบบหลายกระเพาะอาหาร
มีอะไรให้พัฒนาเล่นแร่แปรธาตุเยอะเลยตรงนี้

ก็เลยมีสายพันธุ์เกิดขึ้นในกีบคู่เยอะมากๆ
[Spoil] คลิกเพื่อดูข้อความที่ซ่อนไว้

B Suborder Tylopoda + Family Camelidae + Subfamily Camelinae

คาเมลอส เป็นเบสของกีบคู่

ความ อูฐ (Kamelos) คือ นิ้ว เท้า (Pous) ยังไม่ได้ยื่นออกมาชัด แต่มีความเป็นกะเปาะคล้ายรองเท้าบูทเพื่อช่วยกระจายน้ำหนัก

เป็นกะเปาะที่มีความ แข็งด้าน (Tylos) เพื่อช่วยกระจายน้ำหนัก

มี 3 กระเพาะอาหาร แต่ยังไม่มการเคี้ยวเอื้อง

ออกแบบมาสำหรับภูมิประเทศแห้งแล้ง

B1 Genus Camelus

- มี หนอก (Hump) สำหรับสะสมไขมัน

- ทนทานต่อการขาดน้ำและคลื่นความร้อน ได้ดีมากๆ