กำเนิดรถแดง..และวิธีเรียกรถแดงในอดีต
ต้นกำเนิดของรถแดงนั้นต้องเล่าย้อนไปถึง ๔๐ กว่าปีก่อน สมัยนั้นในเมืองเชียงใหม่มีรถวิ่งในหมวด ร. จดทะเบียนกับกรมตำรวจ โดยให้บริการแบบรถแท็กซี่วิ่งภายในตัวเมือง ต่อมาในปี ๒๕๑๘ มีการโอนอำนาจรถดังกล่าวจากกรมตำรวจไปให้กรมขนส่งทางบกดูแล ทำให้กลุ่มผู้ขับรถรับจ้างรวมตัวกันจัดตั้งสหกรณ์ขึ้นมา ชื่อว่า "สหกรณ์นครล้านนาเดินรถ จำกัด" ซึ่งมีการยื่นขอจดทะเบียนเพื่อจัดตั้งสหกรณ์บริการ เมื่อวันที่ ๒๐ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๒๑ และได้มีการขอโอนรถดังกล่าวขึ้นตรงกับกรมขนส่งทางบก ทางสหกรณ์จึงได้กำหนดสีของรถที่วิ่งรับส่งภายในตัวเมืองเชียงใหม่ให้เป็นสีแดงทั้งหมด คนจึงเรียกติดปากว่า"รถแดง" รถแดงได้ยื่นขออนุญาตประกอบการและสัมปทานเส้นทางในเขตตัวเมืองเชียงใหม่ จำนวน ๒๑ เส้นทางมาตั้งแต่นั้น
ในอดีตการเรียกใช้บริการรถแดงเป็นอย่างไร
ประมาณ ๒๐ ปีก่อนขึ้นไป คนเชียงใหม่จะรู้เลยว่ารถแดงเขาขับรถรอบเมือง ส่วนจะไปเส้นไหนนั้น แล้วแต่ลูกค้าโบก ไม่เป็นที่แน่นอนว่าจะไปจุดไหนก่อน พอมีลูกค้าเยอะๆคนขับเขาจะคำนวณเองว่าควรไปตรงไหนก่อน สมมติว่าขึ้นรถที่อาเขต นาย ก จะไปกาดหลวง นาย ข จะไปกาดสวนแก้ว นาย ค จะไปสถานีรถไฟ นาย ง จะไปป่าตัน รถแดงจะปฏิเสธนาย ง เพราะไปคนละทางกับคนอื่นๆ นาย ง ก็ต้องรอเรียกคันอื่นที่มีคนไปทางเดียวกับตนเอง ถ้าจุดหมายดังตัวอย่าง..รถแดงจะบอกผู้โดยสารทุกคนว่า เดี๋ยวลุงไปสถานีรถไฟก่อนนะ แล้ววกมาที่กาดหลวง แล้วค่อยไปกาดสวนแก้ว ถ้าทุกคนตกลงก็ขึ้นรถนั่งปุเลงๆไปได้เลย สำหรับนาย ง นั้นถ้าตกลงกับคนขับได้ว่า ผมนั่งไปตามทางที่ลุงจะไปส่งคนอื่นก่อนก็ได้ แล้วลุงค่อยวนออกป่าตัน รถแดงก็จะรับนาย ง เช่นเดียวกัน ส่วนราคานั้นหรือ ทุกจุดราคาเดียวกันหมด เพราะรถแดงจะจอดรับคนตลอดเส้นทาง
ตอนปี ๒๕๔๐ ค่ารถประมาณ ๑๐ บาท แล้วค่อยๆขึ้นทีละนิดๆ เรียกได้ว่า ในอดีตนั้นทั้งผู้โดยสารและคนขับต่างถ้อยทีถ้อยอาศัยกัน เป็นสังคมแห่งน้ำใจ แต่ในปัจจุบันนั้นเชียงใหม่เป็นเมืองท่องเที่ยวอันดับต้นๆของประเทศ คลาคล่ำไปด้วยนักท่องเที่ยว จึงทำให้จำนวนรถแดงมีมากถึงเกือบๆ ๒,๕๐๐ คัน คนขับรถก็มาจากหลายถิ่นฐาน ไม่ได้มีแค่คนในพื้นที่เหมือนแต่ก่อน เรื่องราวหลากหลายจึงเกิดขึ้น ในฐานะคนเชียงใหม่(ไม่ใช่จขกท.)ก็ได้แต่หวังว่า สักวันผู้ใหญ่ในบ้านเมืองจะจัดระบบรถแดงให้ปลอดภัย คุ้มค่า น่าใช้บริการ สมกับที่เคยเป็นอันเอกลักษณ์และเป็นเสน่ห์อย่างหนึ่งของเมืองเชียงใหม่ในอดีต
รถแดงเชียงใหม่ ความเป็นมาเป็นไป กำเนิดรถแดง